قیمت نفت کاهش یافت

اقتصاد آنلاین–مهرداد فرامهر؛ به گزارش نیویورک تایمز، برای ماه‌ها، معامله‌گران نفت نگران بودند که تحریم اتحادیه اروپا و سقف قیمت نفت روسیه، دو اقدامی که از روز دوشنبه هفته گذشته اجرایی شدند، منجر به افزایش قیمت و کمبود خطرناک نفت خام در بازارهای جهانی شود.

تا روز جمعه ۹ دسامبر، به جای افزایش شوک نفتی ترسناک، قیمت‌ها کاهش یافت. قیمت نفت حالا در پایین‌ترین میزان خود در یک سال گذشته و حتی پایبن‌تر از  قیمت نفت قبل از حمله روسیه به اوکراین است.

البته همه چیز به آرامی پیش نرفته است. ترکیه تانکرهایی را که بیشتر آنها حامل نفت برای شرکت‌های فعال در قزاقستان مانند سرمایه‌گذاری مشترک شورون و اکسون موبیل هستند، از عبور از تنگه بسفر منع کرده است. مقامات ترکیه به دنبال اسناد بیمه  نفتکش‌ها هستند.

اما علی‌رغم انتظارها برای تأثیر افزایشی مسدودی تنگه بشفر به نظر می‌رسد که معامله‌گران تا حد زیادی از این خبر ترسی به خود راه ندادند و قیمت نفت در هفته جاری حدود 10 درصد کاهش یافته است.

بازارهای نفت با درک این موضوع متوجه شدند که تحریم‌های جدید علیه روسیه که معامله‌گران از آن می‌ترسیدند، حداقل ممکن است در ابتدا به اندازه‌ای که تصور می‌شد ضربه بزرگی به عرضه نفت روسیه وارد نکند.

نیل کراسبی، تحلیلگر ارشد در شرکت تحقیقاتی OilX می‌گوید: «تصور این بود که این واقعا این تحریم عرضه‌‌ی نفع روسیه را از بین می‌برد ولی حالا چنین چیزی دیگر تصور نمی‌شود.»

نفت خام برنت، معیار بین‌المللی، برای اولین بار از ژانویه، زمانی که قیمت‌ها در طول دوره تنش‌آمیز حمله روسیه به اوکراین در فوریه افزایش یافت، از سطح 80 دلار در هر بشکه سقوط کرد. در ساعات انتهایی معاملات روز جمعه، بشکه ای کمتر از 77 دلار فروخته شد.

همچنین قیمت نفت وست تگزاس اینترمدییت آمریکا در پایان معاملات روز جمعه تا زیر ۷۱ دلار معامله شد و به کمترین میزان خود در یک سال گذشته و حتی قبل از حمله رپسیه به اوکراین رسید.

علاوه بر این، معامله گران محاسبه می‌کنند که افزایش بیشتر نرخ بهره بانک مرکزی، با هدف مهار تورم، ممکن است رشد اقتصادی در سراسر جهان را کاهش دهد و تقاضا برای نفت را کاهش دهد. چنین نگرانی‌هایی با این فرض همراه است که چین، بزرگ‌ترین واردکننده انرژی در جهان، علی‌رغم کاهش محدودیت‌های کووید، اقتصاد خود را تنها به تدریج تقویت خواهد کرد.

دیوید فایف، اقتصاددان ارشد در Argus Media، یک شرکت تحقیقاتی کالا، گفت: "همچنین آگاهی فزاینده ای وجود دارد که روند بازگشایی چین یک امر کند و طولانی خواهد بود و اروپا و ایالات متحده از نظر اقتصادی در زمستان سختی قرار دارند."

تحلیلگران می‌گویند که سقف قیمت نفت روسیه تا همین اواخر مورد سوء تفاهم قرار گرفته بود. این اقدام به جای تلاش برای حذف روسیه از بازار، توسط دولت بایدن برای تشویق روسیه به ادامه تولید نفت اما با قیمت نسبتا پایین انجام شد. کاخ سفید در تلاش بود تا از افزایش قیمت بنزین و سایر فرآورده‌های نفتی برای مصرف کنندگان در ایالات متحده و جاهای دیگر توسط تحریم اروپا جلوگیری کند.

از این نظر سقف قیمت کار می‌کند. تا اینجای کار، صادرات نفت روسیه به جریان خود ادامه می‌دهد، اما با قیمتی‌بسیار پایین تر از قیمت ماه‌های اولیه آغاز جنگ در اوکراین و زمانی که برنت به بشکه‌ای 110 دلار رسید.

به گزارش آرگوس، اورال، عیار اصلی نفت خام روسیه، با قیمت حدود 42 دلار در هر بشکه بر روی کشتی ها در بنادر دریای بالتیک و دریای سیاه بارگیری می شود. قبل از جنگ در اوکراین، اورال معمولاً با قیمتی نزدیک به برنت فروخته می‌شد. خریداران اکنون می‌توانند تخفیف‌های بزرگی در حدود 35 دلار در هر بشکه دریافت کنند.

در چنین قیمت‌هایی، محدودیت قیمتی که 60 دلار در هر بشکه تعیین شده بود، برای نفتکش‌ها کمی مشکل وجود دارد.

تحلیلگران می‌گویند، اما شرکت‌های حمل و نقل غربی و شرکت‌های بیمه که به عنوان مجریان اصلی سقف تعیین شده‌اند، همچنان نسبت به معامله با روسیه محتاط هستند و نگران هستند که در صورت نقض تحریم‌ها جریمه‌های سنگینی به آنها تحمیل شود.

مسکو تا کنون مایل به فروش با قیمت‌های پایین تر نیست و به نظر می‌رسد هنوز در تلاش است تا پاسخی به تحریم ها ارائه دهد. روز جمعه، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه به خبرنگاران گفت که مسکو کاهش تولید را در نظر خواهد گرفت، اقدامی که ممکن است قیمت ها را افزایش دهد اما همچنین سؤالاتی را در مورد اینکه آیا مسکو می‌تواند تمام نفت خود را بفروشد و حمل کند، ایجاد خواهد کرد.

ویکتور کاتونا، تحلیلگر شرکت Kpler، شرکتی که حمل و نقل را دنبال می‌کند، گفت: با این حال، سقف قیمت "هیچ تاثیری" بر صادرات روسیه که ماه دسامبر با قدرت شروع شده است، نداشته است.

آقای کاتونا گفت که بیشتر کشتی‌ها و نفت با قیمت مقرون به صرفه آنها به هند می‌روند. اروپا که زمانی مشتری بزرگ نفت روسیه بود، اکنون نفتکش‌های بیشتری را از آمریکای لاتین، ایالات متحده و سایر نقاط جذب می‌کند.

در عوض، تحریم و سقف قیمت به اهداف ناخواسته‌ای ضربه می‌زند که طراحان آن برای آن برنامه‌ریزی نکرده بودند. دولت ترکیه با مقصر دانستن تحریم‌ها، نفتکش‌های حامل نفت از قزاقستان را که تحت تحریم نیست را از عبور از تنگه‌های دریای سیاه به مدیترانه منع می‌کند. به نظر نمی‌رسد روسیه در این امر دخالت داشته باشد، اگرچه بیشتر صادرات نفت قزاقستان از طریق خط لوله به بندر نووروسیسک روسیه ارسال می‌شود، و در ماه‌های اخیر، مقامات روسیه موانعی را برای صادرات نفت قزاقستان که بیشتر نفت این کشور توسط شرکت‌های تابعه شرکت‌های غربی تولید می‌شود، ایجاد کرده اند.

دولت ترکیه می‌گوید نگران است که تحریم‌های جدید بیمه‌نامه نفتکش‌ها را باطل کند و آنکارا را مجبور به پرداخت صورت‌حساب هر گونه نشت نفت کند، بنابراین خواستار تضمین‌های خاصی برای پوشش در زمانی است که یک کشتی در آب‌های ترکیه است. در بیانیه‌ای که روز پنج‌شنبه منتشر شد، مقامات دریانوردی ترکیه اعلام کردند که اگر یک کشتی تحت تحریم در تنگه‌های ترکیه دچار سانحه فاجعه‌بار شود، «خطر عدم انجام تعهدات یک شرکت بیمه» به مسئولیت‌های خود را نمی‌پذیرد.

ارائه‌دهندگان بیمه دریایی غربی، معروف به باشگاه‌های P&I، تاکنون از انجام این درخواست خودداری کرده‌اند و می‌گویند این غیرعادی است و می‌تواند خطر نقض تحریم‌های غرب را افزایش دهد‌.

آقای کاتونا گفت که پشتیبان نفتکش های مملو از نفت در بسفر به 22 نفر رسیده است که 17 تای آنها حامل نفت از قزاقستان هستند. او گفت که احتمالاً این کشتی ها بیشتر نفت خام خود را به مقاصد اروپایی می برند.

به گفته تحلیلگران، تا کنون تأخیرهای قزاقستان قیمت کلی نفت را افزایش نداده است، هرچند که قیمت نفت خام قزاقستان را کاهش داده است. دولت های غربی، از جمله ایالات متحده، تلاش کرده اند تا دولت ترکیه را متقاعد کنند که آرام بگیرد، اما تاکنون موفق نشده است. اگر تأخیرها در حرکت نفتکش ها ادامه یابد، آنها می توانند شروع به افزایش قیمت کنند.

دلایل دیگری نیز وجود دارد که چرا حرکت نسبتا آرام هفته اول افزایش تحریم ها علیه روسیه ممکن است ادامه پیدا نکند.

تحلیلگران می گویند که ممکن است در اوایل فوریه، زمانی که تحریم اتحادیه اروپا شامل محصولات پالایش شده روسیه می شود، مشکلات بیشتری ایجاد شود. بزرگترین نگرانی دیزل است، سوختی حیاتی برای نیرو دادن به وسایل نقلیه و صنعت که اروپا سال هاست مقادیر زیادی از روسیه وارد می کند.

دِو ساینال، مدیر اجرایی Varo، یک شرکت بزرگ پالایشی و تجاری اروپایی، گفت: «در افزایش تحریم های فوریه، اضطراب فزاینده ای وجود دارد.»

تحلیلگران همچنین می گویند که هنوز این امکان وجود دارد که تحریم ها منجر به کاهش قابل توجه تولید نفت روسیه شود، حتی اگر این مقدار کمتر از چیزی باشد که قبلاً تصور می شد. با گذشت زمان، قیمت ها ممکن است افزایش یابد و رعایت سقف 60 دلار را بیشتر مشکل کند. مسکو همچنین ممکن است نسبت به دریافت چنین قیمت‌های پایینی ناآرام شود و اقداماتی را در نظر بگیرد که ممکن است قیمت ها را بالاتر ببرد، از جمله کاهش تولید نفت خود یا جلوگیری از افزایش جریان‌های نفت از سایر تولیدکنندگان به بازار. نیل کراسبی در این مورد گفت: «این درک بازار را تغییر خواهد داد.»