با خواهر ویولن آشنا شوید / ویولنسِل چه سازی است؟
ویولنسل یا ویلنسل یا ویولونسل سازی زهی و آرشه‌ای از خانواده ویولن است. صدای این ساز در منطقه میانیِ سازهای این خانواده قرار دارد.
به گزارش اقتصادآنلاین، ویولنسل یا چلو یک ساز تنور و باس از خانواده ویولن (شامل ویولن، ویولاو ویولنسل) است. ویولن سل یا چِلو، سازی زهی و آرشه‌ای از خانواده ویولن است. کلمه چلو (cello) از ایتالیایی گرفته شده و نام کامل این ساز ویولنسل (violoncello) است. نوازنده چلو، چلیست یا ویولنسلیست نامیده می شود. این ساز می تواند به صورت تکنوازی، یا در موسیقی مجلسی و همچنین در ارکسترها مورد استفاده قرار گیرد. همچنین این ساز گاهی اوقات توسط آهنگسازان پاپ همانند بیتلز، بیورک (Bjork) و جمیروکوای (Jamiroquai) استفاده می شود.
ویولنسل از ویولن و ویولا بزرگتر است. در هنگام اجرا، این ساز در بین دو پای نوازنده قرار می‌گیرد و از طرفی دیگر، توسط میله‌ای که در انتهای آن تعبیه شده، روی زمین استوار می‌شود.
استفاده از ویولنسل در تک‌نوازی‌ها (سُلو)، در گروه‌نوازی‌ها، از جمله در ارکسترهای مجلسی و ارکسترهای سمفونیک متداول است. این ساز عضو ثابت در ارکسترها به صورت استاندارد است که در بخش باسِ زهی‌ها قرار می‌گیرد. همچنین، در بیشتر آنسامبل‌های دیگر نیز حضور دارد. کنسرتوها و سوناتهای فراوان برای این ساز نوشته شده است.
کوک سیم‌های ویولنسل به‌ترتیب از زیر به بم عبارت است از: لا (سیم اول)، رِ (سیم دوم)، سُل (سیم سوم)، دو (سیم چهارم) سیم‌های ویولنسل نسبت به سیم‌های ویولا یک اکتاو بم‌تر کوک می‌شوند.
در این زمینه بیشتر بخوانید؛
ویولن چه نوع سازیه؟ / با ساز اصیل ایتالیایی آشنا بشید
از گیتار چه می دانید؟ / آشنایی با ساز محبوب موسیقی و انواع آن
نُت ویولنسل را به دلیل گستره صوتیِ وسیعش با کلیدِ «فا» خط چهارم (اصوات منطقه بم این ساز)، کلید «دو» خط چهارم (اصوات منطقهٔ میانیِ این ساز)، و کلید «سُل» (اصوات منطقه زیر این ساز) می‌نویسند.
ویولنسل چه تفاوتی با ویولن دارد؟
از نظر تاریخی، ساختار و صدا ویولنسل متعلق به خانواده ویولن است. با این حال از دو نظر با ویولن و ویولا متفاوت است: پوزیسیون و انگشت‌گذاری.
این ساز از نظر شباهت با ویولن و ویولا تفاوت خاصی ندارد اما از لحاظ ابعاد، ویولن سل اندازه ای به مراتب بزرگتر دارد. آنقدر بزرگ که نوازنده آن باید آن را بین دو پای خود قرار داده و سپس به نواختن آن بپردازد.
اجزای ویولنسل
سردسته ساز ویولن سل یا چلو
حلزونی و جعبه گوشی از جنس چوب افرا
گوشی‌های چهار طرفه (از جنس ابونیت)
دسته ساز ویولنسل یا چلو
طول: ۲۸ سانتی‌متر، صفحه انگشت‌گذاری بدون پرده از جنس ابونیت
بدنه ساز ویولنسل یا چلو
طول: تقریباً ۷۵.۵ سانتی‌متر، جعبه‌ای شکل
شکم ساز ویولنسل یا چلو
با حفره‌های صدای F شکل، پشت، ریب‌ها
سیم‌های ساز ویولنسل یا چلو
طول سیم‌های مرتعش: ۶۸ تا ۷۰ سانتی‌متر، چهار سیمه، کوک شده روی فواصل پنجم. C۲، G۲، D۳، A۳ .
مواد مورد استفاده: روده، نقره، مس، آلومینیوم، فولاد، نایلون.
آرشه ویولنسل
طول: ۷۱ تا ۷۳ سانتی‌متر. دسته آرشه از چوب پرنامبوکو (pernambuco) ساخته شده رأس، پاشنه (فراگ) قابل تنظیم. کوتاه‌تر و سنگین‌تر از آرشه ویولن.
میله انتهایی ساز ویولنسل یا چلو
فولادی
طول کل ساز ویولنسل یا چلو
تقریباً ۱۲۵ سانتی‌متر
صداگیر (mute) ساز ویولن سل یا چلو
قطعه یا وسیله‌ای شانه شکل که از فلز یا چوب افرا ساخته شده و ارتعاش خرک را میرا می‌کند.
سه مدل متداول ویولنسل
- Montagnana
- Guarneri
- Stradivarius
نوازندگان مشهور ویلونسل
آلیسا وایلرستاین (Alisa Weilerstein) و یویوما (Yo-Yo Ma) برخی از نوازندگان نامدار ویولنسل هستند. موسیقی بی کلام ویولنسل یکی از دلنشین‌ترین و شنیدنی‌ترین موسیقی‌ها است.
می توانید نوای ویولنسل را در قطعه زیر بشنوید و لذت ببرید.
