توافق روسای جمهوری ایران و روسیه برای خرید گندم از روس ها

به گزارش خبرنگار اقتصاد آنلاین، دنیا درگیر جنگ روسیه و اوکراین است، نه به جهت اینکه این دو کشور را شرکای استراتژیک خود در تمامی ابعاد اقتصادی می داند، بلکه به این دلیل که هم روسیه و هم اوکراین، تامین کننده غلات دنیا هستند و اکنون شعله های جنگ و مناقشاتی که میان روسیه و کشورهای دنیا به خصوص اروپایی ها صورت گرفته، راه را بر تبادلات غلات دو کشور بسته است. 

حالا روسیه می‌گوید توافق از سرگیری صادرات غلات اوکراین تقریبا آماده امضا است و این می تواند اندکی اوضاع تامین غذای مورد نیاز دنیا را بهبود بخشیده و دل نگرانی های کشورها را در حوزه تامین امنیت غذایی و غلات را برطرف نماید. 

روز جمعه بود که وزارت دفاع روسیه اعلام کرد پیشنهادهای کشورش در مورد چگونگی از سرگیری صادرات غلات اوکراین در مذاکرات چهارجانبه در استانبول تا حد زیادی مورد حمایت مذاکره‌کنندگان قرار گرفته و توافق نهایی، نزدیک است. 

نکته حائز اهمیت البته اینجا است که جنگ اوکراین مانع صدور حدود ۲۰ میلیون تن غله شده است؛ به همین جهت است که دنیا به دنبال مذاکراتی است که بتواند این وضعیت را سر و سامان داده و امنیت غذایی کشورهای مختلف را نجات دهد. بر این اساس است که وزارت دفاع روسیه اعلام کرده که کار بر روی آنچه «ابتکار دریای سیاه» نامیده می‌شود، به زودی نهایی خواهد شد.

در بیانیه وزارت دفاع روسیه آمده که روسیه اقداماتی را برای اطمینان از حمل و نقل مواد غذایی به کشورهای خارجی پیشنهاد کرده است. این بیانیه می‌افزاید که پیشنهادهای روسیه در این توافق‌نامه شامل جلوگیری از تامین تسلیحات و تجهیزات نظامی به اوکراین نیز می‌شود. روسیه، اوکراین، ترکیه و سازمان ملل قرار است هفته جاری قراردادی را امضا کنند که هدف آن از سرگیری صادرات غلات دریای سیاه از اوکراین است. به دلیل جنگ صدور غلات اوکراین به شدت با مشکل مواجه شده؛ به خصوص اینکه تهاجم روسیه، صادرات از بنادر اوکراین را متوقف و ده‌ها کشتی را سرگردان کرده؛ چراکه بعد از این حمله، حدود ۲۰ میلیون تن غلات در سیلوهای این کشور گیر کرده است.

مسکو اما مسئولیت تشدید بحران غذایی در جهان را رد کرده و در عوض تحریم‌های غرب و مین‌گذاری بنادر دریای سیاه از سوی اوکراین را علت متوقف شدن صادرات مواد غذایی از دریای سیاه می‌داند و اوکراین هم، در کنار روسیه تولیدکننده عمده گندم در جهان به شمار می رود. 

حالا معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران می گوید که ایران علیرغم تنشی که در این حوزه میان روسیه و کشورهای دنیا وجود دارد، توافقاتی را میان روسای جمهور دو کشور به ثبت رسانده که می تواند زمینه خرید تضمینی گندم از روسیه را مهیا کند. 

علیرضا پیمان پاک می گوید که در سفری که از سوی رئیس جمهور به روسیه صورت گرفته، سهمیه مشخصی از این کشور دریافت شده که براساس آن، حتی یک کیلوگرم گندم و ذرت در کشور کم نخواهد آمد.

وی اعلام کرده که حتی اگر شرایط فروش گندم در دنیا با مخاطرات جدی مواجه شود، برای ایران مشکلی از این بابت وجود نخواهد داشت و سهمیه کافی برای ایران از گندم روسیه در نظر گرفته شده و روسای دو کشور در این خصوص توافق کرده¬ اند.

رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران البته انتقادی هم به شرایط موجود خرید گندم از سوی شرکت بازرگانی دولتی ایران به عنوان مباشر خرید و واردات گندم وارد دانسته و اعلام کرده که این شرکت، باید از شرایط موجود فاصله بگیرد و در روسیه گندم را به صورت سلف خریداری کند تا بتواند گندم را 100 دلار زیر قیمت بخرد؛ چراکه با چنین اقداماتی می‌توان به جای 24 میلیارد دلار قیمت را به 14 میلیارد دلار کاهش داد؛ یعنی اگر ایران خرید سلف‌ و بحث کشت فراسرزمینی را در دستور کار قرار دهد، حتما گامی رو به جلو در تامین امنیت غذایی برخواهد داشت. 

پیمان پاک گفت: بحث بر روی این است که ما این سهمیه از روسیه را با چه قیمتی خریداری می‌کنیم؛ اینکه ما بتوانیم به جای 500 دلار، 300 دلار بدهیم مهم است؛ در حالیکه شرکت بازرگانی دولتی جرات نمی‌کند به روسیه برود و سلف‌خری کند؛ چرا که می‌گوید در داخل کشور مزایده برگزار می کند و همه دستگاههای نظارتی هم در این حوزه نظارت می‌کنند و به این ترتیب سازمان بازرسی و دیوان محاسبات ایرادی به آن وارد نمی آورند.

وی افزود: دغدغه شرکت بازرگانی دولتی ایران آن است که اگر برود و در روسیه خرید انجام دهد، نهاد ناظر دیگر بر فرآیند خرید نظارت ندارد و ممکن است این موضوع برای آن دردسرساز شود. 

پیمان پاک معتقد است که باید حتما نظارت صورت گیرد، اما راهکارهای نظارتی باید متفاوت شوند تا کشور بتواند از خریدهای این چنینی منفعت بیشتری حاصل کند. به راحتی از طریق فضای مجازی می‌توان قیمت گندم در روسیه را متوجه شد و البته هر کسی توانست برود به این کشور و سلف‌خری کند؛ پس سیستم ها باید به روز شوند؛ به خصوص اینکه پلتفرم‌هایی وجود دارند که قیمت روز را نمایش می‌دهد حتی اگر از چنین سیستم‌هایی برای نظارت استفاده نمی‌کنند، نماینده نهاد ناظر می‌تواند همراه نمایندگان شرکت بازرگانی دولتی برای سلف‌خری به روسیه برود. 

وی می گوید که اگر این روش انتخاب شود، گندم وارد کشور می‌شود و تحت نظارت بازرگانی دولتی به آرد تبدیل شده و ارزان‌تر به دست مردم می‌رسد. 

حالا باید دید که این پیشنهاد رئیس سازمان توسعه تجارت ایران چقدر مورد استقبال وزارت جهاد کشاورزی و شرکت بازرگانی دولتی و حتی دستگاههای نظارتی قرار می گیرد.