آرتروز یا Osteoarthritis چیست؟
آرتروز یکی از رایجترین بیماریهایی بوده که مفاصل را درگیر میکند. عارضهای که درد و تورم مفصلی شدیدی برای فرد بیمار به همراه دارد. با اینکه این بیماری درمان قطعی ندارد اما میتوان با برخی حرکات اصلاحی، ورزشها و برخی داروها میزان درد و التهاب را کاهش داد.
فاکتورهای زیادی در بروز این بیماری نقش دارند که یکی از مهمترین آنها افزایش سن است. ما در این مطلب قصد داریم که جزئیات بیشتری از این بیماری را بررسی کنیم. اینکه ببینیم آرتروز چیست؟ علائم آن کداماند؟ و چطور میتوان از آن پیشگیری کرد؟ این مطلب را از دست ندهید و تا انتها همراه ما باشید.
غضروف چیست؟
غضروف بافت محافظ بین استخوانها بوده که سفت، پلاستیکی و منعطف است. این ماده از آب و پروتئین تشکیل شده و وظیفه آن کاهش اصطکاک در مفاصل است. در واقع غضروف شبیه به یک بالشتک محافظ و ضربه گیر عمل میکند. به این نکته هم دقت کنید که در اثر آسیب غضروف ترمیم میشود ولی غضروف جدیدی در بدن ساخته نمیشود. به علاوه اینکه غضروف هیچ رگ خونی ندارد و همین موضوع باعث شده که روند ترمیم و بهبودی آن کند باشد.
آرتروز چیست؟
آرتروز یک نوع التهاب مفصلی است. آرتروز یا همان Osteoarthritis که مخفف آن در دنیای پزشکی OA بوده رایجترین نوع آرتریت است که احتمال بروز این بیماری با افزایش سن بیشتر و بیشتر میشود. به علاوه اینکه تغییرات ناشی از این بیماری به طور ناگهانی اتفاق نیفتاده و در گذر زمان و طی سالها پدیدار میشوند. در نتیجه آرتروز مفاصل دچار التهاب شده، تاندونها تحلیل میروند و رباطها و غضروفها عملکرد خودشان را از دست میدهند. به علاوه اینکه فرد درد، تورم و همچنین تغییر شکل مفصلی را تجربه میکند. اجازه دهید دقیقتر توضیح دهیم.
همان طور که میدانید مفصل جایی بوده که دو استخوان به یکدیگر میرسند. همچنین غضروف بافتی است که به عنوان یک محافظ در انتهای استخوانها قرار گرفته است. زمانی که فرد درگیر آرتروز میشود در واقع این غضروفها از بین میروند و دو استخوان به صورت مستقیم روی یکدیگر ساییده میشوند. حتی تصور این موضوع هم دردناک است!
انواع مختلف آرتروز
به طور کلی آرتروز دو نوع اصلی و ثانویه دارد. در ادامه بیشتر در مورد این دو مدل صحبت خواهیم کرد.
آرتروز اصلی(Primary)
آرتروز اصلی نوعی از OA بوده که به طور رایج انگشتان دست، ستون فقرات، لگن، زانو و انگشتان بزرگ پا را درگیر میکند.
آرتروز ثانویه(Secondary)
در طرف دیگر ماجرا آرتروز ثانویه را داریم. نوعی از OA که عموما به دلیل یک ناهنجاری مفصلی قبلی ظاهر میشود. از آسیب ورزشی گرفته تا تصادف و مشکلات ژنتیکی. عارضههای روماتوئید، نقرس، آرتریت عفونی، اختلالات ژنتیکی مفصلی و اهلرز-دانلوس جز آرتروز ثانویه هستند.
علت بروز بیماری آرتروز
علت بروز بیماری آرتروز فشار و استرس بیش از اندازه بر روی مفاصل است. در نتیجه آسیب مفصلی باعث ایجاد آرتروز میشود. به علاوه همان طور که بالاتر هم گفتیم این بیماری در گذر زمان پیشرفت کرده و بخش گستردهتری را درگیر میکند. پس سن یکی از اصلیترین دلایل این بیماری است. هر چقدر سن فرد بالاتر برود استرس وارد شده به مفاصل هم بیشتر خواهد شد و بیماری شدیدتر میشود. از دیگر دلایل بروز این بیماری میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
-
آسیبهای قبلی
-
چاقی و اضافه وزن
-
داشتن سن بالای 50
-
ناهنجاریهای مفصلی
-
سابقه آرتروز در خانواده
-
جنسیت، زنان بیشتر از مردان درگیر آرتروز میشوند
-
قرار گرفتن طولانی مدت در وضعیتهای نامناسب بدنی
-
انجام حرکات تکراری مانند پریدن، ایستادن مداوم و بلند کردن اجسام سنگین
-
داشتن بیماری زمینهای که شرایط بروز آرتروز را فراهم میکند، مانند دیابت یا دیگر بیماریهای مفصلی
علائم و نشانههای آرتروز کداماند؟
برعکس دیگر مدلهای آرتریت، علائم و نشانههای آرتروز در طی ماهها و سالها توسعه پیدا میکنند. همچنین علائم بیماری با انجام برخی فعالیتها که فشار بیشتری بر روی مفصل وارد میکند بیشتر هم میشود. در ادامه برخی از شایعترین علائم عارضه OA را بررسی خواهیم کرد:
-
تورم
-
التهاب مفصلی
-
درد شدید مفصلی
-
ظاهر شدن خارهای استخوانی
-
صدای تق در حین حرکت مفصل
-
از دست دادن انعطاف و بازه حرکتی
-
احساس درد با وارد شدن فشار روی ناحیه آسیب دیده
-
خالی کردن زانو در حین راه رفتن، بلند شدن و انجام فعالیتهای روزانه
به این نکته هم دقت کنید که با پیشرفت بیماری علائم، درد و نشانههای آن هم بیشتر میشوند. همچنین گاهی اوقات این علائم به نواحی مجاور مفصلی هم سرایت میکند. به همین خاطر است که تشخیص زودهنگام بیماری جهت جلوگیری از پیشرفت آن امری حیاتی و حساس است.
چه زمانی باید به دکتر مراجعه کنید؟
هر زمان که علائم و نشانههای این بیماری را مشاهده کردید بهتر است که با متخصص ارتوپد مشورت کنید و وقت معاینه بگیرید. همچنین طبق گفتههای قبلی افرادی که اضافه وزن دارند، مداوم حرکات فیزیکی تکراری انجام میدهند، سابقه آرتروز را در خانواده دارند و همچنین آسیب دیدهاند در معرض خطر بیشتری قرار دارند. در نتیجه اگر چنین شرایطی را دارید پیشنهاد میکنیم که تحت نظر پزشک قرار بگیرید. اگر هم که به دنبال متخصص خوب هستید میتوانید از سایت درمانکده کمک بگیرید. درمانکده علاوه بر داشتن یک مجله پزشکی بروز و جامع دارای یک پایگاه اطلاعاتی کامل از پزشکان معتبر و مورد اعتماد است، از دکتر مغز و اعصاب گرفته تا متخصص اطفال و... درمانکده راه ارتباطی شما و پزشک را برایتان فراهم میکند. شما میتوانید هم مشاوره آنلاین داشته باشید و هم در شهرهای مشخصی نوبت معاینه حضوری بگیرید.
تشخیص بیماری
گفتیم که این عارضه در گذر زمان پیشرفت میکند. در نتیجه تشخیص این بیماری در مراحل اولیه کاری دشوار و سخت است. مگر اینکه بیمار به مرحله بروز درد و ناتوانی رسیده باشد. همچنین آرتروز در مراحل اولیه بعد از یک آسیب دیدگی خودش را نشان میدهد. به طور کلی تصویربرداری اشعه ایکس و MRI میتوانند در شناسایی OA موثر باشند.
علاوه بر این تصویربرداریها پزشک با توجه به علائمی که فرد اخیرا داشته، نوع کار و فعالیتهای روزانه، سابقه بیماریهای خانوادگی و بررسی بیماریهای زمینهای آرتروز را تشخیص میدهد.
درمان بیماری
هدف از متدهای درمانی آرتروز جلوگیری از پیشرفت بیماری، کاهش درد و انجام فعالیتهای روزانه فرد است. راهکارهای درمانی با توجه به شدت بیماری و همچنین محل تورم مفصلی متنوع هستند. راهکارهای درمانی این بیماری شامل موارد زیر میشوند:
-
مصرف دارو
-
مدیریت وزن ایدهآل
-
داشتن خواب و استراحت کافی
-
استفاده از کیسه آب گرم و سرد
-
تمرینات ورزشی سبک و اصلاحی
-
دنبال کردن رژیم غذایی سالم و مغذی
-
و...
این روشها کمک کرده تا فرد درد، تورم و التهاب کمتری را تجربه کند و قادر به انجام کارهای روزانه خود باشد.
سخن پایانی
این بود خلاصهای از مهمترین نکاتی که باید در مورد آرتروز میدانستید. همان طور که دیدید این بیماری با زمان پیشرفت کرده و راهکارهای درمانی تنها به منظور مدیریت درد و جلوگیری از گسترش بیماری هستند. در صورتی که به موقع بیماری را تشخیص ندهید عوارض متعددی از جمله خواب دشوار، افزایش وزن، فرسایش رباطها، شکستگی مویی و خونریزی مفصلی را تجربه میکنید. به همین خاطر تشخیص زودهنگام و به موقع بیماری امری مهم به حساب میآید. همچنین شما میتوانید در جلسه معاینه سوالات زیر را از پزشک خود بپرسید:
-
نیازی به کاهش وزن دارم؟
-
آیا نیاز به مصرف دارو دارم؟
-
آیا باید فعالیتهای روزانه را محدود کنم؟
-
آیا باید رژیم غذایی بخصوصی داشته باشم؟
-
و...
این مطلب رپورتاژ آگهی است و توسط تیم تحریریه اقتصادآنلاین تهیه نشده است.