آیا جهان شاهد یک چرخش در انرژی هسته ای خواهد بود؟

اقتصاد آنلاین-مهرداد فرامهر؛ به گزارش اویل پرایس، بحران جهانی انرژی ناشی از تهاجم روسیه به اوکراین باعث افزایش علاقه به منابع انرژی جایگزین، از جمله هسته ای، در سراسر جهان شده است.

با این حال، همانطور که کاترینا بوچهولز از Statista در نمودار زیر توضیح داده است، سن زیرساخت‌های هسته‌ای، این واقعیت که این فناوری در بسیاری از کشورها وارد حالت حذف تدریجی شده است و مقاومت مداوم در برابر پروژه‌های هسته‌ای جدید، شرایط را برای چرخش سریع به سوی برنامه‌های هسته‌ای را پیچیده کرده، تایید می‌کند.

همانطور که در داده ‌های گزارش وضعیت صنعت هسته‌ای جهانی مشاهده می‌شود، بیشتر برنامه‌های انرژی هسته‌ای در دهه 1970 آغاز شد، واقعیتی که در عصر راکتورهای هسته‌ای امروزی منعکس می‌شود . علیرغم پایان یافتن برخی از برنامه‌های هسته‌ای (و بسیاری دیگر که برای حذف تدریجی برنامه ریزی شده‌اند)، تعداد برنامه‌های هسته‌ای در جهان برای چندین دهه کاهش یافته است، زیرا برخی از کشورها مانند امارات متحده عربی و بلاروس در سال 2020 هنوز از این فناوری استفاده می‌کنند. لهستان در پایان ماه اکتبر اعلام کرد که به دنبال آغاز استفاده از انرژی هسته‌ای در سال 2033 است. در حوالی آن زمان، شش برنامه هسته‌ای دیگر - از جمله برنامه‌های بلژیک، آلمان، سوئیس و اسپانیا - برنامه‌ریزی می‌شوند که تعطیل شوند، هرچند که اکنون با توجه به شرایط بازار انرژی ممکن است این برنامه‌های تعطیلی تغییر کنند. شاید برنامه متعادل در این میان برنامه‌ی هسته‌ای ایتالیا باشد، که در حال بحث در مورد استفاده مجدد از این فناوری در دولت راست‌گرای جدید خود هستند، در حالی که برنامه هسته‌ای این کشور پس از فاجعه چرنوبیل در سال 1986 غیر قانونی شده بود. چرخش‌های بیشتری هم در برنامه‌های  سوئد و هلند امکان پذیر است.

برخی گام‌های کوچک به سمت گسترش هسته‌ای در کشورهایی که به مخالفت سرسختانه با انرژی هسته‌ای معروف هستند، در حال انجام است، اما آنها با موانع مورد انتظار روبرو هستند. آلمان اخیراً توانایی استفاده از سه راکتور باقی مانده خود را تا آوریل 2023 در میان یک بحث عمومی پر جنب و جوش تمدید کرده است. در ابتدا، این کشور برنامه‌ریزی کرده بود که تمام راکتورها را تا پایان سال جاری تعطیل کند. در ژاپن که از زمان فاجعه فوکوشیما در سال 2011 تعداد راکتورهای فعال را به میزان قابل توجهی کاهش داد، برخی از راکتورها به سن 60 سالگی نزدیک می‌شوند - سقف عمری که این کشور برای نیروگاه‌های هسته‌ای در نظر گرفته بود حالا ممکن است به دلیل شرایط فعلی آن را حذف کند.  در بلژیک، جایی که میانگین سنی راکتورها بالای 40 سال است، درخواست به تعویق انداختن تعطیلی یک راکتور در سپتامبر شکست خورد، در حالی که دولت، پایان عمر سه راکتور دیگر را از سال 2023 تا 2025 پس از حمله به اوکراین تمدید کرد و حتی ممکن است برخی از آنها تا سال 2035 کار کند.

علاوه بر یکنواخت شدن رشد تعداد نیروگاه‌ها و برنامه‌های انرژی هسته‌ای، اهمیت نسبی این فناوری در سال‌های اخیر همچنان کاهش یافته زیرا ظرفیت سایر انواع انرژی از هسته‌ای بیشتر شده است. در سال 2021، این فناوری کمتر از 10 درصد از برق جهانی را تولید کرد که از 17.4 درصد در سال 1995 و 1996 کمتر بود.