الجزیره: آن چه باید درباره مذاکرات ایران و آمریکا در قطر بدانید
اگر مذاکرات غیرمستقیم موفقیت‌آمیز باشد احیای توافق هسته‌ای می‌تواند منجر به بازگشت نفت ایران به بازار جهانی شود.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از فرارو، الجزیره نوشت: انتظار می‌رود که ایران و ایالات متحده مذاکرات غیر مستقیم هسته‌ای را با میانجی‌گری اتحادیه اروپا در قطر آغاز کنند.
این مذاکرات که از روز سه شنبه آغاز شده است پس از به بن بست رسیدن مذاکرات پیشین در ماه مارس امید‌ها را برای راه حل دیپلماتیک احیا کرده است.
در اینجا چیزی است که شما باید در مورد مذاکرات بدانید که نتیجه آن می‌تواند برای منطقه خاورمیانه و فراتر از آن تاثیرگذار باشد.
هدف از گفتگو‌ها چیست؟
هدف از این مذاکرات احیای توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ میلادی ایران با قدرت‌های جهانی از جمله چین، فرانسه، آلمان، روسیه، بریتانیا و ایالات متحده است.
ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ میلادی در دوران ریاست جمهوری «دونالد ترامپ» به طور یکجانبه از این توافق خارج شد و سپس تحریم‌های جامعی را علیه ایران اعمال کرد.
ایران با پیشبرد برنامه هسته‌ای خود که هنوز آن را کاملا صلح‌آمیز می‌داند پاسخ داد. کشور‌های دیگر نگران هستند که ممکن است این طور نباشد و ایران ممکن است در تلاش برای ساخت سلاح هسته‌ای باشد در حالی که آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA) ناظر هسته‌ای جهان نگران‌عدم همکاری است.
توافق هسته‌ای چه کرد؟
برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که پس از سال‌ها مذاکره پرزحمت امضا شد همان طور که این توافق به طور رسمی شناخته می‌شود برنامه هسته‌ای ایران را در ازای لغو تحریم‌های چند جانبه که در آن زمان وجود داشت محدود کرد.
این توافق از طریق نظارت ۲۴ساعته آژانس بین المللی انرژی اتمی تضمین می‌کند که برنامه هسته‌ای ایران صلح آمیز است و در عین حال به ایران اجازه می‌دهد به غنی‌سازی اورانیوم تا سطح ۳.۶۷ درصد بپردازد. در آن زمان، بسیاری از ایرانیان امیدوار بودند که این توافق به تقویت اقتصاد کمک کند.
چرا مذاکرات در ماه مارس متوقف شد؟
مذاکرات برای احیای توافق ابتدا در آوریل ۲۰۲۱ میلادی بین ایران و گروه ۱+۴ (چین، روسیه، فرانسه، بریتانیا و آلمان) در وین آغاز شد. آمریکا به طور غیر مستقیم در مذاکرات شرکت کرد، زیرا ایران حاضر به گفتگوی مستقیم با نمایندگان امریکایی نبوده است.
پس از چندین دور گفتگو که با وقفه‌هایی همراه بود به نظر می‌رسید که مذاکره کنندگان در آستانه توافق در ماه مارس هستند توافقی که هرگز محقق نشد.
از آن زمان، ایران و آمریکا در حال تبادل پیام بوده‌اند، اما نتوانسته‌اند به توافقی دست یابند. اینکه آمریکا تا چه حد در رفع تحریم‌ها پیش خواهد رفت اصلی‌ترین نقطه اختلاف بین آن دو کشور بوده است. وضعیت سپاه نیز یک مانع بزرگ است و ایالات متحده تمایلی به حذف شاخه نظامی آن نهاد از فهرست سازمان‌های تروریستی خارجی خود ندارد.
چرا به توافق هسته‌ای بازگردند؟
ایران و آمریکا پس از سفر «جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران در اوایل هفته جاری توافق کردند که به گفتگو‌ها ادامه دهند.
همه طرفین به طور علنی موافق هستند که توافق هسته‌ای احیا شده بهترین نتیجه است، زیرا تنش‌هایی را که می‌توانند به منازعه مسلحانه احتمالی منجر شوند کاهش می‌دهد.
در صورت موفقیت شاهد بازگشت تمام عیار نفت ایران به بازار‌های بین المللی خواهیم بود نفتی که پس از حمله روسیه به اوکراین تقاضای فزاینده‌ای برای آن وجود دارد.
چرا قطر؟
قطر به عنوان میزبان این مذاکرات انتخاب شده است، زیرا هم با ایران و هم با آمریکا روابط خوبی دارد. دوحه به طور مداوم از احیای برجام حمایت می‌کند و از سال گذشته پیام‌هایی را بین تهران و واشنگتن رد و بدل کرده است.
بدین ترتیب، قطر نقش میانجی‌گری را از عمان کشور همسایه که میزبان مذاکرات مستقیم و محرمانه ایران و آمریکا بود که به توافق اولیه منتهی شد می‌گیرد.
شانس موفقیت چقدر است؟
حتی اگر بازگشت به میز مذاکره نشانه‌ای از پیشرفت باشد هیچ تضمینی برای موفقیت مذاکره وجود ندارد. مسائل مربوط به تحریم‌ها حل نشده باقی مانده‌اند و اسرائیل نسبت به احیای این توافق هشدار داده است و در عوض خواهان فشار بیش‌تر بر ایران است.
ایران می‌گوید که می‌خواهد اطمینان حاصل کند که از مزایای اقتصادی وعده داده شده در توافق اولیه برخوردار خواهد شد.
ساعت در حال تیک تاک است. اوایل ماه جاری، ایران ۲۷ دوربین آژانس بین المللی انرژی اتمی را در واکنش به قطعنامه‌ای که توسط آمریکا، فرانسه، بریتانیا و آلمان ارائه شده بود حذف کرد. اگر دوربین‌ها دوباره روشن نشوند آژانس برای ردیابی فعالیت‌ها در سایت‌های هسته‌ای ایران که می‌توانند برجام را نابود سازند دچار مشکلات بیش‌تری خواهد شد.
اسرائیل بزرگترین مخالف توافق هسته‌ای هم چنان تهدید می‌کند که برای اطمینان از این که ایران نمی‌تواند بمب هسته‌ای بسازد اقدام خواهد کرد.
