گمانه زنی ها درباره تبادل زندانیان بین ایران و آمریکا

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از اعتماد آنلاین؛  دولت جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده در حال مذاکره غیرمستقیم با جمهوری اسلامی ایران در مورد تبادل احتمالی زندانیان است تا آزادی شهروندان آمریکایی زندانی در ایران را تضمین کند. به گزارش ان‌بی‌سی نیوز به نقل از چهار منبع آگاه،  قطر و بریتانیا نقش میانجی را در این مذاکرات ایفا می‌کنند. به گفته این منابع، مذاکرات پیشرفت داشته  اما مشخص نیست که آیا توافق نهایی حاصل خواهد شد یا خیر. تلاش‌های جدید کاخ سفید پس از آن صورت می‌گیرد که ماه‌ها مذاکرات با هدف احیای توافق هسته ای ۲۰۱۵ با ایران ( برجام ) متوقف شد و دولت آمریکا تحریم های جدیدی را علیه تهران به دلیل ( ادعای)  تحویل پهپادهایش به روسیه اعلام کرد.

سه منبع آگاه به روند مذاکرات می‌گویند که دو طرف در حال بررسی فرمولی هستند که قبلاً در سال ۲۰۲۱ مورد بحث قرار گرفته بود و می‌تواند شامل تبادل احتمالی زندانیان و آزادسازی میلیاردها دلار وجوه مسدود شده ایران در بانک‌های کره جنوبی شود. فرمول پیشنهادی به ایران اجازه دسترسی به این منابع مالی را می‌دهد اما فقط برای خرید غذا، دارو یا سایر اهداف بشردوستانه که در تطابق با تحریم‌های موجود ایالات متحده علیه ایران است. این منابع گفتند که در این گفتگوها، دیپلمات‌های آمریکایی و ایرانی ترتیبات احتمالی را برای نحوه انتقال وجوه مسدود شده با کشور ثالثی مانند قطر که احتمالاً بر این انتقال نظارت می کند، بررسی کرده‌اند.

محمد بن عبدالرحمن آل ثانی وزیر امور خارجه قطر در ماه جاری با حسین امیرعبداللهیان همتای ایرانی خود دیدار کرد. یک منبع آگاه گفت: در این دیدار، هیئت قطری «پیام‌هایی را از سوی ایالات متحده به ایرانی‌ها ابلاغ کرد که حاوی نکاتی در مورد آزادی زندانیان بود».

دولت بایدن در پاسخ به سوالی درباره نحوه مذاکرات غیرمستقیم با ایران گفت که روش هایی برای انتقال پیام به ایران دارد. سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در این باره گفته بود : همانطور که گفته‌ایم، ما راه‌هایی برای برقراری ارتباط با ایران در مورد مسائل نگران‌کننده، از جمله در مورد موضوع آزادی شهروندان آمریکایی که به‌طور غیرقانونی در ایران بازداشت شده‌اند، داریم. این کانال ها باز هستند، اما ما به جزئیات آنها اشاره نمی‌کنیم.  ما همچنان متعهد به تامین آزادی تمامی شهروندان آمریکایی که به ناحق در خارج از کشور در بازداشت هستند، از جمله سیامک نمازی، عماد شرقی و مراد طاهباز هستیم و برای بازگرداندن آنها به خانه تلاش می‌کنیم .

برخی کارشناسان می گویند که با توجه به اختلافات فزاینده آمریکا و ایران بر سر پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران ، ناآرامی‌ها در ایران و ( ادعای) تحویل هواپیماهای بدون سرنشین تهران به روسیه، احتمالا تنش‌ها در ماه های آینده افزایش پیدا کرده و پنجره مذاکرات مبادله زندانیان به زودی بسته می شود.

ان بی سی به نقل از مشاور حقوقی نمازی، می‌گوید: «در حالی که قابل درک است که ایالات متحده و جهان به سرکوب گسترده اعتراضات مردمی توسط ایران پاسخ می دهند، جو بایدن نمی‌تواند تمرکز خود را بر ضرورت بازگرداندن گروگان‌های آمریکایی به خانه از دست بدهد. می‌ترسم زمانی که فعالیت‌های هسته‌ای در حال گسترش ایران به این ترکیب اضافه می‌شود، ما به سرعت زمان لازم برای انجام یک معامله با ایران درباره تبادل زندانیان را از دست بدهیم.

ان بی سی در ادامه می‌نویسد:  فرمول مبادله زندانیان که شامل آزادسازی برخی از منابع مالی مسدود شده ایران در کره‌جنوبی می‌شود، قطعا باعث انتقاد شدید برخی از قانون‌گذاران در واشنگتن، به‌ویژه جمهوری‌خواهانی خواهد شد که قبلاً بایدن را به عدم اتخاذ مواضع به اندازه کافی سخت در قبال ایران متهم کرده‌اند.

علی واعظ، مدیر پروژه ایران در گروه بین المللی بحران می‌گوید که عدم موفقیت در آزادی آمریکایی‌های زندانی خطرات سیاسی دارد. هر گونه معامله با جمهوری اسلامی ایران انتقادهایی در پی خواهد شد اما رها کردن شهروندان آمریکایی در زندان های ایران نیز بدون هزینه نخواهد بود.

توافق مشابه مبادله زندانیان در سال ۲۰۱۵ در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما مورد انتقاد شدید قرار گرفت.