آزادسازی تجارت چیست؟ بررسی مزایا و معایب آن​

به گزارش اقتصاد آنلاین، وجود موانع کمتر برای تجارت، قیمت تمام شده کالاهای فروخته شده را در کشورهای واردکننده کاهش می دهد.

آزادسازی تجارت ممکن است به نفع اقتصادهای قوی‌تر باشد اما اقتصادهای ضعیف‌تر را در نقطه ضعف بزرگ‌تری قرار دهد.

آشنایی با آزادسازی تجارت

آزادسازی تجارت موضوعی بحث برانگیز است. منتقدان آزادسازی تجارت ادعا می‌کنند که این سیاست ممکن است منجر به از دست رفتن مشاغل شود، زیرا کالاهای ارزان‌تر وارداتی بازار داخلی کشور را اشباع می‌کنند. منتقدان همچنین پیشنهاد می‌کنند که این کالاها ممکن است کیفیت پایین‌تری داشته باشند و نسبت به محصولات داخلی رقیب که ممکن است تحت بررسی‌های ایمنی و کیفی دقیق‌تری تولید شده باشند، از ایمنی کمتری برخوردار باشند.

با این حال، طرفداران آزادسازی تجارت ادعا می کنند که این امر در نهایت هزینه های مصرف کننده را کاهش و کارایی را افزایش می دهد و رشد اقتصادی را تقویت می کند. حمایت گرایی از صنایع داخلی که نقطه مقابل آزادسازی تجارت است با ایجاد موانع تجاری سخت و تنظیم بازار مشخص می شود. پیامد آزادسازی تجارت و در نتیجه یکپارچگی بین کشورها به عنوان جهانی شدن شناخته می شود.

مزایا و معایب آزادسازی تجارت

آزادسازی تجارت باعث ترویج تجارت آزاد می شود که این امر به کشورها اجازه می دهد تا کالاها را بدون موانع نظارتی یا هزینه های مرتبط با آنها در میان خود مبادله کنند. این کاهش مقررات هزینه های کشورهایی را که با سایر کشورها تجارت می کنند کاهش می دهد و در نهایت ممکن است منجر به کاهش قیمت مصرف کننده شود زیرا واردات مشمول هزینه های کمتری خواهد بود و رقابت احتمالاً افزایش می یابد.

افزایش رقابت از سوی نهادهای خارج از کشور به دلیل آزادسازی تجارت، انگیزه ای را برای افزایش کارایی و تولید ارزان تر محصولات برای بنگاه های داخلی ایجاد می کند. این رقابت همچنین ممکن است کشورها را به هدایت منابع خود به سمت صنایعی که ممکن است در آنها مزیت رقابتی داشته باشد، سوق دهد. برای مثال، آزادسازی تجارت، بریتانیا را تشویق کرده است تا به جای تولید، بر بخش خدمات خود تمرکز کند.

با این حال، آزادسازی تجارت ممکن است به دلیل تشدید رقابت از سوی تولیدکنندگان خارجی، بر برخی از کسب‌وکارهای داخلی یک کشور تأثیر منفی بگذارد و ممکن است حمایت محلی از آن صنایع را کاهش دهد. همچنین اگر محصولات یا مواد خام از کشورهایی با استانداردهای زیست محیطی پایین تری وارد شوند، ممکن است خطر مالی و اجتماعی نیز وجود داشته باشد.

آزادسازی تجارت ممکن است تهدیدی برای کشورها یا اقتصادهای در حال توسعه باشد، زیرا آنها مجبور می‌شوند در همان بازاری که اقتصادها یا کشورهای قوی‌تر در آن حضور دارند، رقابت کنند. این چالش ممکن است صنایع محلی شناخته شده را سرکوب کند یا منجر به شکست صنایع تازه توسعه یافته در این کشورها شود.

کشورهایی که نظام‌های آموزشی پیشرفته‌ای دارند معمولا می‌توانند به سرعت با اقتصاد تجارت آزاد سازگار شوند، زیرا بازار کار این کشورها می‌تواند با تقاضاهای در حال تغییر سازگار شود و امکانات تولیدی آن‌ها نیز به راحتی تمرکز خود را به کالاهای پرطرفدارتر، معطوف می‌کند. کشورهایی که استانداردهای آموزشی پایین تری دارند ممکن است برای انطباق با محیط اقتصادی در حال تغییر با مشکلات زیادی مواجه شوند.

مهم

منتقدان بر این باورند که آزادسازی تجارت به از دست رفتن مشاغل و کاهش دستمزدها می انجامد. طرفداران آن نیز معتقدند که باعث تشدید رقابت و رشد می شود.

مثالی از آزادسازی تجارت

توافقنامه تجارت آزاد آمریکای شمالی (نفتا) در 17 دسامبر 1992 توسط کشورهای کانادا، مکزیک و ایالات متحده امضا شد. این توافق در 1 ژانویه 1994 لازم الاجرا شد. این موافقتنامه تعرفه محصولاتی را که بین سه کشور مبادله می شدند حذف می‌کرد. یکی از اهداف نفتا ادغام مکزیک با اقتصادهای بسیار توسعه یافته‌تر ایالات متحده و کانادا بود، که یکی از دلایل جذابیت مکزیک به عنوان یک بازار جدید پرسود برای کشورهای کانادا و ایالات متحده بود. این سه دولت همچنین امیدوار بودند که این توافق تجاری اقتصاد مکزیک را بهبود بخشد.

با گذشت زمان، تجارت منطقه ای در میان این سه کشور سه برابر شد و سرمایه گذاری فرامرزی در بین این کشورها افزایش یافت. با این حال، دونالد جی ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا این توافق را برای مشاغل و تولید ایالات متحده مضر تلقی می‌کرد. دولت ترامپ در 30 سپتامبر 2018 مذاکراتی را برای تصویب یک پیمان به روز شده به نام توافق نامه ایالات متحده-مکزیک-کانادا (USMCA) انجام داد که در 1 ژوئیه 2020 لازم الاجرا شد.

به اعتقاد اکثر اقتصاددانان قرارداد نفتا برای اقتصاد کانادا و ایالات متحده مفید بود. بر اساس گزارش شورای روابط خارجی، تجارت منطقه ای این کشورها از 290 میلیارد دلار در سال 1993 به بیش از 1.1 تریلیون دلار در سال 2016 افزایش یافت و میزان سرمایه گذاری مستقیم خارجی آمریکا (FDI) در مکزیک از 15 میلیارد دلار به بیش از 100 میلیارد دلار افزایش یافت. با این حال، اقتصاددانان همچنین اذعان دارند که عوامل دیگری مانند تغییرات فناورانه و گسترش تجارت با چین نیز ممکن است در این نتایج نقش داشته باشند.

منتقدان نفتا استدلال می کنند که این توافق باعث از بین رفتن برخی مشاغل و رکود دستمزدها در ایالات متحده شد زیرا شرکت ها تولید خود را به مکزیک منتقل کردند تا هزینه های نیروی کار خود را کاهش دهند. باید دید قرارداد USMCA چگونه بر این عوامل تأثیر می گذارد.