ردپای اتفاقات منطقه‌ای در مذاکرات وین

اقتصاد آنلاین ـ پرستو بهرامی‌‎راد؛ همزمان با بازگشت تیم‌های مذاکره‌کننده به پایتخت‌ها شرایط برای احیای برجام پیچیده‌تر از قبل شده است. همه طرف‌ها از نزدیک بودن توافق می‌گویند؛ با این حال هنوز پرونده احیای برجام در راهروهای هتل کوبورگ بلاتکلیف است.   طبق گفته مقامات ایرانی مباحث سیاسی که آمریکا باید در خصوص آنها تصمیم گیرد باقی مانده است.

در همین خصوص سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه در نشست خبری امروز خود گفت: در نقطه اعلام توافق قرار نداریم، چون برخی مسائل کلیدی و مفتوح باقی مانده که باید در واشنگتن تصمیمات در این زمینه اتخاذ شود. موضوعات و مباحث باقیمانده بین ما و آمریکا نیازمند تصمیمات سیاسی در واشنگتن است. با این حال هنوز مذاکرات ادامه دارد و علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی در توییتر خود نوشت:  تا زمان تامین مطالبات قانونی و منطقی خود و دستیابی به «توافق قوی» در مذاکرات وین باقی خواهیم ماند.

از سوی دیگر آمریکایی‌ها نیز در این روزها سعی دارند مذاکرات وین را به سمت توافق سوق دهند. البته در این بین مقامات آمریکایی به نقش روسیه در توقف مذاکرات اشاره مستقیم دارند.

وندی شرمن، معاون وزیر امور خارجه آمریکا در گفت و گو با فاکس نیوز گفته است: فکر می کنم به یک توافق نزدیک هستیم و می‌خواهیم همه طرف‎ها از جمله روسیه از خود جدیت نشان دهند. همچنین جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید نیز گفته است: اوضاع کنونی به این شکل است که مذاکره کنندگان مختلف به پایتخت‌های خود بازگشته‎‌اند و ما باید ببینیم روزهای آینده در رابطه با دیپلماسی پیرامون توافق هسته ای چه اتفاقی می افتد.

روسیه مانع مذاکرات وین

 نقش روسیه این روزها در مذاکرات وین به شدت در اخبار و اظهارات تیمهای مذاکره کننده پررنگ شده است. تا جایی که وال استریت ژورنال نوشت: به گفته یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا، واشنگتن درباره معافیت‌های تحریم‌های مربوط به اوکراین علیه روسیه برای نجات برجام مذاکره نمی‌کند.

 با این حال وزارت امور خارجه روسیه با انتشار بیانیه‌ای درباره اتهام‌زنی‌ها به مسکو در خصوص مانع‌تراشی در مسیر مذاکرات وین تأکید کرد که این مذاکرات احیای برجام بدون تعویق و طبق روال گذشته ادامه خواهد داشت.

با این حال درخواست روسیه در خصوص تضمین روسیه از آمریکا مورد توجه تیم‎های مذاکره‌کننده قرار گرفته است و از سوی دیگر در داخل ایران بسیاری نگران این شرایط هستند. در پی این جریان طبق برخی اخبار  وزیر امور خارجه قطر روز گذشته عازم روسیه شده است تا با همتای خود درباره مسئله ایران گفت‌وگو کند. البته بیش از این هم وزیرخارجه قطر به طور جداگانه با «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه آمریکا و «حسین امیرعبداللهیان» وزیر خارجه ایران گفت‌وگوی تلفنی داشته است.

 از سوی دیگر امروز سخنگوی وزارت امور خارجه بیان کرد که حسین امیرعبداللهیان فردا به مسکو می‌رود. این سفر بدون شک به جریان مذاکرات وین مربوط خواهد بود.

نقش ایران در منطقه خاورمیانه بدون شک در مذاکرات وین نیز تاثیرات مهمی دارد. دو اتفاق در دو روز اخیر نشان از این دارد که ایران به سمت فشار حداکثری برای دریافت امتیازات بیشتر در مذاکرات وین رفته است.

مذاکرات با ریاض در هاله‌ای از ابهام

تا امروز ۴ دور مذاکرات میان تهران و ریاض صورت گرفته است. در حالی که قرار بر آغاز دور پنجم مذاکرات بود، ایران به طور یک‌طرفه دور تازه مذاکرات با عربستان را به حالت تعلیق درآورد.

با ورود جو بایدن به کاخ سفید و موضع سختگیرانه دولت او به عربستان و شروع مذاکرات وین، عربستان به سمت برقرار کردن روابط با ایران کرده است. این تعویق علاوه بر اهدافی که دنبال می‎کند بدون شک به توقف مذاکرات وین نیز مربوط می‌شود.

شلیک به اربیل یا وین

 از سوی دیگر همزمان با توقف مذاکرات وین طبق انتشار بیانیه ای از سوی سپاه پاسداران حمله به اربیل عراق کار ایران بوده است. البته بیش از این به دلیل شهادت دو نیروی سپاه پاسداران وزارت امور خارجه ایران تهدید کرده بود که انتقام گرفته خواهد شد.

با این حال از مسائل اصلی طرف‌های غربی و اسرائیل در مذاکرات وین، حضور قدرتمند ایران در منطقه است. بدون شک ایران با چنین حملاتی به دنبال تاثرگذاری بر مذاکرات وین دارد. حال این تاثیر می‎تواند شلیک مستقیم به وین محسوب شود یا فشار بیشتر برای به توافق رسیدن.

 ۱۱ ماه مذاکرات وین حال به جایی رسیده است که باید تهران و واشنگتن تصیمات سیاسی سختی را اتخاذ کنند. بدون شک انتظار برای تصمیم گیری نهایی نیز به درازا نخواهد کشید.