امیرعبداللهیان: پیام ها میان ما و آمریکا رد و بدل می شود

اقتصادآنلاین _ پرستو بهرامی راد؛ حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران امروز ۲ آذر ماه ۱۴۰۱ در کنفرانس خبری با حضور خبرنگاران داخلی و خارجی شرکت کرد.

امیرعبداللهیان در این کنفرانس خبری گفت: روند سیاست خارجی دولت رئیسی ذیل دکترین سیاست خارجی متوازن با اولویت نگاه آسیا محور در مسیر رو به رشد و درستی قرار دارد. در ماه‌های گذشته حجم تبادل تجاری ما از قاره اروپا تا سایر نقاط جهان به ویژه همسایگان و آسیا از ۳۷ درصد در کمترین حالت تا ۵۷۱ درصد رشد داشته است. بخش عمده‌ای از این رشد خارج از حوزه سنتی تجارت در عرصه نفت و انرژی بوده است.

وی در ادامه گفت: در ارتباط با برخی تحولات جدید در محیط داخلی ایران از منظر سیاست خارجی در جریان برخی از امور خوشبختانه توطئه‌ای که براساس اسناد دقیق و موجود در دستگاه دیپلماسی کشور با هدف ایجاد جنگ تروریستی، داخلی و در نهایت تجزیه ایران در هشت هفته گذشته با سواستفاده از احساسات پاک ایرانیان می‌شد، شکست خورد. زمانی در اثنای این توطئه یک دیپلمات عالیرتبه غربی اظهار داشت که آمریکا در عراق در سال‌های اخیر و در دوره نخست وزیری عادل عبدالمهدی توانست در یک کشور دارای ۴۱میلیون نفر جمعیت تنها با آوردن ۳۰ هزار زن و جوان عراقی به میدان التحریر بغداد و برخی میادین استان‌ها در عراق و به کارگیری ظرفیت‌های موجود در فضای مجازی دولت حاکم در عراق را ساقط کند و عبدالمهدی در نهایت برای مصالحی بزرگ‌تر از سمت خود استعفا داد. آن مقام غربی مدعی بود در قبال ایران نیز با استفاده از برخی شرایطی که در داخل کشور پیش آمده و احساسات عده‌ای از جوانان در ایران برانگیخته شده چنین فرصت بزرگی را آمریکا و تعداد اندکی از کشورهای غربی امیدوارند به اهدافشان دست یابند. دخالت‌های خارجی در هشت هفته گذشته در اوج خود قرار داشت. در دستگاه دیپلماسی به صورت مستمر با همسایگانی که تروریست از منشا آن کشورها به ایران هدایت می‌شد در غائله زاهدان و در امنیت برخی استان‌های غربی پیش آمد که ۷۶ مرکز تروریستی و ضد انقلااب در اقلیم کردستان فعال شدند و سلاح‌های اسرائیلی و آمریکایی وارد کشور شد. در هشت هفته گذشته طی دو مرحله در بغداد و تهران با مقامات کشور دوست و برادر با تیم مهمی از مقامات امنیتی در دولت مرکزی عراق و در اقلیم نشست‌های متعددی داشتیم و توافقات زیادی به عمل آوردیم. عراق‌ها متعهد شدند به متوقف کردن گروه‌های تروریستی و در فاصله زمانی که توافق کردیم نسبت به خلع سلاح آنها اقدام کنند. 

امیرعبداللهیان اشاره کرد:‌ گفت‌وگوهای ما و پیگیری عملی شدن توافقات با عراق ادامه دارد و زمانی که نیروهای مسلح عراق در مرز مشترک ایران و اقلیم مستقر شوند و امنیت این مرزها را تضمین کنند. نیازی به این که ما بخواهیم برای دفاع از تمامیت ارضی خود برخورد کنیم نخواهد بود. ولی مادامی که در چارچوب حقوق بین الملل و منشور سازمان ملل تهدید از سوی کشور همسایه متوجه ما باشد نیروهای مسلح ما برای تامین حداکثری امنیت ملی کشور به اقدامات خود ادامه خواهند داد ما در دستگاه دیپلماسی و امنیتی کشور به گفت‌وگوها با مقامات عراق برای عبور از این مرحله ادامه خواهیم داد.

امیرعبداللهیان تصریح کرد: در تماس با کشورهای جهان از جمله سه کشور اروپایی در خصوص آنچه در ایران گذشت و انتقاد و محکومیت قوی اظهارنظرهای سیاسی برخی از این مقامات و مقامات آمریکایی به صراحت من و همکارانم مواضع ایران را در روزهای پشت سر گذاشتیم منعکس کردیم. سه کشور اروپایی و آمریکا و لابی صهیونیست‌ها درک درستی از تحولات و وقایع نداشتند مداخلات زیادی را در عرصه‌های رسانه‌ای و اظهارنظرهای سیاسی به عمل آوردند. برخی مقامات در کشورهایی که ذکر کردم تلاش کردند در روزهای بعد از اظهارات منفی خودشان با مصاحبه‌‌های متفاوتی تا حدودی اشتباهات خود را اصلاح کنند.

امیرعبداللهیان بیان کرد: رعایت حقوق مردم و حقوق بشر در آموزه‌های دینی و ملی ایران و در دل و روح هر ایرانی وجود دارد و  رهبری با حساسیت و دقت رعایت آن را در همه سطوح در جامعه متذکر می‌شوند. در اغتشاشات اخیر من به مقامات اروپایی به صراحت بیان کردم که پلیس در ایران با صبری راهبردی خویشتنداری کرد. اینکه بیش از ۵۰ پلیس و نیروی امنیتی ما توسط آشوبگران با سلاح گرم و سنگ به شهادت رسیدند. چند هزار نیروی پلیس و مدافع امنیت ما مجروح شدند، نشانه رعایت حقوق بشر و خویشتنداری پلیس و نیروهای حافظ امنیت در ایران است.نیاز به این نداریم  که آمریکا و اروپا که در نقض حقوق بشر تاریخ طولانی دارند و در استعمار ملت‌ها و کشورها تاریخ سیاهی دارند در خصوص حقوق بشر در ایران مدعی باشند. کمیته‌ای ملی زیر نظر وزیر کشور و سازمان امنیت کشور تشکیل شده و جمعی از حقوقدانان و مقامات دولتی و غیردولتی مرتبط در چارچوب کمیته‌ای مستقل مسائل را پیگیری می‌کنند و گزارش را علاوه بر داخل در  اختیار سایر جهات خارجی و بین‌المللی قرار خواهیم داد.

وی مطرح کرد: ایران علیرغم مواضع غیرسازنده سه کشور اروپایی و آمریکایی در هشت هفته گذشته داشتند در مسیر دیپلماتیک گفت‌وگوها با طرف اروپایی از طریق اروپا و برخی واسطه‌ها در دستورکار خود داشت. در بخشی از روزهای اغتشاش در ایران طرف آمریکایی تصور می‌کرد ما در نقطه‌ای قرار داریم که از خطوط قرمز خود عبور می‌کنیم ولی به طرف آمریکایی گفتیم آمادگی داریم. پیام‌ها بین ما و آمریکایی‌ها در حال تبادل است. در مسیر دیپلماتیک تبادل پیام‌ها را داریم ولی در مسیر اظهارات رسانه‌ای برخی مقامات آمریکایی مواضع ریاکارانه خود را ادامه می‌دهند. امیدواریم با نگاه واقع‌بینانه متناسب با منافع ملت و منافع حداکثری کشور در صورتی به گام نهایی توافق برسیم از توافق خوب و پایدار صحبت کنیم.

خبرنگاری درباره مذاکرات هسته‌ای و اقدامات جدید در فردو و نطنز گفت:‌ یکی از نکاتی که در ماه‌های گذشته قدری تاخیر در نقطه پایانی رسیدن به توافق ایجاد کرد حل مسائل اتهامی آژانس علیه ایران بود. پیشنهاد طرف آمریکایی این بود که برجام را مورد تأیید قرار دهیم، ولی مسائل بین ایران و آژانس در آینده حل و فصل کنیم. معنایش این بود ما پیچ و مهره‌ها و سانتریفیو‌ژها و ... را باز کنیم و کنار بگذاریم و بعد از اینکه دستمان کاملاً خالی باشد و بعد در خصوص مسائل بین ما و آژانس اقدام کنیم که این یکی از خطوط قرمز ما بود. در مذاکرات ماه‌های گذشته با طرف‌های اروپایی روسیه و چین و در تبادل پیام با آمریکا در این خصوص تأکید کردیم که آٰژانس همواره از مسیر فنی منحرف شده و صرفاً در مسیر سیاسی گام برداشته است. آنها گفتند تضمین می‌کنیم و به آژانس توصیه می‌کنیم در مسیر فنی قدم بردارد. در حالی که معاونان وزرای خارجه و سازمان انرژی اتمی به وین سفر و با آژانس به نقشه راهی دست یافتند و مقامات آژانس گفتند قطعنامه‌ای در کار نخواهد بود و مقامات آژانس به ایران می‌آیند در چنین شرایطی به یکباره در مجموعه جنگ ترکیبی علیه ملت ایران با یک قطعنامه جدید مواجه شدیم. به مقامات آمریکا و سه کشور اروپایی گفتیم چگونه به شما اعتماد کنیم در حالی که قرار بود ضامن رفتار فنی آژانس باشید در سوءاستفاده سیاسی از آژانس برآمدید. در فروردین ماه توافقی را در خصوص تبادل زندانیان با آمریکا داشتیم در آن توافق آمریکا پیشنهاد کرد با رسیدن به برجام و یا نرسیدن به آن توافق انجام شود و ما با نگاه انسانی این موضوع را پذیرفتیم ولی بعد آمریکا بیان کرد، بگذارید برجام انجام شود. ما به آنها گفتیم این افت و خیزهای شما دیوار بی‌اعتمادی بین ایران و آمریکا را قوی‌تر می‌کند. ۶ ماه گذشت و در یک و نیم ماه گذشته آمریکا به صورت جدی دنبال تبادل زندانی‌ها هستند و ما در راستای مسائل انسانی این موضوع را دنبال می‌کنیم.

وی گفت: دستورکار ما در مذاکرات پیگیری مذاکرات با روش مقتدرانه و تامین حداکثر منافع ملی در بازگشت به برجام است. برجام همچنان روی میز قرار دارد و طرف‌های مقابل ما معتقدند موضوعی که ماه‌ها در پایان دولت قبلی و یک سال گذشته دولت جدید در مورد آن گفتگو شده می‌تواند به نقطه نهایی و پایانی برسد.

درباره نشست کارشناسان نظامی ایران و اوکراین درباره پهپادهای ایرانی در جنگ اوکراین توضیح داد: ما در چارچوب همکاری‌های دفاعی با روسیه ۱۱ ماه قبل از شروع جنگ اوکراین یکی از اقلام دفاعی و همکاری‌های دفاعی دو کشور فروش بسیار معدودی پهپاد ایرانی به روسیه بود. تاکنون هیچ مدرکی از طرف اوکراینی مبنی بر استفاده از پهپاد ایرانی در اوکراین دریافت نکردیم. اخیراً تیم سیاسی و نظامی ایران و اوکراین در کشور ثالث گفتگو کردند و ما بررسی‌های خود را در این زمینه ادامه می‌دهیم. وزیر خارجه اوکراین در گفت‌وگوی تلفنی به من گفت یک پهپاد به صورت سالم به دست نیروهای اوکراینی افتاده که روسی است ولی شبیه پهپاد شاهد ایرانی است و من گفتم که این گواه این است که ایران به مواضع خود پایبند است. به روس ها بیش از دو بار گفتیم و گفتند که صرفاً از سلاح‌های ساخت روسیه در جنگ اوکراین استفاده شده است.جنگ را راه‌حل نمی‌دانیم و به تلاش ها برای بازگشت صلح و آرامش ادامه می‌دهیم.

امیرعبداللهیان در ادامه مطرح کرد: متنی که امروز روی میز قرار دارد آخرین متن ما در نتیجه گفت‌وگوهای چند ماهه در وین و همچنین ایده‌های مختلفی که در ماه‌های گذشته مطرح شد، است. به صورت مشخص در سه موضوع با طرف آمریکایی همچنان تفاوت دیدگاه و اختلاف نظر داریم و سه کشور اروپایی در این موضوعات با طرف آمریکایی همکاری می‌کنند. بورل و مورا تلاش دارند به یک راه‌حلی در این زمینه دست یابیم. یکی از این موضوعات حل مسائل باقیمانده آژانس است و موضوع دیگر به تضمین اقتصادی برمی‌گردد و سعی کردیم این موضوع را فرموله کنیم.

وزیر خارجه اظهار کرد: براساس آخرین متنی که جمع‌آوری شده از دیدگاه‌های کارشناسی و تبادلات فزاینده دیدگاه‌های دو طرف بود، اکنون در روی میز متن ارائه شده دارای چنین ویژگی از سوی بورل هستیم که به مقدار زیادی دیدگاه‌های طرفین در آن تجمیع شده ولی در سه موضوع مشخص همچنان معتقدیم متن باید نیرومندتر شود. سومین مورد هم این است که در راستای تضمین اقتصادی این بازی که طرف‌های غربی ایجاد کردند و تسری تحریم به طرف‌های ثالث را عامل برای تداوم تحریم‌ها قرار دادند با یک مکانیسم مورد توافق باید از میان برداشته شود. در این رابطه باید تبادل پیام‌ها ادامه یابد.

امیرعبداللهیان گفت:‌ آمریکایی‌ها در میز تبادل پیام‌ها در مسیر دیپلماسی به یک شکل عمل می‌کنند در رسانه به شکل دیگری عمل می‌کنند. وقتی به آنها پیام می‌دهیم چه رفتار متناقضی است پاسخ می‌دهند در رسانه نگاهشان به افکار عمومی است. اظهارات مقامات آمریکایی دوگانه و با هدف تشویق اغتشاش در ایران و گرفتن امتیاز در میز مذاکره است.

وی در پاسخ به سؤالی گفت: سفری به ترکیه و سوریه داشتم ماحصل کار این شد دولت سوریه پذیرفت نسبت به حفظ تمامیت ارضی ترکیه و تامین امنیت مرز مشترک سوریه و ترکیه عمل کند و در مسیر امنیتی گفت‌وگوهایی بین مقامات این دو کشور انجام شد و همچنان به توصیه خود برای واگذاری نقش تامین امنیت مرز مشترک دو کشور به دولت ترکیه و نیروهای مسلح سوریه تأکید داریم. تداوم اشغال خاک سوریه را باعث پیچیده‌تر شدن وضعیت می‌‌دانیم. البته نگرانی‌های دوست خود ترکیه را در حوزه امنیت ملی درک می‌کنیم.

در مورد احتمال خروج ایران از NPT وزیرخارجه بیان کرد: خودمان را به مسئله عدم اشاعه متعهد می‌دانیم. در این موضوع ایران بیش از همه طرف‌ها پایبندی خود را نشان داده است. نگرانی جدی ما وجود صدها کلاهک هسته‌ای نزد اسراییل است و باید این رژیم جعلی نسبت به رعایت مسائل عدم اشاعه متعهد شود.

وی درباره مذاکرات ایران و عربستان نیز توضیح داد: در عرصه سیاسی نسبت به آنچه در دور پنجم گفت‌وگوهای ایران و عربستان در عراق به توافق رسیدیم پایبند هستیم. آنچه ایران باید انجام می‌داد انجام شده و بخش‌هایی از توافق از سوی مقامات سعودی انجام نشده است. گفتگو و همکاری ایران و عربستان را به دلایل مختلف مفید، موثر و مناسب برای صلح و امنیت در منطقه می‌دانیم. از اینکه یک رسانه شناخته شده به نام عربستان در وقایع هشت هفته گذشته ایران نقش ترویج ترور و تروریسم را ایفا کرد گلایه و انتقاد خود را به مقامات عربستان منتقل کردیم و ایران این اقدام رسانه‌ای غیر سازنده را در تعارض با توافقات دو کشور در بغداد می‌داند. امیدواریم عربستان نسبت به آنچه در دور پنجم گفتگوها در بغداد توافق شد تعهداتش را عملیاتی کند تا دو کشور گام‌هایی را در مسیر طبیعی برداریم. در همکاری‌های ایران با حوزه خلیج فارس شاهد پیشرفت در مناسبات دیپلماتیک هستیم و مقامات سیاسی کشورهای منطقه متفاوت از آمریکا، صهیونیست‌ها و سه کشور اروپایی در مسایل اخیر ایران هیچگونه موضع سیاسی غیرسازنده‌ای را اتخاذ نکردند.

امیرعبداللهیان گفت: از سال گذشته که سفری به چین داشتم وارد فاز اجرایی برنامه جامع همکاری‌های ۲۵ ساله ایران و چین شدیم که همه ابعاد تجاری، گردشگری و صنعتی و دفاعی و سایر حوزه‌ها را در برمی‌گیرد در مسیر خوبی است و همکاری‌های دو کشور رشد قابل توجه و چشمگیری را نشان می‌دهد. در راستای منافع دو ملت نسبت به اجرای این توافق و افزایش حجم تبادل تجاری تا این لحظه انتظاراتی که از این توافق را داشتیم برآورده شده می‌دانیم. بزودی دیدار سطح بالایی در یکی از پایتخت‌ها انجام می‌شود. برنامه سفر رئیسی که به پکن دعوت شده در دستورکار وزارت خارجه و نهاد ریاست جمهوری است.

وزیرخارجه مطرح کرد: در خصوص برجام فهم همه طرف‌ها این است که در ماه‌های گذشته به اندازه کافی گفتگو و مذاکره انجام شده است. در آخرین پیامی که هفته گذشته به هماهنگ کننده اتحادیه اروپا دادیم اعلام کردیم در چارچوب دیدگاه‌هایی که اعلام شده چنانچه طرف‌های مقابل آماده باشند می‌توانیم در آینده نزدیک نشست وزرای خارجه عضو برجام را در وین برگزار کنیم. بورل در حال هماهنگی است و زمانی این اتفاق می‌افتد که ما نسبت به خواسته‌های منطقی خود در این زمینه نائل شویم.

در آخر وزیرخارجه در مورد روابط ایران و جمهوری آذربایجان گفت: من ماه گذشته سفری به ایروان داشتم و پاشینیان سفری رسمی به ایران انجام داد. بخشی از محافل رسانه‌ای در جمهوری آذربایجان نسبت به این سفر واکنش جدی نشان دادند. آذربایجان و ارمنستان را دو همسایه ایران می‌دانیم و هیچگاه روابط خود را با یک طرف به حساب طرف دیگر تفسیر نمی‌کنیم. اولویت نگاه به سیاست همسایگی مناسبات با همه همسایگان در اولویت ایران است و هیچ چشمداشتی به اراضی کشورهای همسایه از جمله آذربایجان نداریم ولی به صراحت به همه بازیگران در حوزه قفقاز اعلام کردیم هرگونه تغییر ژئوپلتیک در منطقه با واکنش ایران مواجه خواهد شد. ما با نگاه به همسایگی و برادری مناسبات با آذربایجان و سایر کشورهای همسایه را پیگیری میکنیم.