عراق در دست پسرعموها
جریان سیاسی پیرو مقتدی صدر، حالا در عراق قدرت را به دست گرفته است. در انتخابات جنجالی پیشین عراق مقتدی صدر توانست بیشترین کرسی را در پارلمان عراق به دست آورد. حالا گفتهها حاکی از این است که جعفر صدر (که پسرعموی مقتدی هم محسوب میشود)، سفیر عراق در لندن، یکی از کاندیداهای اصلی نخست وزیری این کشور است.
اقتصادآنلاین - موسی حسنوند؛ در عراق، نخست وزیر را مجلس تعیین میکند اما هنوز هیچ یک از تشکلهای سیاسی نتوانسته در هیچ انتخاباتی (مثل انتخابات اخیر)، اکثریت لازم را برای اینکه به تنهایی دولت تشکیل دهد به دست نیاورده است. بدین ترتیب، همواره نخست وزیر در عراق با رایزنی بین گروههای برنده تعیین خواهد شد. برای همین به نظر میرسد این بار هم رایزنی بین گروهها تعیین کننده نخست وزیر آینده عراق خواهد بود. اما در روزهای گذشته اخباری مبنی بر نخست وزیری "جعفر صدر" به گوش رسیده که به نظر میرسد یکی از کاندیداهای جدی نخست وزیری در عراق است.
جعفر صدر کیست؟
"جعفر صدر" تنها پسر "محمدباقر صدر" فقیه برجسته عراقی است. او در هنگام اعدام پدرش در زمان حکومت صدام ۱۰ سال سن داشت و پس از آن در حوزه نجف به شاگردی عموی پدرش سید محمد صدر مرجع تقلید مهم شیعیان عراق پرداخت. جعفر در نهایت برای تحصیل در رشته حقوق به لندن رفت و پس از بازگشت در انتخابات پارلمانی ۲۰۱۰ شرکت کرد. نکته جالب هم اینکه آقای صدر به پیروان شوهر خواهرش مقتدی صدر نپیوست و در فهرست نوری المالکی (فهرست رقیب) قرار گرفت. در فهرستهای تبلیغاتی نامزدهای این ائتلاف در بغداد، نامش بلافاصله پس از نام نوری مالکی درج شده بود و توانست آرای بسیاری کسب کند، موفقیتی که مرهون محبوبیت پدرش بود.
صدر در اولین موضعگیری سیاسی خود یک ماه و نیم پیش از انتخابات در مصاحبهای بر جدایی دین از دولت تأکید کرده و با حجاب اجباری مخالفت ورزیده بود. او قبلتر مواضع انتقادی خود را نسبت به افراطگرایی مذهبی اعلام کرده بود و در سال 2010 خواستار آزادی طارق عزیز، وزیر امور خارجه صدام حسین شد. صدر به گفته خودش به دنبال امکان آشتی اجتماعی در عراق است.
آشتی بین شیعیان
شاید بهترین حسن جعفر صدر را بتوان امکان ائتلاف بین دو جریان بزرگ شیعه به رهبری المالکی و مقتدی صدر دانست. کما اینکه در سال 2010 هم با اینکه محمدجعفر صدر در انتخابات با رقبای صدری متحد شده بود، به نظر می رسید جریان صدر به نخست وزیری او تمایل دارند. پستی که در نهایت به رییس جریان قانون یعنی "نوری المالکی" رسید و او که از سال 2008 نخست وزیر بود، در سمتش ابقا شد.
در روزهای اخیر اما خبری از کاندیداتوری نوری المالکی 70 ساله نیست و یک منبع آگاه خبر داد که مقتدی صدر در تماس تلفنی با نوری المالکی موضوع نامزدی جعفر صدر برای نخستوزیری عراق را مطرح کرده است. این مقام مطلع در اظهاراتی اختصاصی به "میدل ایست نیوز" گفت که صدر در تماس تلفنی خود با نوری المالکی خواستار تسریع در تعیین تکلیف این موضوع و برون رفت عراق از بنبست سیاسی شده است. همچنین دفتر مقتدی صدر اعلام کرد که وی در تماسهای تلفنی جداگانه با "محمد الحلبوسی" رییس مجلس عراق، "مسعود بارزانی" رییس حزب دموکرات و "خمیس الخنجر" رییس فراکسیون السیاده گفتگو کرده است.
در واقع اگر که بنا باشد مقتدی صدر حمایت جریان مالکی را هم بر سر این موضوع جلب کند تقریبا به معنای بر کرسی نشاندن مواضع چارچوب هماهنگی شیعیان خواهد بود. صدر و همپیماناناش برای تشکیل دولت جدید، حاضر به نرمش در برابر چارچوب هماهنگی خواهند شد و پستهای وزارتی بیشتری را در اختیار این جناح قرار خواهند داد. همچنین، مشارکت ائتلاف دولت قانون به رهبری نوری المالکی نیز مورد پذیرش قرار میگیرد و با حزب اتحادیه میهنی کردستان نیز پیرامون منصب ریاست جمهوری توافق حاصل میشود.
به نظر میرسد نخست وزیری جعفر صدر در صورتی که المالکی و مقتدی صدر بتوانند بر سر این موضوع هماهنگ شوند، بسیار جدی و احتمالا مطلوب همه طرفهای درگیر در عراق خواهد بود.