اروپا ممکن است با کمبود ۴۰میلیارد متر مکعبی گاز مواجه شود

به گزارش اقتصادآنلاین، پس از اینکه روسیه به طور چشمگیری عرضه خط لوله گاز را محدود کرد، اروپا آماده است تا از کمبود سوخت جلوگیری کند و زمستان امسال را در موقعیتی به پایان برساند که اگرچه کاملاً راحت نیست، اما بسیار بهتر از آن چیزی است که در پاییز گذشته تصور می شد.  

در ماه‌های پس از حمله به اوکراین، مسکو حدود 80 درصد گازی را که قبلاً به اروپا ارسال کرده بود، قطع کرد؛ تا پایان سال، صادرات روسیه از حدود 40 درصد عرضه گاز اتحادیه اروپا به کمتر از 10 درصد کاهش یافت که پایین‌ترین میزان از دهه 1980 است.

این کاهش تقاضا برای برخی از کشورها چشمگیرتر بوده است؛ آلمان که نیمی از گاز خود را در سال 2021 از خطوط لوله روسیه دریافت می‌کرد، اکنون هیچ گازی دریافت نمی‌کند.

این شوک باعث شد که کشورها برای خرید سوخت جایگزین تلاش کنند و قیمت انرژی را به سطوح بی سابقه‌ای رساند، قبوض خانوارها را افزایش داد و برخی از صنایع را مجبور به توقف تولید کرد.

اما اتحادیه اروپا بخش بزرگی از واردات خود از روسیه را با گزینه‌هایی دیگر جایگزین کرده و گاز کافی را کنار گذاشته تا برای زمستان آینده، موقعیت قوی‌تری برای خود ایجاد کند با این همه اما خطرات همچنان وجود دارند.

63 درصد ذخایر اروپا پر هستند

داده‌های زیرساخت گاز اروپا نشان می‌دهد که ذخیره‌سازی گاز در سراسر اتحادیه اروپا اکنون 63 درصد پر است که بیش از 30 درصد بیشتر از زمان مشابه در سال گذشته است

قیمت گاز در این ماه برای اولین بار از زمان قبل از حمله روسیه به زیر 50 یورو در هر مگاوات ساعت کاهش یافت و در اوت گذشته با نزدیک به 350 یورو در مگاوات ساعت به اوج خود رسید.

از برخی جهات، کشورهای اتحادیه اروپا خوش شانس بودند؛ قرنطینه‌های کرونا، تقاضای چین برای گاز طبیعی مایع را سرکوب کرد و LNG را که شرکت‌های اروپایی برداشته بودند آزاد کرد.

کشورهای اتحادیه اروپا حدود 70 میلیارد متر مکعب گاز از دست رفته خط لوله روسیه را از منابع دیگر جایگزین کردند. مسکو قبل از جنگ سالانه 155 میلیارد متر مکعب گاز به اتحادیه اروپا ارسال کرده بود.

واردات LNG به اتحادیه اروپا و بریتانیا در سال 2022 تقریباً 70 درصد از منابع ایالات متحده و قطر افزایش یافت.

اروپا این عرضه اضافی را با قیمت‌های بسیار بالا و گاهی با قیمت کشورهای فقیرتر تضمین کرد. پاکستان و بنگلادش سال گذشته پس از اینکه مجبور شدند واردات LNG خود را کاهش دهند، با افزایش قیمت تقاضای اروپا مواجه شدند.

در همین حال، اعضای اتحادیه اروپا مقادیر بی سابقه‌ای از انرژی‌های تجدیدپذیر را اضافه کردند و نیاز خود را به سوخت‌های فسیلی وارداتی کاهش دادند.

تولید برق اروپایی با سوخت زغال سنگ نیز در سال گذشته 7 درصد افزایش یافت که به طور بالقوه اهداف آب و هوایی را تضعیف کرد، اما این افزایش کمتر از آن چیزی بود که بسیاری از آن می‌ترسیدند.

اروپا با استفاده از گاز کمتر از بحران جلوگیری کرد

اتحادیه اروپا و کشورهای عضو، اقدامات اضطراری متعددی از جمله اهداف الزام آور در سراسر اتحادیه اروپا، برای پر کردن 80 درصد ذخایر گاز قبل از زمستان و کاهش داوطلبانه 15 درصدی مصرف گاز در زمستان را معرفی کردند.

طبق گزارش آژانس بین‌المللی انرژی (IEA)، مصرف گاز اتحادیه اروپا در سال 2022، 13 درصد یا 55 میلیارد متر مکعب، کمتر از سال 2021 بود که شدیدترین کاهش مصرف گاز در تاریخ اتحادیه اروپا بود.

آژانس بین المللی انرژی گفت که هوای معتدل استفاده از گاز برای گرمایش خانه را محدود کرده است، در حالی که تقاضای صنعتی 25 درصد کاهش یافته است که نیمی از آن از سوی شرکت‌هایی است که تولید خود را کاهش می‌دهند.

تحلیلگران می‌گویند هنوز خیلی زود است که بگوییم چه مقدار از این کاهش به دلیل انگیزه‌های دولتی به جای محدود کردن مصرف کنندگان نهایی بوده است زیرا گاز بسیار گران بود.

در حالی که کشورهای اتحادیه اروپا از بحران امنیت انرژی اجتناب کرده‌اند، خطرات قابل توجه، همچنان وجود دارد.

تحلیلگران می‌گویند دور شدن اروپا از گاز روسیه احتمالاً به قیمت توانایی مسکو در ایجاد جهش‌های عظیم قیمت مانند آنچه در سال گذشته مشاهده شد، تمام شده است. اما خطرات دیگری نیز مانند آسیب احتمالی به زیرساخت‌ها که گاز را از سایر تأمین کنندگان به اروپا می‌رساند وجود دارد.

بر اساس تحلیل کمیسیون اروپا، روسیه همچنان مقداری گاز به اروپا می‌فرستد در صورتی که جریان فعلی ثابت بماند، در سال جاری به اندازه 20 میلیارد متر مکعب است

آژانس بین المللی انرژی گفت: اگر مسکو این تحویل را قطع کند و عرضه جهانی LNG به دلیل افزایش تقاضای چین کاهش یابد و زمستان سال آینده به طور غیرمعمول سرد شود، اروپا ممکن است با کمبود 40 میلیارد متر مکعب گاز مواجه شود.

با این حال، این کمتر از کسری 57 میلیارد متر مکعبی است که آژانس بین‌المللی انرژی در ماه دسامبر نسبت به آن هشدار داده بود که البته این به لطف هوای معتدل و اقدامات سیاسی اتفاق افتاده است.

سطوح ذخیره سازی گاز سالم باید هرگونه شوک عرضه را کاهش دهد اما حتی در صورت پر بودن ظرفیت ذخیره سازی 100 میلیارد متر مربعی اروپا تنها حدود یک چهارم تقاضا را پوشش می‌دهد.

برای اطمینان از کمبود، دولت‌ها باید تلاش خود را برای صرفه‌جویی در انرژی ادامه دهند و برای سرعت بخشیدن به نصب ظرفیت انرژی تجدیدپذیر و پمپ‌های حرارتی، اقدامات بیشتری انجام دهند.

اتحادیه اروپا متعهد شده است که گاز روسیه را تا سال 2027 متوقف کند و تحریم‌هایی را بر خرید زغال سنگ نفت روسیه اعمال کرده است اما یک منبع انرژی روسیه وجود دارد که هنوز به آن توجه نکرده و آن، سوخت هسته‌ای است. طبق آخرین سالی که آمار در دسترس است، کشورهای اتحادیه اروپا 20 درصد اورانیوم طبیعی خود را در سال 2020 از روسیه وارد کردند.