۱۱ میلیارد دلار بدهی انرژی عراق به ایران

به گزارش اقتصاد آنلاین، سال گذشته بود که وزیر نفت و سایر اعضای هیات دولت از تسویه طلب برقی و گازی عراقی ها با ایران گفتند، خبری که به سرعت به سرخط رسانه های ایران تبدیل و البته با همان سرعت هم محو شد.

جواد اوجی وزیر نفت، در تاریخ ۲۹ خرداد ۱۴۰۱ تسویه طلب ۱.۶ میلیارد دلاری گازی ایران از کشور عراق که مربوط به سال‌های گذشته و دولت قبل بوده است خبر داده و گفته است با شروع دولت مردمی سیزدهم از همان ابتدا پول صادرات گاز به کشور عراق به صورت ماهانه و جاری دریافت شده است.

او با تأکید بر اینکه وزارت نفت از همان ابتدای شروع به کار دولت سیزدهم به‌شدت پیگیر وصول مطالبات سنواتی گاز صادراتی خود به عراق بود، اظهار کرد: با برگزاری نشست‌های فشرده با وزیران نفت و برق عراق و همکاری خوب وزارت امور خارجه کشورمان، موفق به امضای یک تفاهم‌نامه با طرف عراقی شدیم که براساس آن عراق ضمن پرداخت هزینه‌های جاری واردات گاز از کشورمان متعهد به پرداخت صورت‌حساب‌های سال‌های گذشته نیز شد.

سخنگوی دولت هم در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: «‌با کار جهادی دولت سیزدهم نه‌تنها درآمد صادرات گاز به عراق به‌روز وصول می‌شود، بلکه فقط در یک فقره بدهی قدیمی ۱.۶میلیارد دلاری هم وصول شده است.»

یحیی آل اسحاق رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق هم با بیان اینکه یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار از پول‌های ایران آزادسازی شده است، گفته بود: بانک مرکزی باید تصمیم بگیرد که این مبلغ به‌صورت نقدی وارد کشور شود یا بابت خرید کالاهای وارداتی به کشورهای ثالث به‌صورت حواله پرداخت شود. بخش خصوصی طلبی از تجار این کشور ندارد، زیرا معاملات بخش خصوصی به‌صورت مداوم انجام می‌شود و تاکنون مشکلی در زمینه پرداخت‌ها وجود نداشته است.

در همان روزها، برخی رسانه ها نوشتند اما نکته مهمی که در خبر وزیر نفت مغفول مانده و مورد کنکاش قرار نگرفته، این است که این پول در چه بانکی واریز شده است. اطلاعات موثق نشان می دهد که این پول در حساب شرکت ملی گاز در بانک TBI عراق واریز شده که کاملا تحت نظر آمریکاست و این کشور هم اجازه انتقال پول از حساب های ایرانی را نمی‌دهد؛ در واقع این پول بلاکه می شود تا تکلیف تحریم ها روشن شود.

عراقی ها هم مدام از تسویه بدهی خود با ایران می گفتند اما هیچ مکانبرم روشن و اجرایی را برای این موضوع مشخص نکردند. با این وجود گفته شد مسیر تسویه حساب باز شده و بزودی بدهی بغداد به تهران صاف می شود. از آن روزها بیش از ۹ ماه نگذشته که محمد کاظم آل صادق سفیر ایران در عراق، اعلام کرده است بدهی عراق به ایران حدود ۱۱ میلیارد است!

سید حمید حسینی، دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق هم در تاریخ ۱۹ اسفند ۱۴۰۱ به ایرنا گفته بود: اخیرا مسائلی بین آمریکا و عراق در رابطه با آزادسازی منابع ارزی عراق وجود داشت و در نهایت سه هفته قبل «فواد حسین» وزیر خارجه عراق در بازدید از آمریکا مذاکره‌ای داشت مبنی بر اینکه منابع مالی عراق که روزانه ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون دلار است را آزاد کند. در آن زمان درباره بدهی‌های عراق به ایران نیز صحبت کرد تا این کشور بتواند معافیت خرید برق و گاز از ایران را تمدید کند. در پایان آن سفر اعلام شد که آمریکا به عراق معافیت مجدد اعطا کرده و اجازه داده ۵۰۰ میلیون دلار از بدهی برق به ایران پرداخت شود.

حسینی افزود: مسئله عجیبی که اعلام شد این بود که وزیر خارجه عراق گفت حدود ۱۷ ، ۱۸ میلیارد دلار به ایران بدهی داریم. نمی‌دانم این به سبب چانه‌زنی بوده یا واقعیت زیرا مدتی قبل رئیس بانک مرکزی ایران اعلام کرد طلب ایران از عراق ۱۰ میلیارد دلار است. اینکه این پول چطور پرداخت شده یا در آینده پرداخت خواهد شد را اطلاع ندارم و بانک مرکزی باید پاسخگو باشد.

تا کنون هیج مقام دولتی درباره آخرین وضعیت تسویه حساب طرف عراقی شفاف سازی نکرده است؛ درست در روزهایی که بازار ارز در تلاطم به سر می برد و مبلغی که در دست مشتری برق و گاز ایران است، رقم بسیار کلانی شمرده می شود.

 درباره بانک TBI که بیشتر مراودات تجاری عراق را در دست دارد باید گفت بانک جی‌پی مورگان آمریکا موسس این بانک در عراق بوده و هم اکنون نظارت و اشراف کاملی بر تعاملات این بانک عراقی دارد. نظارت بر نحوه پرداخت مطالبات ایران از سوی بانک تجارت عراق نیز تحت کنترل و تصمیم‌گیری آمریکا قرار دارد. عراق بدهی خود به دولت ایران را در حسابی نزد بانک تجارت عراق قرار می‌دهد اما به ازای آن فقط می‌تواند کالاهای بشردوستانه به ایران بدهد. بانک تجارت عراق (TBI) به آمریکایی‌ترین بانک عراق شناخته می‌شود که بخش عمده مراودات بین المللی دولت عراق توسط این بانک انجام می‌گیرد.

همه پول ها و طلب های جمهوری اسلامی ایران از عراق، در این بانک متمرکز شده و تهران برای دستیابی به پول خود، کار سختی در پیش دارد و به همین دلیل، عراقی ها تسویه حساب با ایران را منوط به موافقت آمریکایی ها کرده اند.