فارین افرز: منطقه پرواز ممنوع در اوکراین عملی نیست
جنگ در اوکراین ادامه دارد و روسیه هر روز به پیشروی‌های خود به سمت کی‌یف ادامه می‌دهد. حرکت روسها اگرچه کند، اما حرکتی مداوم است. غرب هم در مقابل، کمک های نقدی و تسلیحاتی خود را هر روز به سمت اوکراین سرازیر می‌کند. ولادیمیر زلنسکی رئیس جمهور اوکراین علیرغم اذعان به کمک‌های غرب، همواره این انتقاد را به غرب کرده که از کمک استراتژیک مانند منطقه پرواز ممنوع و ارسال جنگنده به کی‌یف خودداری کرده‌اند. پرسش اینجاست که چرا غرب نمی‌تواند کمک‌های استراتژیک خود را به اوکراین برساند؟ فارین افرز در این زمینه تحلیلی ارائه کرده که پایه این گزارش قرار گرفته است.
اقتصادآنلاین-موسی حسن‌وند؛ در مواجهه با تهاجم روسیه به اوکراین، بسیاری از آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها بر دولت‌های خود فشار می‌آورند که تا حد امکان از کی‌ف حمایت نظامی کنند. یکی از ایده‌هایی که تعدادی از ناظران از آن استفاده کرده‌اند، ایجاد یک منطقه پرواز ممنوع است.
پرواز ممنوع چیست و چرا در اوکراین کارایی ندارد؟
پرواز ممنوع به طور خلاصه یعنی استفاده از زور (یا تهدید به زور) برای دور نگه داشتن هواپیماهای متخاصم از یک بخش حریم هوایی یک کشور، اما ایجاد چنین منطقه‌ای نیاز به جمع‌آوری اطلاعات روزانه، گشت‌های هوایی و مهمتر از همه، تهدید به جلوگیری فیزیکی از ورود هواپیماهای دشمن به حریم هوایی دارد.
نمونه‌های پیشین هیچکدام توانایی برتری هوایی در برابر آمریکا را نداشتند، اما در مورد روسیه وضعیت این طور نیست. برای همین انجام این کار خطر سقوط به یک تراژدی بسیار بدتر دارد.
ایده منطقه پرواز ممنوع، در درجه اول حفاظت از کریدورهایی است که غیرنظامیان می توانند از طریق آنها فرار کنند و از حملات هوایی دشمن در امان باشند. اما حداقل در دو هفته اول جنگ، عملیات هوایی روسیه مشکل اصلی نبوده و توپخانه و موشک‌های زمین به زمین خسارات بسیار بیشتری نسبت به بمب افکن های روسی وارد کرده است. برای همین ایجاد منطقه پرواز ممنوع تأثیر چندانی بر چنین حملاتی نخواهد داشت.
حتی اگر این فرض را بپذیریم که محدود کردن دسترسی روسیه به حریم هوایی اوکراین تفاوت قابل توجهی ایجاد می‌کند، پیشنهادها برای ایجاد منطقه پرواز ممنوع برای اوکراین همچنان از یک اشتباه اساسی رنج می‌برند؛ و آن خطر قابل توجه برای ایجاد جنگ مستقیم بین ناتو و روسیه است.
مسکو روی جنگی قمار کرده است که ادعا می کند انگیزه آن تهدید ناتو بوده است، از همین جهت ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه، بعید است در مقابل اولتیماتوم ناتو عقب نشینی کند.
اگر روسیه پرواز ممنوع را نقض کند چه خواهد شد؟
حالا اگر روسها به منطقه پرواز ممنوع وقعی ننهند ناتو باید آماده سرنگونی هواپیماهای روسی و شلیک اولین گلوله باشد. و این به منزله آغاز جنگ بین ناتو و روسیه و اولین جنگ مستقیم بین قدرت های بزرگ از سال ۱۹۴۵ است.
وقوع جنگ بین قدرت‌های بزرگ تنها خطری نیست که با اعلام منطقه پرواز ممنوع ایجاد می شود. اگر ناتو نتواند در صورت تمکین نکردن روسیه، هواپیماهای نظامی این کشور را ساقط کند، آسیب جدی به اعتبارش خواهد خورد.
چنین اقدامی نه تنها تهی بودن موضع‌گیری برای کمک به اوکراین را آشکار می‌کند، بلکه شک و تردید را در مورد اینکه آیا ناتو به وعده‌های اساسی خود مبنی بر دفاع دسته‌جمعی عمل می‌کند یا خیر، تشدید خواهد شد.
چرا ناتو اشتباه کرد؟
جنگ در اوکراین نتیجه دو اشتباه ناتو است. اولین مورد، اعلامیه ناتو در سال ۲۰۰۸ بود که اوکراین و گرجستان روزی به آن خواهند پیوست. اشتباه دوم هم بلافاصله بعد از آن شکل گرفت که فورا انجام نشد، چرا که می‌توانست تضمین بازدارندگی ناتو را ایجاد کند.
تراژدی که امروزه در اوکراین روی می‌دهد دلخراش است، اما تلاش برای ایجاد یک منطقه پرواز ممنوع بدون اطمینان از اینکه منجر به یک فاجعه بزرگتر نشود، می‌تواند به تراژدی دردناک‌تری منجر شود.
اصرار برای کمک به اوکراین قابل ستایش است، اما تنها مورد بدتر از تماشای شکست اسلوموشن کشور این است که وعده مداخله مستقیم نظامی بدون عملی کردن را بدهیم و جنگ را داغ کنیم. جنگی که می تواند ویرانی و تلفاتی گسترده تر در مقیاسی آنقدر بزرگ ایجاد کند که حتی ویرانی جنگ کنونی در اوکراین ناچیز به نظر برسد.
