شکست FTX و سم بنکمن فرید، زخم های عمیقی بر جای خواهد گذاشت
اکنون سخت تر است که ادعا کنیم رمزارز آینده را نشان می دهد. هیچ فردی در بازار رمزارزها در چند روز اخیر، خواب راحتی نداشته است. این وضعیت، حداقل در "اسپیسهای توییتر" که از زمان اعلام ورشکستگی صرافی ftx، مستقر در باهاما و تاسیس شده توسط سم بنکمن فرید، برگزار شده، احساس شده است.
اقتصاد آنلاین – مهسا نجاتی؛ جامعه پراکنده کریپتو، اغلب در این انجمنهای آنلاین دور هم جمع میشوند – اینها جایی است که مردم برای توکنها بازار گرمی ، پامپ و دامپها را سازماندهی و حتی گاهی درباره نوآوریهای هیجانانگیز بحث میکنند.
در روزهای پس از سقوط ftx و سایر شرکتهای سم بنکمن فرید، از جمله ftx.us، یک صرافی مستقر در آمریکا و همچنین آلامدا Alameda Research، یک شرکت تجاری، اسپیسهای توییتر به محلی برای سوگواری تریدرها و تلاش مدیران عامل سایر صرافیها مانند چانگ پنگ ژائو از بایننس و جس پاول از کراکن برای اطمینانبخشی به کاربران، تبدیل شده است.
به عبارتی دیگر، اسپیسهای توییتر مکانهایی هستند که اکنون بوی ناامیدی میدهد – نه فقط بخاطر میلیاردها دلاری که در یک صرافی از بین رفته گیر افتاده است، بلکه به دلیل معماری این هرج و مرج.
بنکن فرید، پسر طلایی کریپتو بود. وی در موسسه فناوری ماساچوست در رشته فیزیک تحصیل کرد و قرار بود مهارت بازارسازی و تجارت را در Jane Street، یک شرکت مالی برتر، بیاموزد.
این امر، همراه با این واقعیت که ftx پس از تأسیس در سال ۲۰۱۹، سهم قابل توجهی از بازار را به خود اختصاص داد، سرمایهگذارانی مانند Sequoia را که یکی از قویترین شرکتهای سرمایهگذاری خطرپذیر سیلیکون ولی محسوب میشود و Temasek، صندوق سرمایهگذاری مستقل سنگاپور، جذب کرد.
بنکمن فرید از اعتبار و ثروت جدید خود - ftx در اوج خود در ژانویه ۳۲ میلیارد دلار ارزش داشت - برای کمک به سیاستمداران، تحمیل نظرات خود در قانونگذاری و خرید رقبا استفاده کرد. وی قرار بود آینده ارزهای دیجیتال باشد. در عوض، او ممکن است صنعت یکی را دزدیده باشد.
به واسطه رمزارزها، میشد خیلی سریع پولدار شد. برخی از برندگان خوششانس بودند، لامبورگینی خریدند و ادعا کردند که فناوری بلاکچین یا بیتکوین، آینده است.
افرادی که مخالف بودند، پاسخی که اکنون آشنا است، دریافت کردند: "از فقیر ماندن لذت ببرید." وسوسهانگیز است که در هر کلاهبرداری، شکست یا هکی که در صنعت رخ میدهد، شاهد موفقیت باشیم. شکست ftx مطمئنا نزدیکترین چیز به یک ضربه مرگبار است که با آن روبرو شده است.
همه افرادی که در مدار ftx قرار داشتند، متحمل ضرر مالی شدهاند، اما زخم واقعی عمیقتر میشود. بنکمن فرید، حامیان خود را ناامید، سرمایهگذاران را شرمنده و سیاستمداران را احمق فرض کرده است.
او همچنین آسیبهایی را به بشردوستی مؤثر، جنبشی که هدف آن حفاظت از آینده بشریت است و زمان و پول خود را به آن اختصاص داده، وارد کرده است. نتیجه این آشفتگی، قانونگذارانی که دلسوزی کمتری دارند، خواهد بود. موسسات و بازیکنانی که از کریپتو استقبال کردند، از غرب وحشی دوری خواهند کرد.
جزئیات مربوط به مشکلات ftx، در مراحل ورشکستگی و جرایم احتمالی، در طول ماهها و سالهای آینده منتشر خواهد شد. اما شواهد اولیه، بهویژه ترازنامهای که به دست فایننشال تایمز رسیده است، نمیتواند مطالعه خوبی باشد.
در صفحه حسابرسی که ابردادهها نشان میدهد بنکمن فرید ایجاد کرده، به نظر میرسد ftx حدود ۱ میلیارد دلار پول واقعی یا داراییهای مشابه پول، از جمله ارزها و استیبلکوینها (توکنهای رمزنگاری متصل به دلار) داشته که در مقابل، حدود ۹ میلیارد دلار به مشتریان بدهی دارد.
بنکمن فرید ادعا می کند که ۳.۵ میلیارد دلار نیز در سهام یا سرمایهگذاریهای پرریسک دارد. تقریبا هر چیز دیگری در ترازنامه - داراییهایی که ادعا میشود حدود ۵ میلیارد دلار ارزش دارند - یا توکنهایی هستند که ftx ساخته، یا در ایجاد آن نقش داشته است یا آنهایی هستند که در زبان عامیانه به عنوان "شتکوین" شناخته میشوند که ارزش انرژی لازم برای ارائه را ندارند.
صرافی ftx از آن زمان بسیاری از داراییهای نقد خود را به ارزش حدود ۵۰۰ میلیون دلار در یک هک که به نظر میرسد توسط یک خودی سازماندهی شده است، از دست داده است.
خوانندگان آگاه ممکن است متوجه شوند این به گونهای نیست که یک صرافی باید کار کند. افراد عادی سپردههای مشتریان را نگه میدارند، نه ترکیبی از سرمایهگذاریهای مخاطرهآمیز و توکنها. سپس یک حفره آشکار در حسابها وجود دارد.
در یادداشت فرومایهای که ظاهرا توسط بنکمن فرید به جا مانده است، نویسنده ادعا میکند که متوجه نبود ۸ میلیارد دلار گم شده است، مبلغی که ارزش بیش از نیمی از مبلغی که در اختیار شرکت گذاشته شده است.
در پیامهای منتشر شده توسط Vox، یک نشریه آنلاین، بنکمن فرید گفت ftx به مشتریان گفته که مستقیما به آلامدا پول ارسال کنند، اما هرگز بررسی نکرده که ارسال شده است (از آن زمان بنکمن فرید توییت کرده است که فکر میکند پیامها خصوصی هستند).
این با آنچه که کارولین الیسون، مدیر اجرایی آلامدا و نامزد سابق سم بنکمن فرید گزارش شده که در تماسی با همکارانش در ۹ نوامبر به آن اشاره کرده است، مطابقت ندارد.
بر اساس گزارش وال استریت ژورنال، الیسون گفت که او و بنکمن فرید از تصمیم انتقال وجوه مشتریان ftx به آلامدا اطلاع داشتند. از زمانی که بنکمن فرید در ۱۱ نوامبر از سمت خود در ftx استعفا کرد، این شرکت از اظهار نظر خودداری کرد، اما در تاریخ ۱۶ نوامبر، رییس جدید بیانیهای صادر و در آن اشاره کرد که بنکمن فرید دیگر هیچ نقشی در ftx یا آلامدا ندارد و از طرف این شرکتها صحبت نمیکند.
به سوی ماه... و فراتر از آن
ترازنامه آلامدا - اطلاعاتی که در مورد آن توسط وبسایت خبری کویندسک گزارش شده است - به طور مشابه پر از حفره به نظر میرسد. این نشان میدهد که این شرکت تجاری ۸ میلیارد دلار وام بدهکار بوده و داراییهای آن دوباره عمدتا از توکنهای ایجاد شده توسط ftx تشکیل شده است.
با ترکیب این دو ترازنامه در یک محاسبه تقریبی، به نظر میرسد که قبل از اینکه اوضاع نامساعد شود، شرکتهای بنکمن فرید حدود ۱۴ میلیارد دلار سپرده، ۸ میلیارد دلار وام و تقریبا ۲ میلیارد دلار سرمایه از سرمایهگذاران جذب کرده بودند.
شرکتهای او ۵ میلیارد دلار به افراد باهوش پس دادند تا به سرعت کنار بروند و احتمالا حدود ۵.۷ میلیارد دلار سهام و سرمایهگذاریهای پرریسک به اضافه ۱ میلیارد دلار پول نقد دارند.
بسته به میزان بدهی آلامدا به ftx، این به معنی شکافی بین ۴ تا ۱۲ میلیارد دلار است. بنکمن فرید در تاریخ ۱۵ نوامبر اصرار داشت که مشکل شرکت تجاری نقدینگی است، نه پرداخت بدهی، زیرا داراییهای غیر نقدشونده اما ارزشمند زیادی در اختیار دارد. اما به نظر میرسد که ترازنامهها آنچه را که بنکمن فرید به عنوان دارایی ارزشمند میشمارد، آشکار کرده است.
آلامدا چگونه این میزان پول از دست داد؟ این شرکت به وضوح از اهرم (لورج) استفاده میکرد. در آوریل سال گذشته، یکی از کارمندان سابق توییت کرد که این شرکت بر اساس "عوامل محرک بازار"، مانند توییتهای ایلان ماسک، پوزیشنهای لانگ در داراییهای کریپتو باز کرده است.
احتمالا چنین پوزیشنهای اهرمی تا نوامبر سال گذشته، زمانی که قیمتهای کریپتو به اوج خود رسید، به خوبی کار میکردند و در آن نقطه، شرایط رو به افول رفت. تراکنشهایی که روی بلاکچین انجام میشوند عمومی هستند، به این معنی که میتوان به دنبال شواهدی مبنی بر زمانی که به نظر میرسد آلامدا نیاز به استفاده از وجوه مشتریان ftx داشته است، گشت.
Nansen.ai، یک شرکت کاوشگر بلاکچین، کیف پولهای متعلق به این شرکتها را شناسایی کرده است. تجزیه و تحلیل آنها نمیتواند تصویر کاملی ارائه دهد. هر دو شرکت میتوانند کیف پولهای جدیدی را به دلخواه ایجاد کنند. هر دو شرکت میتوانستند کیف پولهای جدیدی را به دلخواه ایجاد کنند. بسیاری از معاملات از طریق شرکتهای تجاری دیگر هدایت میشد و مسیر را گل آلود میکرد.
با این حال، کیف پولها نشان میدهند که آلامدا در تابستان همزمان با سایر شرکتهای ارز دیجیتال، مانند Three Arrows Capital، یک صندوق تامینی و ویجر، یک پلتفرم وامدهی منفجر شد و بنکمن فرید با وام دادن وجوه مشتریان، آلامدا را نجات داد.
این تصور که آلامدا در ماه می یا ژوئن نابود شد، ممکن است به توضیح اینکه چرا بنکمن فرید برای نجات شرکتهایی مثل ویجر تلاش کرد، کمک کند. او ممکن است، همانطور که در آن زمان تصور میشد، خود را جان پیرپونت مورگان بعدی، بانکداری که سیستم مالی آمریکا را در سال ۱۹۰۷ نجات داد، ندانست. در عوض، او ممکن است به گوشهای رانده شده باشد. گزارش شده است که آلامدا از ویجر پول قرض کرده است. اگر پلتفرم وام دهی منحل میشد، مشکلات در صندوق او تشدید میشد.
تنها راه نجات، شرطبندی بزرگ یا جمعآوری پول بود. بر اساس گزارشها، بنکمن فرید از تابستان در تلاش برای افزایش سرمایه بوده است. او دو هفته پیش در تلاشی آشکار برای جلب توجه به ابوظبی پرواز کرد. هنگامی که مشکلات او حاد شد، او با سکویا و سایر سرمایهگذاران اولیه تماس گرفت. او حتی بایننس را که متعلق به رقیب بزرگش، ژائو بود، امتحان کرد.
همچنین گمانهزنیهای بدبینانهتری در مورد آنچه اتفاق افتاد وجود دارد. یک احتمال این است که بنکن فرید ممکن است از وجوه مشتریان تنها به عنوان یک راهحل برای یک مشکل استفاده نکرده است.
شاید آلامدا در تمام مدت به ftx بهعنوان قلک خود متکی بوده است: توکنهای خود صرافی را به عنوان وثیقه به منظور انتقال ارزهای دیجیتال ارزشمندتر مانند بیتکوین یا اتر یا استیبل کوینها به آلامدا برای مقاصد تجاری سپرده است.
این دیدگاهی است که به نظر میرسد سخنان بنکمن فرید را تایید میکند، اگر نگوییم به طور غیرقابل حل آن را ثابت میکند. او در مصاحبهای با بلومبرگ، نحوه ساخت یک توکن را برای وام گرفتن روی آن توضیح داد.
وی اظهار کرد که اگر تعداد توکنهای معامله شده نسبت به تعداد صادر شده کم باشد، بنابراین افزایش ارزش بازار آسانتر میشود. برای یک توکن در تئوری به ارزش ۲۰ میلیون دلار، "شاید هنوز ۲۰ میلیون دلاری وجود نداشته باشد که به آن سرازیر شود". اما «شما میتوانید این را تامین مالی کنید، درست است؟ توکن X را در یک پروتکل وامدهی قرار میدهید و با آن دلار قرض میکنید.»
بنکمن فرید سپس توضیح داد که چگونه، هنگامی که این توکنها به عنوان وثیقه برای وام در ازای دلار سپرده شدند، "اگر فکر میکنید ارزش آن کمتر از دو سوم است، حتی میتوانید مقداری را در آنجا بگذارید، دلار را بردارید. هرگز... دلار را پس نده."
وی این توصیف قرض گرفتن دلارهای واقعی که هرگز در برابر یک توکن خیالی پس نخواهد داد را در تاریخ ۲۵ آوریل – دو ماه قبل از اینکه Three Arrows Capital ورشکسته شود و همچنین مشکلات آلامدا شروع شود، ارائه کرد.
این نوعی از نظریهپردازی عمومی است که حتی برخی را بیشتر مشکوک کرده است. قانونگذاران و آژانسهای مجری قانون، از جمله وزارت دادگستری و کمیسیون بورس و اوراق بهادار، همراه با مقامات باهاما در حال تحقیق هستند.
بنکمن فرید ممکن است برای بازجویی به آمریکا برده شود. کنگره قصد دارد او را مجبور کند در ماه دسامبر در مورد آنچه اشتباه شده شهادت دهد. در انجمنهای کریپتویی، هزاران تئوری توطئه معامله میشود.
با این حال، نظریهای که بیشترین شواهد برای آن وجود دارد، نظریهای است که الیسون در ۹ نوامبر به کارکنان آلامدا ارائه کرد: این که این شرکت تجاری، اهرمی را به کار گرفته بود و در تلاش بود تا تعهدات خود را در تابستان برآورده کند، در این مرحله تصمیم به انتقال وجوه مشتریان از ftx گرفته شد. این داستانی است که نشان میدهد چرا تنظیمکنندهها تمایل دارند این نوع شرکتها را در دنیای مالی سنتی تقسیم کنند.
کارگزاران خردهفروشی که سپردههای مشتریان را میگیرند و داراییهای آنها را نگه میدارند، از صرافیها جدا میشوند، محلی که مشتریان در آن داراییها را معامله میکنند که به نوبه خود از شرکتهای بازارساز، مانند بانکها و صندوقهای تامینی، جدا میشوند.
ftx یک صرافی فراساحلی بود که مانند بایننس و سایرین، به دقت از قرار گرفتن خود در یک رژیم نظارتی دقیق اجتناب کرده بود. (همتای آمریکایی آن، ftx.us، نیز درخواست ورشکستگی کرده است، اما به نظر میرسد با مشکلات کمتری برای بازخرید داراییهای مشتری مواجه است.)
بنابراین، انفجار آن به طور مستقیم تقصیر مقررات ضعیف آمریکا نیست. با این وجود، آلسیا هاس از کوینبیس، یکی دیگر از صرافیهای رمزارز، استدلال میکند که فقدان شفافیت نظارتی در آمریکا «حجم معاملات را به خارج از کشور سوق داده است»، به این معنی که مشتریان آمریکایی بیشتر از انفجار ftx آسیب خواهند دید.
او استدلال میکند قوانینی که مشخص میکند مبادلات دارایی دیجیتال چگونه و کجا باید ثبت شوند، کمک خواهد کرد. چندین لایحه در کنگره شناور است که این کار را انجام میدهد. آنها مطمئنا اکنون انگیزه جدیدی خواهند داشت.
این اتفاقات همچنین نشان میدهند که کریپتو چقدر به در هم تنیده است و این امر چه آسیبپذیری به همراه دارد. زمانی که یک پروژه بزرگ (سیستم استیبلکوین ترا-لونا) در تابستان نابود شد برای از بین بردن یک صندوق تامینی و دو پلتفرم وام کافی بود که به نوبه خود برای ورشکستگی یکی از بزرگترین صرافیهای ارز دیجیتال کافی بود.
این روند با شکست ftx افزایش یافته است که به نظر می رسد قبلا سه صرافی کوچکتر، aax، BlockFi و Liquid و همچنین یک پلتفرم وام دهی به نام جنسیس را از بین برده است.
سایر صرافیها با برداشتهای بسیار زیادی مواجه شدند (نمودار 2 را ببینید). با توجه به اینکه حدود شش ماه طول کشید تا پیامدهای سقوط پروژه ترا در تابستان به ftx سرایت کند، اکنون صحنه برای نابودیهای بیشتر فراهم شده است.
سوال مهم دیگری که این اتفاقات ایجاد میکند، این است که آیا رمزارز دلیلی برای چیزی که ارزش جنگیدن را دارد ایجاد میکند یا خیر. Ftx جدیدترین و بزرگترین مورد در صف طولانی پروژهها، کسب و کارها و سرمایههای چند میلیارد دلاری است که به طور شگفتانگیزی سقوط کردهاند.
هک و کلاهبرداری امری عادی است. "چرا باید با هر یک از اینها اذیت شد؟" یک سوال منطقی است. این یک اتهام است که تقریبا ۱۴ سال پس از ایجاد بیتکوین، فقط تعداد انگشت شماری از موارد استفاده از رمزارزی وجود دارد، مانند شرکتهایی که در کشورهایی مانند آرژانتین که از تورم شدید رنج میبرند، یا صرافیهای غیرمتمرکز کارآمد و ابزارهای وام دهی به کارگران پرداخت میکنند. حتی اینها در حال حاضر به نظر میرسد که فقط پیشرفتهای متوسطی را نسبت به اشکال قدیمیتر مالی ارائه میدهند.
دستهای الماس
در میان توسعهدهندگانی که روی نرمافزاری کار میکنند که بلاکچین اتریوم را تقویت میکند، یا کسانی که برنامههای کاربردی را روی آن میسازند، وعده کریپتو هرگز بزرگتر به نظر نمیرسید.
در ماه اکتبر، در یک کنفرانس رمزنگاری در کلمبیا، دنی رایان، توسعهدهنده اتریوم، از مخاطبان درخواست کرد تا روی عملکردها و برنامههایی غیر از موارد مرتبط با امور مالی کار کنند. این مسیری است که بسیاری در پیش گرفتهاند، به خصوص اکنون که بلاکچین های کارآمد و مقیاسپذیر شروع به ظهور کردهاند.
استانی کولچوف، خالق Aave، یک پروتکل وام دهی غیرمتمرکز، در حال ساخت یک پلتفرم رسانه اجتماعی است که به افراد اجازه میدهد فالوورهای خود را از برنامهای به برنامه دیگر منتقل کنند، بنابراین به آنها اجازه میدهد بدون از دست دادن نفوذ، از یک پلتفرم خارج شوند.
پلتفرم Gitcoin به مردم اجازه میدهد تا به کمکهای مالی رای دهند تا در پروژههای به اصطلاح کالاهای عمومی مانند نرمافزار منبع باز توزیع شود.
بسیاری از رمزارزها فقط یک کازینو هستند و بنابراین با اکتان بالا، پر زرق و برق و وسوسهانگیز هستند. بنکمن فرید خود را به عنوان قهرمان پایان کمتر مشکوک این صنعت معرفی کرد. اما اکنون واضح است که او در واقع یکی از مشکوکترین کازینوها را اداره میکرد. با وجود امپراطوری ویران شده او، طرفداران کریپتو باید امید داشته باشند که نوبت درخشش تکنولوژیهای دست کم گرفته شده فرا رسیده است.