علت سردی دست و پای نوزاد + چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید

سردی دست و پای نوزاد، کی خطرناکه؟+ علل اصلی

به گزارش اقتصاد آنلاین، دست و پای نوزادان معمولاً کمی سردتر از سر است. سرد بودن دست و پای نوزادان و شیرخواران نگران ‌کننده نیست. در نوزدان این اختلاف حرارتی در اندام های بدن مشاهده می شود و کاملاً طبیعی است. سرد بودن دست نوزاد نشان دهنده ی دمای دقیق بدن نوزاد نیست. بسیاری از اوقات مادرها مخصوصا مادرانی که فرزند اولشان را به تازگی به دنیا اورده اند به هنگام مشاهده ی سردی دست و پای نوزاد خود دچار ترس و نگرانی می شوند. 

سردی دست و پای نوزاد

همان طور که گفته شد دمای طبیعی کودک بین 36.5 درجه سانتیگراد تا 37.5 درجه سانتیگراد می باشد.دست و پای نوزادان معمولاً کمی سردتر از سر است. سرد بودن دست و پای نوزادان و شیرخواران نگران ‌کننده نیست. در نوزدان این اختلاف حرارتی در اندام های بدن مشاهده می شود و کاملاً طبیعی است. اکثر مواقع شکم و سینه نوزاد تازه متولد شده گرم تر است و قسمت های دیگر بدن نظیر دست و پاها سردتر می باشد. سرد بودن دست نوزاد نشان دهنده ی دمای دقیق بدن نوزاد نمی باشد.سردی دست و پای نوزاد موضوع چندان نگران کننده ای نیست. به منظور تعیین گرمای بدن نوزاد بهتر است که دست خود را بر روی قفسه سینه او قرار دهید. در کودکان به خصوص شیرخواران و نوزدان تغییر در دمای دست و پا نگران‌کننده نیست. اختلاف حرارتی در اندام‌های بدن به خصوص در شیرخواران طبیعی است. معمولا شکم و سینه گرم‌تر از نواحی دیگر بدن مثل دست و پا است. سرد بودن دست نوزاد نمایانگر دقیق دمای بدن نیست.گرمای بدن نوزاد را می‌توانید با دست گذاشتن روی قفسه سینه او حس کنید. در این شرایط توصیه می‌شود در هوای سرد از دستکش، جوراب همراه با کلاه نازک استفاده کنید. اما در هوای گرم، فقط کنترل دمای کلی بدن کافی است و مختصر دمای حرارتی بدن در دست و پا مشکلی ندارد. اما اگر سردی دست و پای کودکان همراه با تعریق در این نواحی از بدن است حتما به یک فوق‌تخصص نوزادان و کودکان مراجعه کنید چون در این حالت احتمال کمبود ویتامین D مطرح است.

علت سرد بودن دست و پای نوزاد

علت سرد بودن دست و پای نوزاد موارد متعددی است. اگر چه در اکثر موارد مهم نیست، اما همچنان باید نسبت به آن بی دقت نباشید. در این جا برخی از علت های سرد بودن دست و پای نوزاد به صورت مختصر بررسی می شود.

1-تب و لرز در نوزادان

اگر نوزاد شما تب دارد و دمای بدنش از حد طبیعی بالا تر رفته است، ممکن است که دمای دست و پای او پایین تر از دمای بدن او باشد و دست و پای سردی داشته باشد. با وجود این که دمای بدن نوزاد بالا است شاید سرد بودن دست و پای او عجیب به نظر برسد، اما توجه داشته باشید که سیستم گردش خون کودک آنقدر توسعه نیافته است که بتواند در حالی که در مبارزه با میکروب های بدن است، خون کافی نیز به دست و پا نیز برساند. هنگامی که بدن نوزاد تلاش می کند تب کودکان را متعادل کند، ممکن است نوزاد دچار لرز شود. با مشاهده نشانه هایی مثل: قرمزی و برافروخته شدن صورت، زرد شدن پوست یا چشم، بی اشتهایی نوزاد، خواب آلودگی یا خواب بیش از حد طبیعی، اسهال یا یبوست، اختلال در ادرار، گریه و بی تابی شدید سریعا به پزشک اطفال مراجعه کنید. 

2-گردش خون نوزاد

یکی از دلایلی که باعث سرد بودن دست و پای نوزاد می شود، تازه کار بودن سیستم گردش خون است. خون حامل اکسیژن، مواد غذایی و البته گرما است. در نوزادان به ویژه در نوزادان زیر سه ماه، سیستم گردش خون هنوز به خوبی پیشرفت نکرده است و نمیتواند خون را به قسمت هایی که از قلب دور هستند از جمله دست ها و پا برساند. بدن نوزاد شما هنوز مشغول بازیابی خویش و تطابق با محیط است. سیستم گردش خون بیشتر تمرکز خود را در سه ماهه اول زندگی بر روی قلب و ریه ها می گذارد و دست و پای کودک در نوزادی هنوز خون کافی دریافت نمی کند.در این رابطه برای کسب آگاهی بیشتر درباره فوائدشیر مادر مطالعه کنید. حتی در برخی از نوزادان تازه متولد شده، گردش خون در دست و پا به قدری کم است که آبی به نظر می رسد. البته نگران نباشید این موضوع موقتی است و بعد از این که سیستم گردش خون نوزاد به طور کامل توسعه یافت، از بین می رود. دست و پای نوزاد بزرگ تر از سه ماه نیز گاهی بعد از حمام یا قرار گرفتن در محیط های سرد، آبی رنگ دیده می شوند که این عارضه هم دائمی نیست و بعد از این که گردش خون به حد کافی به تکامل برسد این موضوع هم از بین خواهد رفت. اما اگر نوزاد شما تا یک سالگی دارای دست و پای آبی بود، حتما او را نزد پزشک ببرید. 

3-عرق سرد نوزاد بعد از واکسن

یکی از واکنش‌هایی است که ممکن است به تنهایی یا همراه با علائمی مانند تب و درد عضلانی بعد از واکسن، در نوزادان دیده شود. مواردی مانند عرق سرد در کودکان بعد از تب، عرق کردن زیاد در سرماخوردگی و عرق سرد دست و پای نوزاد هنگام بیماری، حاکی از ارتباط عرق سرد با تب در نوزادان هستند.یکی از واکنش‌های بدن بعد از واکسیناسیون کودکان، تب است. این تب ممکن است با لرز و عرق سرد نوزاد بعد از واکسن همراه باشد. عرق سرد نوزاد بعد از واکسن در واقع یک مکانیسم تنظیمی محسوب می‌شود تا نوزاد بتواند از این طریق گرمای ناشی از تب را از بدن خود خارج کرده و دمای بدنش را پایین بیاورد. هنگامی که سلول‌های پوست شروع به دفع عرق می‌کنند، این عرق گرمای بدن را جذب کرده و سپس از سطح پوست تبخیر می‌شود. فرایند تعریق به این روش باعث می‌شود دمای بدن نوزاد کاهش یابد. به همین دلیل معمولا تعریق همراه با تب در کودکان دیده می‌شود. این فرایند خطرناک نبوده و به نوزاد کمک می‌کند تا زودتر بهبود یابد. البته عرق سرد نوزاد بعد از واکسن همیشه به دلیل تب کردن نیست و می‌تواند دلایل دیگری نیز داشته باشد. 

4-تنظیم نبودن دمای محیط و تعریق زیاد

تنظیم نبودن دمای محیط و تعریق زیاد به علت پوشیدن بیش‌ از حد لباس نیز ممکن است علت سرد شدن پیشانی و بدن نوزاد در اثر تعریق باشد. بسیاری از والدین لباس‌های نوزاد را زیاد می‌کنند تا سرما نخورد. اما خود این موضوع ممکن است علت عرق سر در کودکان باشد چراکه سیستم تنظیم دما در بدن نوزادان هنوز تکامل نیافته است. پس اگر به دنبال علت عرق سرد دست و پای کودکان هستید، قبل از نگرانی در این زمینه، ابتدا دمای محیط را چک کنید تا زیاد بالا نباشد.

علت های نادر در خصوص سرد بودن دست و پای نوزاد

اگر نوزاد شما دست و پای سردی دارد، دلیل آن اغلب موارد طبیعی یا وجود تب است که در مطالب بالا بیان شد. اما در برخی از مواقع می تواند نشانگر بیماری های جدی تری نیز باشد اگر نوزاد و مخصوصا نوزاد بزرگ تر از شش ماه دست و پای سردی دارد و لب های او مایل به رنگ آبی است، احتمالا بدن او اکسیژن کافی دریافت نمی کند، دریافت نکردن اکسیژن کافی در واقع مشکلی مربوط به گردش خون است. دلایلی وجود دارد که سبب ضعف گردش خون می شوند. این دلایل عبارتند از: بیماری های قلبی، مشکلات ریوی یا تنفسی، برخی از عفونت ها یا دیگر بیماری های شایع کودکان. به طور کلی در هر زمانی که موارد این چنینی در کودک خود مشاهده کردید، حتما موضوع را با پزشک متخصص اطفال در میان بگذارید. در زمستان برای گرم نمودن نوزاد، بهتر است از دستکش و کلاه نازک استفاده کنید. اما در تابستان فقط دمای بدن او را کنترل کنید و اختلاف دما بین بدن و دست و پای نوزاد مشکلی ندارد. ولی اگر سرد بودن دست و پای کودکان همراه با عرق کردن نوزاد بود سریعاً به یک پزشک مراجعه کنید، چرا که ممکن است احتمال کمبود ویتامین D باشد. از طرفی دیگر طبق نظر برخی از پزشکان، سیستم جریان خون نوزاد کاملاً رشد نکرده است و خون در آخرین مرحله به دست و پای نوزاد می رسد که این یکی از عوامل سرد بودن دست و پای نوزادان است که این یک امر کاملاً طبیعی است و هیچ گونه نگرانی وجود ندارد. 

علائم نگران کننده درباره ی نوزادان

در صورتی که سر نوزاد غیر طبیعی باشد.

در صورتی که گریه کودک بیش از اندازه بوده و نوزاد بی تابی کند

در صورتی که بیضه نوزاد بسیار بزرگ شود.

اگر نوزاد در اکثر مواقع گرسنه باشد.

سرد بودن دست و پای نوزادان همراه با تب و یا تعرق

اگر در پوشک نوزاد خود خون مشاهده نمودید.

اگر لب نوزاد ورم کرده باشد.

در صورتی که مدفوع نوزاد شبیه به اسهال باشد.

اگر نوزاد به صورت مداوم عطسه می کند.

در صورتی که پوست نوزاد، پوسته پوسته شود.

تنفس نوزاد غیر عادی باشد.

نکات مهم در مورد سرد بودن دست و پای نوزاد

به منظور حفظ درجه حرارت بدن و جلوگیری از سرد بودن دست و پاهای نوزاد، بهتر است درجه حرارت اتاق را بین ۲۵ تا ۲۸ درجه سانتی گراد قرار دهید و از هوای تازه استفاده کنید.

به منظور جلوگیری از سرد بودن دست و پای کودک و حفظ دمای بدن او، نوزاد را در اتاقی نگهداری کنید، که با بستن در و پنجره از ورود جریان سریع هوا به اتاق جلوگیری شود.

ملافه و کهنه های خیس و مرطوب نوزاد را سریعاً باید عوض کنید.

از قرار دادن نوزاد بر روی سطوحی سرد نظیر ملافه یا ترازو اجتناب کنید؛ چراکه این کار باعث از دست رفتن سریع دما بدن نوزاد می شود.

اگر بدن نوزاد نیز بیش از اندازه داغ شود، خطرناک است. پس نوزاد خود را مستقیماً در معرض نور خورشید از پشت شیشه و کنار شوفاژ یا بخاری یا زیر کرسی قرار ندهید و بیش از حد به او لباس نپوشانید.

بهتر است که نوزاد را 4 الی 6 ساعت بعد از تولد حمام کرد ولی این موضوع شامل نوزادان ضعیف و بد حال نمی شود. بهترین حالت ممکن برای حمام نمودن نوزادان حداقل سه روز یکبار می باشد و نکات زیر در مورد شستن نوزاد لازم و ضروری می باشد که به شرح زیر می باشد: - از حمام نمودن نوزادان با شکم پر اجتناب کنید از طرفی دیگر اگر نوزاد گرسنه باشد بی قراری می کند. - حمام نمودن نوزاد باید در اتاقی گرم انجام شود و از جریان تند هوا جلوگبری شود. - برای حمام نمودن نوزاد از آب ولرم استفاده کنید. بهتر است که قبل از نوزاد، مقدار کمی آب را بر روی دست خود امتحان کنید.

ازپارچه های نخی و کمی ضخیم به منظور کهنه نمودن نوزاد استفاده کنید. بهتر است کهنه را مرتب عوض کنید.

1-آغوش کانگورو بهترین روش برای گرم کردن نوزاد

نوزاد را در مقابل سینه خود در آغوش بگیرید. در این حالت گرمای تن شما نوزاد را گرم می کند. برای این کار بهتر است تمام لباس های نوزاد به جز یک لایه نازک و پوشک را در بیاورید و یک پتو نرم به دور نوزاد بپیچید و به آرامی نوزاد را به بدن خود بچسبانید.مواظب باشید که پتو روی صورت نوزاد نباشد. طبق نتایج در یک مطالعه که در سال 2000 انجام شد، نشان می‌دهد که آغوش کانگورو در بهبود وضعیت نوزادان نارس نیز مفید بوده است. دقت کنید که زمان خستگی و خواب‌آلودگی از آغوش کانگورو برای گرم شدن نوزاد استفاده نکنید. چون ممکن است به خواب بروید. قطعاً زمانی که در خواب هستید چندان به صلاح نیست نوزاد پتو پیچ شده روی شکم شما باشد. این کار اصلاً ایمن نیست و احتمال سقوط نوزاد و خطرات بعدی وجود دارد.

2-پوشاندن لباس به نوزاد

شما می توانید با پوشاندن لباس بیشتر نوزاد خود را گرم نگه دارید. همچنین پوشاندن دستکش، جوراب و کلاه سبک نیز بسیار کارساز است. سردی دست و پای نوزاد در صورتی که با علایم دیگری همراه نباشد خطرناک نیست و نیازی به مراجعه نزد پزشک ندارید. می توانید با گرم کردن محیط یا پوشاندن لباس های بیشتر به او دست و پای نوزاد خود را گرم کنید. هم چنین خوردن غذاهای با طبع گرم نیز در شیر مادر تاثیرگذار بوده و می تواند باعث گرم تر شدن دمای بدن نوزاد شود. اما اگر خیلی نگران این موضوع بودی می توانید با پزشک کودک خود ان را در میان بگذارید.

3-چک کردن دمای محیط

اگر علاوه بر دست و پای نوزاد، بدن او نیز سرد تر بود بهتر است دمای محیط یا اتاق را بررسی کنید. دمای مناسب برای اتاق نوزاد حدودا بین 20 تا 24 درجه سانتی گراد است. گرم نگه داشتن در حد تعادل نوزاد بسیار مهم می باشد. خوشبختانه به دلیل کوچک بودن تن نوزاد ، گرم کردن تن آنها کار چندان سختی نیست. بهتر است یک دمای مطبوع در محیط ایجاد کنید و لباس های سبک به نوزاد بپوشانید تا پوست نازک و لطیف او در برخورد با لباس ها و پارچه زیاد اذیت نشود.