کارنامه 5 ساله واردات صنعتی

حجم واردات تولیدات صنعتی در سال 1388 برابر با 48 میلیارد و 112 میلیون دلار، در سال 1389 نیز مجموع واردات 52 میلیارد و 59 میلیون دلار بوده و حجم واردات در سال 1391 نیز به 44 میلیارد و 560 میلیون دلار رسیده است، اما در سال 1392 حجم واردات تولیدات صنعتی به 42 میلیارد و 649 میلیون دلار رسیده است. در نیمه اول سال جاری نیز در مجموع 21 میلیارد و 519 میلیون دلار تولیدات صنعتی وارد کشور شده است. براساس گزارش دفتر آمار و پایش اقتصادی موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی، روند واردات محصولات صنعتی از سال 88 تا نیمه نخست سال جاری بیانگر آن است که در مدت زمان مورد بررسی اکثر کالای صنعتی با افت واردات مواجه بوده‌اند و تعداد محدودی توانسته‌اند رشد واردات را تجربه کنند. به‌طوری ‌که تنها 21 درصد از مجموع این گروه کالای وارداتی طی 5/5 سال مورد بررسی روند رشد ادامه دار را تجربه کرده‌اند و مابقی با افت مواجه بودند. فرآورده‌های غذایی، منسوجات، کاغذ و فرآورده‌های کاغذی، دارو و فرآورده‌های لاستیکی و پلاستیکی، از جمله کالاهایی هستند که طی سال‌های مورد بررسی روند رو به رشدی داشته‌اند. در سال 1388 مجموع واردات فرآورده‌های غذایی برابر با 4 میلیارد و 117 میلیون دلار بوده که در سال 89 این حجم به 5 میلیارد و 886 میلیون دلار، در سال 90 به 6 میلیارد و 285 میلیون دلار و در سال 91 نیز این رقم، به 7 میلیارد و 709 میلیون دلار رسید. اما در سال 92 حجم واردات فرآورده‌های غذایی به 8 میلیارد و 169 میلیون دلار بیشترین حجم واردات در پنج سال اخیر رسید. این حجم در نیمه اول سال 93 نیز به 3 میلیارد و 226 میلیون دلار رسیده است. حجم واردات منسوجات نیز در سال 1388 برابر با 529 میلیون دلار بوده که با رشد در سال 1392 به 717 میلیون دلار رسیده است. حجم واردات منسوجات نیز در نیمه اول سال جاری برابر با 320 میلیون دلار بوده است. اما مجموع واردات کاغذ و فرآورده‌های کاغذی نیز در سال 1388 برابر با یک میلیارد و 172 میلیون دلار بوده که در سال 1392 این حجم به یک میلیارد و 668 میلیون دلار رسید. حجم واردات این کالای صنعتی نیز در نیمه اول سال جاری برابر با 645 میلیون دلار بوده است. اما در مدت زمان مورد بررسی کک و فرآورده‌های حاصل از پالایش نفت بیشتر کاهش حجم واردات را تجربه کرد، به‌طوری ‌که حجم واردات این محصول صنعتی که در سال 1388 برابر با 5 میلیارد و 715 میلیون دلار بوده در سال 1392 به 647 میلیون دلار رسیده است. طی مدت زمان مورد بررسی فلزات پایه نیز افتی قابل توجهی در واردات داشته‌اند به‌طوری‌که حجم واردات آن از 9 میلیارد و 278 میلیون دلار در سال 1388 به 4 میلیارد و 63 میلیون دلار در سال 1392 رسیده است. براساس گزارش منتشره سهم واردات فلزات اساسی «با کد 24» از 18 درصد در سال 1388 به 8 درصد در 6 ماهه سال 1393 رسیده است. از آنجا که بخش قابل توجهی از واردات این گروه در بخش ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد، کاهش سهم واردات این بخش را می‌توان نشانه‌ای از وجود رکود محسوب کرد. رتبه‌ دوم واردات به گروه ماشین‌آلات و تجهیزات «با کد 28» تعلق دارد که طی سال‌های مورد بررسی، به جز سال 91، تغییر قابل توجهی را نشان نمی‌دهد. رتبه سوم واردات طبق طبقه‌بندی ISIC به تولیدات مواد غذایی «با کد 10» اختصاص دارد که سهم آن از 8 درصد در سال 1388 به 17 درصد در سال 1392 افزایش یافته است. با وجود این، سهم مذکور در 6 ماه سال 1393 بار دیگر کاهش یافته است. نکته قابل توجه دیگر، کاهش واردات در گروه کک و فرآورده‌های نفتی تصفیه شده «با کد 19» است؛ این گروه که رتبه سوم واردات را در سال 1388 به خود اختصاص داده، سهم آن از 11 درصد در سال 1388 به یک درصد در سال 1393 کاهش یافته است که دلیل آن را باید در قرارگرفتن سوخت‌هایی نظیر بنزین تحت عنوان واردات طبقه‌بندی‌نشده جست‌وجو کرد. به گزارش دنیای اقتصاد، گروه چهارم از لحاظ سهم واردات در سال 1388، گروه محصولات شیمیایی «با کد 20» است که در طول سال‌ها سهم قابل توجهی از واردات را به خود اختصاص داده، گروه تولیدات زارعی و حیوانی، شکار و خدمات مرتبط با آن «با کد 1» است. سهم واردات این گروه از کل واردات در سال‌های اخیر افزایش یافته، به نحوی که سهم آن در سال‌های 88، 91 و نیمه اول سال 93 به ترتیب برابر با 8، 13 و 12 درصد بوده است. گروه تولیدات انواع کامپیوتر، محصولات الکترونیکی «با کد 26» از دیگر گروه‌های با سهم بالا در واردات است که ارزش واردات آن در سال‌های اخیر افزایش یافته است. همچنین گروه وسایل نقلیه موتوری تریلر و نیمه تریلر «با کد 29» به جز سال 1391 با افزایش در سهم از واردات روبه‌رو بوده است. از سوی دیگر ارزش دلاری واردات در پنج گروه اول با بیشترین میزان واردات «به جز مواد غذایی» را نشان می‌دهد. در مدت زمان مورد بررسی تولیدات فلزات پایه یا اساسی تا سال 1391 بیشترین میزان واردات را به خود اختصاص داده؛ اما رشد واردات این گروه در دوره مورد بررسی منفی گزارش شده است.