منتظر تأثیر تحولات روسیه بر بازار فلزات پایه و دیگر فلزات باشید

به گزارش اقتصادآنلاین، سعد عبدی مدیر برنامه ریزی و نظارت شرکت ملی صنایع مس ایران در مراسم افتتاحیه چهارمین همایش و نمایشگاه چشم انداز از صنایع فلزات غیر آهنی ایران و فناوری های وابسته با نگاه به تولید بازار، با اشاره به وضعیت معدنی وصنعتی فلزات پایه، اظهار کرد: صنعت مس طی سالیان اخیر در کانون توجه کشورهای مطرح معدنی دنیا همچون روسیه، استرالیا و کنگو قرار گرفته است.

وی افزود: قیمت این فلز استراتژیک طی ماه‌های اخیر به دنبال شیوع و گسترش ویروس کرونا، تنش‌های ژئوپلیتیکی در اروپای شرقی و کمبود عرضه جهانی، رشد چشمگیری داشته است و به احتمال فراوان به ۱۱ هزار دلار در هر تن خواهد رسید.

مدیر برنامه ریزی و نظارت شرکت مس اضافه کرد: بر اساس پیش‌بینی کارشناسان، موسسات مختلف تا سال ۲۰۲۵  قیمت مس از ۱۰ هزار دلار خواهد گذشت و به نظر می‌رسد با کمبود عرضه این فلز در سطح جهان، قیمت مس تا ۱۵ هزار دلار در هر تن بر اساس نظر کارشناسان گلدمن ساکس افزایش یابد.

وی با بیان اینکه ایران در حال حاضر رتبه هفتم ذخایر مس را در جهان در اختیار دارد، اظهار کرد: بازار کامودیتی‌ها در حال حاضر با رویکردهای مختلفی و در اکثر اوقات با آینده بسیار مشابه رو به رو است از این رو بدون شک بررسی وضعیت هر کدام از این بازارها نتایج بسیار خوبی را برای ما رقم خواهد زد.

مدیر برنامه ریزی و نظارت شرکت مس در ادامه با بررسی وضعیت بازار فلزات اساسی افزود: براساس آخرین گزارشی که موسسه زمین‌شناسی آمریکا درباره وضعیت ذخایر طلا در دنیا در سال ۲۰۲۱ ارائه داده است کل ذخیره طلای دنیا بیش از۵۴ هزار تن است استرالیا با ۱۱ هزار تن ۲۰ درصد از ذخیره طلای کل دنیا را در اختیار دارد و روسیه با ۶/۸ و آفریقای جنوبی با ۵ هزار تن در رتبه‌های بعدی قرار دارند و این در حالیست که ذخیره طلای ایران در سال ۲۰۱۹ چیزی در حدود ۳۲۰ تن برآورد شده است که  احتمال افزایش ذخیره در سال‌های بعدی نیز وجود دارد.

وی تصریح کرد: متوسط قیمت طلا طبق آمارهای ارائه شده در سال۹۹ بیش از ۱۸۲۰ دلار بر اونس بوده است و متوسط قیمت ۱۱ ماهه شمسی این فلز در سال ۱۴۰۰ دقیقا ۱۸۰۰ دلار بر اونس بوده است.

وی با بیان اینکه متوسط قیمت طلا در چند ماهی که از سال ۲۰۲۲ گذشته رقمی معادل ۱۸۳۵ دلار بر اونس بوده است، خاطرنشان کرد: تولید معدنی طلای جهان در سال ۲۰۲۱ حدود ۳۵۶۱ تن بود، در حالی که تولید طلای برگشتی حدود ۱۱۵۰ تن بوده از این رو جمعا با کسر ۴۵ تن ریسک سرمایه‌گذاری تولیدکننده رقم ۴۶۶۶ تن طلا در جهان تولید شده است که نسبت به سال گذشته این رقم یک درصد کاهش پیدا کرده است.

عبدی با بیان اینکه تقاضا برای خرید طلا در سال ۲۰۲۱ حدود ۴۰۲۱ تن بوده است که این رقم طبق آمارها نسبت به امسال  ۱۰ درصد افزایش یافته است تاکید کرد: تقاضای ۶۴۴.۵ تن طلا به صورت معاملات خارج از بورس سبب شده است که کل تقاضا برای طلا در سال ۲۰۲۱ ، ۴۶۶۶ تن رقم بخورد.

وی با اشاره به اینکه بازار طلا در سال ۲۰۲۱ متعادل بوده است گفت: در ایران نیز در سال ۱۳۹۹ استان‌های کردستان، آذربایجان‌ شرقی، آذربایجان غربی، اصفهان، مرکزی، خراسان رضوی و زنجان دارای بیشترین تولید طلا در کشور بودند.

مدیر  برنامه ریزی و نظارت شرکت مس با بیان اینکه وضعیت تولید معدنی طلای موته در ۱۰ ماهه امسال ۲۷۹ کیلوگرم و طلای زرشوان ۸۰۳ کیلوگرم بوده است اظهار کرد: وضعیت تولید شمش طلای موته در سال ۱۳۹۹ حدود ۳۲۱ کیلو گرم بوده است در حالیکه این رقم تولید زرشوران برای سال۲۰۲۰ میلادی ۱۰۴۰ کیلوگرم بوده است.

عبدی با بیان اینکه در سال ۲۰۲۱ رقم ذخیره مس محتوی دنیا بیش از ۸۸۰ میلیون بوده است اظهار کرد: شیلی با ۲۰۰ میلیون تن مس محتوا رتبه نخست ذخایر مس در سال ۲۰۲۱ را در اختیار دارد و این در حالیست که ایران با ذخیره ۴۴ میلیون تن مس محتوی در رتبه هفتم جهان قرار دارد و با اکتشافات جدیدی که صورت گرفته دستیابی به رتبه‌های بالاتر در سال اینده دور از انتظار نیست.

وی با بیان اینکه در صنعت فلزات اساسی توجیه‌پذیری و سودآوردی یک معدن معمولا به عملکرد یک فلز خاص وابسته نیست افزود: برای رسیدن به درک مناسبی از عملکرد و‌ میزان وابستگی یک واحد به قیمت باید سهم هر فلز را در جریان تولید آن مورد بررسی قرار داد.

مدیر برنامه ریزی و نظارت شرکت مس با اشاره به سهم ۶۷ درصدی مس از مجموع درآمد ناخالص بخش معدنکاری در سال ۲۰۲۱ تصریح کرد: در یک دهه گذشته حدود ۷۲ درصد از مجموع درآمد ناخالص معادن مس از خود مس بوده است و دیگر درآمدها از سایر فلزات از قبیل طلا، نقره مولیبدن، فلزات گروه پلاتین، نیکل،کبالت و ...  با درصدهای مختلف بوده است.

دکتر عبدی در ادامه با بیان اینکه از ابتدای سال تا به امروز تقریبا کمتر از ۳ درصد تولیدکنندگان مس در سال ۲۰۲۱ در حاشیه زیان فعالیت کردند خاطرنشان کرد: در سال ۲۰۲۱ سودآوری شرکت‌های مس بیش از ۹۷ درصد بوده است که این رقم درسال ۲۰۲۲ به ۱۰۰درصد خواهد رسید. چنانچه به نمودار هزینه مراجعه کنیم در سال ۲۰۲۱ رقم متوسط هزینه های محرک ۱۹۷۲دلار برتن است اما درسال ۲۰۲۲ رقمی درحد ۲۰۱۸ دلار بر تن مس خالص است. شرکت‌ ملی صنایع مس ایران با عملکرد بسیار درخشان در صدک پنجاهم بلکه حتی صدک ۲۵ ام قرار می‌گیرد شانه به شانه صنایع و معادن بزرگ دنیا با هزینه کمتر از ۲۵۰۰ دلار بر هرتن قرار می گیرد و شرکت و معادنی که اقتصادی عمل نمی‌کنند و از تکنولوژی پایین برخوردارند در صدک ۹۰ ام قرار می‌گیرند که هزینه های بالاتر از ۵۵۰۰ دلار برتن مس خالص دارا هستند  و حتی بالاتر ولی بازهم با قیمت ۹۸۰۰ دلار متوسط چند ماه گذشته از سال ۲۰۲۲ در موقعیت سود قرار می گیرند بنابراین مس پیشرو فلزات محسوب می‌شود.

عبدی با مقایسه رویالیتی و حقوق دولتی معادن کشور با متوسط دنیا اظهار کرد: در شرکت ملی صنایع مس ایران متوسط رویالیتی ۳۰ درصد هزینه ها است اما در دنیا این رقم حداکثر (به‌رغم اینکه امروز  قیمت مس بیش از ۱۰ هزار دلار است) کمتر از ۷ درصد هزینه‌های شرکت‌های معدنی تولید کننده مس دنیا است و بعضی از کشورها کمتر از ۱ درصد هزینه‌های خود حقوق و عوارض دولتی پرداخت می‌کنند لذا درخواست اصلاح فرمولی که اخیرا از ان رونمایی شد از دولت محترم را داشتند.

وی با مقایسه هزینه پرداختی برق با مقایسه دلار بر  mwh تن تولید مس کشور با دنیا افزود: این رقم داخل کشور از ٢٩ دلار بر  مگاوات ساعت تن مس برای کل خط تولید مس در سال ۹۹ با افزایش نرخ برق به ۱۲۱ دلار بر هر مگاوات ساعت تن مس خالص درسال۱۴۰۰ رسیده است و بیش از ۴ برابر شدن این رقم، قطعا رقم بسیار سنگین برای شرکتهای معدنی صنعتی است و در ادامه خواستار تعدیل این رقم از دولت شدند.

وی با اشاره به تاثیر تحولات روسیه بر جایگاه فلز مس تاکید کرد: روسیه هشتمین کشور بزرگ تولید کننده مس معدنی در جهان، پنجمین کشور بزرگ تولید کننده مس تصفیه شده و دومین کشور صادر کننده کاتد و مفتول مسی است از این رو بدون شک سطوح پایین موجودی مس در انبار بورس کشور روسیه و بورس لندن و وقفه در صادرات،  بازار مس جهانی را با مشکل روبه رو خواهد کرد، چرا که امکان جایگزینی بازار مس روسیه به دلیل عواملی چون تراز تجاری، نقش مهم روسیه در تجارت جهانی بازار مس و تشکیل سهم بالایی از موجودی انبارهای بورس فلزات لندن دشوار است.

مدیر برنامه ریزی و نظارت شرکت مس با اشاره به وضعیت ذخایر سرب در دنیا تا سال ۲۰۲۱ گفت: در حال حاضر طبق آخرین گزارش موسسه زمین‌شناسی آمریکا، کل ذخیره سرب دنیا رقمی درحدود ۹۰ میلیون تن محتوی است بیان کرد که کشور استرالیا با ۳۷.۰ میلیون تن ۴۱.۱ درصد از ذخیره کل دنیا را در اختیار دارد و چین و پرو در رده‌های بعدی این جدول قرار دارند. رتبه ذخایر ایران و روسیه ششم و هفتم به ترتیب ۴‌.۲ و۴ میلیون تن سرب محتوی است.

عبدی اظهار کرد: متوسط قیمت سرب در سال گذشته ۱۸۵۸ دلار بر تن بوده در حالیکه در ۱۱ ماهه سال ۱۴۰۰ این رقم به ۲۲۶۲ دلار بر تن رسیده است اما پیش‌بینی می‌شود با توجه به قیمت‌های بالای انرژی و کمبود سرب در بازار و افزایش تقاضا برای باطری‌های مبتنی بر اسید سرب در سطح صنعتی میانگین قیمت به ۲۴۰۰ دلار برسد.

وی با بیان اینکه براساس برآوردهای گروه بین‌المللی مطالعات سرب و روی، عرضه جهانی سرب تصفیه شده به میزان اندکی از تقاضا طی سال ۲۰۲۲ فراتر خواهد رفت و میزان مازاد عرضه ۲۴ هزار تن خواهد بود افزود: میزان تولید جهانی سرب در حال حاضر کافی است اما متاسفانه توزیع آن به دلیل میزان ذخیره انبارها با مشکل رو به رو است. البته این پیش‌بینی‌ها تا قبل از درگیری های اخیر روسیه با اوکراین است.

مدیر برنامه ریزی ونظارت شرکت مس تصریح کرد: سهم جمهوری اسلامی ایران از تولیدات شمش در صنعت سرب ۱.۶ درصد یعنی حدود ۱۸۶ هزار تن از ۱۱.۷ میلیون تن است و ظرفیت کل شمش سرب حدود یک میلیون تن و تولید شمش ۱۸۶ هزار تن برآورد شده است که نسبت تولید به ظرفیت حدود ۱۸ درصد است.

وی در ادامه از همه معدنکاران و دولت برای فعالیت بیشتر در این حوزه دعوت نمود.

عبدی با اشاره به اینکه تنش میان روسیه و اوکراین بدون شک بر تحولات بازار سرب تاثیرگذار خواهد بود خاطرنشان کرد: حدود ۵۰ درصد از صادرات سرب روسیه به مقصد اروپا و ۳۵ درصد به مقصد آسیا است از این رو بدون شک درگیری‌های این کشور با اوکراین تاثیر مهمی را در بازار سرب جهان ایجاد خواهد کرد.

وی به منحنی هزینه سرب پرداخت و گفت: سود آوری حاصل در مقایسه با هزینه ها نشان می‌دهد که هیچ شرکت تولید کننده سرب در حاشیه زیان قرار نمی گیرد و حداقل ۱۵۰۰ دلار بر تن حاشیه سود سرب است.

عبدی در ادامه با اشاره به وضعیت ذخایر روی در دنیا در سال ۲۰۲۱ تاکید کرد: که کل ذخایر روی محتوی دنیا ۳۵۰ میلیون تن است، این درحالی است که استرالیا با ۶۹.۰ میلیون تن ذخیره در سال ۲۰۲۱ حدود ۱۹.۷ درصد از ذخیره روی دنیا را در اختیار دارد و بعد از این کشور چین و روسیه در جایگاه‌های بعدی هستند.

مدیر برنامه ریزی و نظارت شرکت مس با بیان اینکه ایران از نظر ذخایر روی جهان در رتبه پنجم قرار دارد، گفت: در حال حاضر استان‌های یزد، اصفهان، مرکزی، زنجان و فارس بیشترین ذخایر سرب و روی کشور را در اختیار دارند.

عبدی با بیان اینکه متوسط قیمت روی در سال گذشته ۲۳۸۹ دلار بر تن بوده است، اظهار کرد: براساس گزارش متال بولتن پیش‌بینی می‌شود با توجه به انتظار مازاد عرضه بر تقاضا درحدود ۴۰ هزار تن تا قبل از درگیری‌های روسیه، میانگین قیمتی ۳۳۰۰ دلاری برای سه ماهه اول سال جاری برای روی پیش‌بینی می‌شود.

وی افزود: ایران در حال حاضر ۳.۸ درصد از استخراج روی جهان را در اختیار دارد و دارای ظرفیت ۴۷۴ هزار تنی شمش روی است و در مجموع ایران ۱.۵ درصد از تولیدات شمش روی دنیا را در اختیار دارد.

وی بیان اینکه در مقایسه با کشورهای آسیایی میزان تولید و استخراج روی ایران پس از هند و چین قرار دارد گفت: با بررسی منحنی هزینه روی در صدک های مختلف نشان‌دهنده این است که حاشیه سود در صدک‌های مختلف حداقل بین ۱۴۰۰ تا۲۲۰۰ دلار بر هر تن خواهد بود.

وی تصریح کرد: تحولات رخ داده در روسیه بدون شک به مانند سایر بازارها بر بازار روی هم تاثیرگذار باشد، چرا که روسیه سهمی حدود ۱/۵ درصد از تولید روی جهانی را در اختیار دارد. همچنین، افزایش نرخ های انرژی در پی در گیری‌های اخیر قیمت این فلز را قطعا افزایش خواهد داد.

دکتر عبدی در ادامه با اشاره به آخرین وضعیت بازار قلع خاطرنشان کرد: طبق آخرین گزارش، ذخیره کل دنیا بیش از ۴ میلیون و ۹۰۰ هزار تن قلع محتوی است و چین با ۱۱۰۰ هزار تن ذخیره در سال ۲۰۲۱ دارای رتبه اول ذخیره قلع در جهان است و اندونزی با ۸۰۰ هزار تن و میانمار  با ۷۰۰ هزار تن در رتبه‌های بعدی قرار دارند. روسیه با رتبه هفتم دارای ۲۰۰ هزار تن ذخیره قلع است.

وی تاکید کرد: متوسط قیمت قلع در سال گذشته ۱۸۹۷۵ دلار بر تن بوده است و در ۱۱ ماهه سال شمسی جاری ۳۵۸۵۲ دلار برتن رقم خورده است و در چند ماه گذشته از سال ۲۰۲۲ متوسط قیمت قلع ۴۲۸۸۰ یعنی بیش از دو برابر شده است در کمتر از یکسال.

وی در ادامه موجودی بالای انبارهای شانگهای در مقابل انبارهای بورس لندن را مقایسه کرد و با بیان اینکه بازار هم اکنون بکواردشین است لذا فشار بر مصرف کننده با افزایش قیمتها و فروش های نقدی را در پی دارد و نیز اثر آربیتراژ معکوس در این رابطه بیان شد.

مدیر برنامه ریزی و نظارت شرکت مس با اشاره به آخرین وضعیت ذخایر بوکسیت ماده اصلی تولید آلومینا که خود خوراک اصلی کارخانجات الومینیوم‌سازی است گفت: متوسط قیمت آلومینیوم در سال گذشته ۱۷۸۸ دلار بر تن بوده است و در ۱۱ ماهه سال جاری نیز به ۲۶۶۰ دلار بر تن رسیده است.

عبدی با بیان اینکه کسری عرضه ۱.۴۴ میلیون تنی آلومینیوم در سال ۲۰۲۲ براساس پیش‌بینی متال بولتن صورت خواهد گرفت، اظهار کرد: در سال ۲۰۲۱ بیش از ۶۸ میلیون تن الومینیوم در دنیا تولید شده است و در ایران شرکت آلومینیوم جنوب (سالکو) با ۱۵۰ هزار تن تولید آلومینیوم خالص در ده ماهه ۱۴۰۰ دارای رتبه اول کشور است و الومینیوم ایران ( ایرالکو ) با ۱۴۷ هزار تن ( ۱۳۲ هزارتن خالص + ۱۵ هزار تن بیلت آلومینیومی) جمعا ۱۴۷ هزار تن و المهدی هرمزال با تولید ۱۲۴ هزارتن آلومینیوم خالص و نهایتا جاجرم با ۳۱ هزار تن  در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

وی با بیان اینکه تولید ۹ ماهه آلومینیوم در سال  ۱۴۰۰  به مدت مشابه سال گذشته ۲۲ درصد افزایش داشته است، افزود: روند تولید آلومینیوم در کشور در وضعیت معقولی قرار دارد و این موضوع را باید به فال نیک گرفت.

تولید ۴۴۷ هزار تن الومینیوم خالص همراه با (۱۵ هزار تن بیلت آلومینیوم)  در ایرالکو جمعا به میزان ۴۴۷ هزار تن درسال ۱۳۹۹ به بیش از ۴۵۳ هزار تن درسال ۱۴۰۰ و فقط در مدت ۱۰ ماه تولید شده است این درحالیست که کشور به آلومینا شدیداً نیاز دارد و واردات این ماده بسختی است.

مدیر نظارت و برنامه ریزی شرکت مس در ادامه با بررسی وضعیت بازار نیکل در دنیا تصریح کرد: کل ذخیره نیکل دنیا بیش از ۹۵ میلیون تن است و کشور  استرالیا و اندونزی هرکدام با ۲۱  میلیون تن بیشترین ذخیره نیکل جهان را در اختیار دارند و برزیل با ۱۶ میلیون رتبه دوم و روسبه با ۷.۵ میلیون تن در رتبه سوم قرار دارد. میزان تولید نیکل دنیا در سال ۲۰۲۱ بیش از ۲ میلیون و۷۰۰ هزار تن بوده است و بیش از ۲۰۰ هزار تن نسبت به سال ۲۰۲۰ افزایش داشته است.

عبدی خاطرنشان کرد: متوسط قیمت فلز نیکل در سال گذشته ۱۴.۲۰۰ دلار برتن و در ۱۱ ماهه نخست سال جاری ۱۸.۵۰۰ دلار بر تن بوده است و منحنی هزینه نیکل نشان از سودآوری بیش از ۱۸۰۰۰ دلاری برای تولید کنندگان پرقدرت نیکل درسال ۲۰۲۲ دارد.

وی اضافه کرد: باتوجه به متوسط هزینه ۷۰۰۰ دلار بر هرتن و رسیدن قیمت متوسط به ۲۵ هزار دلار بر هر تن نیکل که این روند با افزایش نگرانی کشورهای اروپایی به دلیل عدم عرضه نیکل از سوی روسیه بدون شک دستخوش تغییرات قطعی قرار خواهد گرفت.

عبدی توضیح داد: درگیری های اخیر میان روسیه و اوکراین میزان نگرانی‌ها نسبت به عرضه نیکل در بازار را افزایش داده است، چراکه  ۲۵ درصد از عرضه جهانی نیکل توسط روسیه انجام می گیرد و بیشترین صادرات نیکل روسیه به اروپا است. همچنین صادرات ۸۰ هزار تن تولید فرونیکل اوکراین نیمی به اروپا و نیمی به چین است. متوسط قیمت این چند ماه گذشته از سال جدید میلادی و پس از حمله روسیه به اوکراین هم اکنون ۲۵۰۰۰ دلار برتن است که این رقم ابتدای راه ورود به قیمت‌های سرسام آور بعدی نیکل است.