آتش ناامنی در تولیدات صنعتی جهان
دو سال قبل، همه‌گیری کرونا با اقتصاد ضعیف‌شده جهان همزمان شد. این ضعف بیش از سایر عوامل ناشی از تجدید حیات حمایت‌‌‌گرایی و شدت گرفتن تنش‌‌‌های تجاری میان اقتصادهای بزرگ جهان بود.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از دنیای‌اقتصاد؛ گزارش «یونیدو» از تحولات رشد صنعتی جهان در سه‌ماه چهارم ۲۰۲۱ گویای آن است که بحران اقتصادی همچنان بر کشورها و بخش‌‌‌های صنعتی با اختلافات فصلی، منطقه‌ای و بخشی، اثرگذار است. با این حال، شرایط اقتصادی در حال بهبود است و بسیاری از کشورها با وجود خطراتی که سویه‌‌‌های جدید ممکن است برای بهبود شکننده اقتصاد جهان داشته باشد، به مرور محدودیت‌های اجتماعی و اقتصادی را حذف می‌کنند.
از سوی دیگر، تنش میان روسیه و اوکراین به اعمال تحریم‌‌‌های شدید ضدروسیه منجر شده است که می‌تواند نتایج نامشخصی برای چشم‌‌‌انداز تولید صنعتی جهان داشته باشد؛ چرا که اتحادیه اروپا وابستگی زیادی به سوخت و دیگر منابع وارداتی از روسیه دارد و ارتباطات اقتصادی قوی میان این دو منطقه برقرار است.
ناامنی در تولیدات صنعتی جهان
بر اساس این گزارش، تولید صنعتی جهان پس از به ثبت رساندن رشد ۸/ ۵درصدی در سه‌ماه دوم و رشد ۸/ ۱۷درصدی در سه‌ماه سوم ۲۰۲۱، در سه‌ماه چهارم رشد باثبات ۳/ ۳درصدی را شاهد بوده است، به طوری که پس از روندهای نسبتا ناهمگون در طول دو سال گذشته، تولید صنعتی امروز با نرخ رشد متوسط در مناطق اصلی به همگرایی رسیده است.
تولید صنعتی در گروه اقتصادهای درحال توسعه و در حال ظهور صنعتی رشد سالانه ۳/ ۴درصدی را در فصل چهارم ۲۰۲۱ به ثبت رسانده است؛ در حالی که نرخ رشد این گروه در سه‌ماه دوم ۳۰درصد و در سه‌ماه سوم حدود ۷درصد بوده است. اقتصادهای صنعتی رشد سالانه‌‌‌ای معادل ۲/ ۳درصد را در این دوره ثبت کرده‌‌‌اند، در حالی که رشد سالانه چین ۱/ ۳درصد بوده است.
اما در سطح کشوری مسیر تولید صنعتی به‌شدت متفاوت بوده است؛ ولی اکثر اقتصادهای مورد بررسی «یونیدو» نرخ رشد سالانه متوسطی را تجربه کرده‌‌‌اند.
همه‌گیری در سه‌ماه نخست ۲۰۲۰ بر چین موثر بود؛ ولی تولید صنعتی این کشور توانست با موفقیت در سه‌ماه دوم ۲۰۲۰ به سطح پیش از همه‌گیری خود بازگردد و امروز ۱۰درصد نسبت به سطح تولید پیش از وقوع همه‌گیری رشد داشته است.
اما با توجه به اینکه همه‌گیری در زمان‌‌‌های متفاوتی دیگر اقتصادهای درحال توسعه و اقتصادهای صنعتی نوظهور را تحت‌تاثیر قرار داده است، تولید صنعتی در این گروه از کشورها با نوسانات بیشتری همراه بوده و حتی در سه‌ماه دوم ۲۰۲۱ به سطح پایین‌‌‌تر از پیش از همه‌گیری کاهش یافته است.
شدیدترین اثر همه‌گیری کووید-۱۹ بر تولید صنعتی جهان در نیمه نخست ۲۰۲۰ بود که به نخستین افت جهانی پس از بحران مالی ۲۰۰۹-۲۰۰۸ مبدل شد. اما بهبود در مقایسه با بحران مالی جهانی سریع‌‌‌تر و قدرتمندتر اتفاق افتاده است.
با وجود این، با توجه به روندهای پیش‌بینی‌ناپذیر همه‌گیری کرونا، تحولات مالی نامطمئن در بسیاری از اقتصادها، ادامه اختلال در زنجیره عرضه و شدت گرفتن جنگ در اوکراین، چشم‌‌‌انداز اقتصادی تولید صنعتی جهان همچنان توام با نااطمینانی باقی می‌‌‌ماند. تحلیل‌‌‌های اقتصادهای اخیر نشان‌‌‌دهنده تحولات قوی ولی متفات میان مناطق مختلف جهان است.
در ابتدای شیوع همه‌گیری، بخش‌‌‌های صنعتی با سطح تکنولوژی متفاوت در طول نیمه نخست ۲۰۲۰ تاثیرات مشابهی را تجربه کردند؛ ولی شدت و سرعت مسیر بهبودی آنها متفاوت بوده است، به طوری که به‌تازگی صنایع با تکنولوژی بالا و صنایع با تکنولوژی متوسط رو به بالا، عملکرد تولیدی بهتری نسبت به صنایع با تکنولوژی متوسط رو به پایین داشته‌اند؛ صنایعی مانند تولیدات معدنی و فلزات پایه. نرخ رشد صنایع با تکنولوژی بالا و تکنولوژی متوسط رو به بالا عمدتا به دنبال عملکرد قوی کامپیوترها، لوازم الکترونیکی، تجهیزات الکتریکی، محصولات چشم‌‌‌پزشکی و دارو بوده است.
اما تولید وسایل نقلیه موتوری همچنان با اختلال در زنجیره عرضه دست‌وپنجه نرم می‌کنند. برآوردهای «یونیدو» نشان می‌دهد که پیامدهای همه‌گیری همچنان نیرویی مخرب برای تولید در سراسر جهان است. در عین حال به استثنای تولید وسایل نقلیه موتوری و دیگر تجهیزات حمل‌‌‌ونقل، اکثر صنایعی که از تکنولوژی بالا بهره می‌‌‌برند، به سطح تولید پیش از همه‌گیری خود بازگشته‌‌‌اند.
بسیاری از اقتصادهای دارای بخش خودرو قوی، مانند آلمان، ژاپن، جمهوری‌کره و انگلستان، در سه‌ماه اخیر به دلیل اختلال در زنجیره تامین منابع و کالاهای واسطه‌‌‌ای تحولات مشابهی را تجربه کرده‌‌‌اند. با این حال، برخی از صنایع با تکنولوژی پایین مانند پارچه، لباس، کک و فرآورده‌‌‌های نفتی تصفیه‌شده، همچنان سطح تولیدی‌‌‌شان پایین‌‌‌تر از همه‌گیری قرار دارد. از سوی دیگر، تولید محصولات غذایی که از صنایع با تکنولوژی پایین است با توجه به نقش آن به‌عنوان یک کالای اساسی، از ابتدای همه‌گیری مسیر رشد باثباتی را دنبال کرده است.
براساس این گزارش، داده‌‌‌های سالانه، کاهش شدید تولید صنعتی در ۲۰۲۰ و بهبود تاثیرگذار ۲۰۲۱ را تایید می‌کنند. تولید صنعتی جهان پس از افت ۲/ ۴درصدی در ۲۰۲۰، در ۲۰۲۱ تا ۴/ ۹درصد افزایش را تجربه کرده است. از سوی دیگر داده‌‌‌ها نشان‌‌‌دهنده کندی در روند رشد تولید صنعتی جهان حتی پیش از وقوع همه‌گیری کرونا هستند که دلیل اصلی آن تنش‌‌‌های تجاری و تعرفه‌‌‌ای میان چین، آمریکا و اروپا عنوان شده است.
سال گذشته تولید صنعتی در اقتصادهای صنعتی جهان به رشد ۳/ ۷درصدی دست یافته است. تولید صنعتی در آمریکای شمالی پس از کاهش ۶/ ۶درصدی در ۲۰۲۰ توانست در ۲۰۲۱ به رشد ۳/ ۶درصدی برسد. در کشورهای صنعتی اروپا نیز تولید صنعتی رشد ۲/ ۸درصدی را تجربه کرده، در حالی که در کشورهای صنعتی آسیا و پاسیفیک حدود ۳/ ۷درصد رشد داشته است.
طبق این گزارش، تولید صنعتی چین توانسته است در سال گذشته رشد قابل ملاحظه ۳/ ۱۲درصدی را به ثبت برساند. در حالی که نرخ‌های رشد سالانه چین پیش از همه‌گیری کرونا حداقل ۶درصد بوده‌‌‌اند. تولید صنعتی در گروه کشورهای درحال توسعه و اقتصادهای نوظهور صنعتی نیز پس از کاهش ۹/ ۷درصدی در ۲۰۲۰ توانسته است در ۲۰۲۱ به رشد ۱۰درصدی برسد. تولید صنعتی در آمریکای لاتین نیز پس از دو سال کاهش که حتی پیش از همه‌گیری آغاز شده، توانسته است در ۲۰۲۱ به رشد ۳/ ۹درصدی دست پیدا کند.
