باید به مرجع قیمت ‌گذاری انرژی در منطقه تبدیل شویم / افزایش شفافیت با راه اندازی بازار آتی انرژی

به گزارش اقتصادآنلاین؛ علی نقوی، مدیرعامل بورس انرژی ایران در مراسم آغاز معاملات قرارداد آتی در بورس انرژی که با حضور رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار برگزار شد، گفت: طی ۹ سال گذشته، بورس انرژی ایران در راستای مأموریت خود که ساماندهی، پذیرش، نظارت و تسهیل انجام معاملات حامل‌های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر آن بوده، توانسته نقش مناسبی در توسعه صادرات فرآورده‌ها و افزایش شفافیت آن ایفا کند. به نحوی که بالغ بر۴۰ میلیون تن انواع فرآورده‌ها در این بورس مبادله شده که ۲۷ میلیون تن صادر شده و از ۲۷ میلیون تن فرآورده صادراتی، معامله ۲۰ میلیون تن آن در سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۰ بوده است.

به گفته نقوی، مطابق اسناد بالادستی و قوانین توسعه‌ای کشور و سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری، بر مقابله با ضربه‌پذیری درآمد حاصل از صادرات نفت و گاز از طریق روش‌هایی مانند ایجاد تنوع در روش‌های فروش، مشارکت دادن بخش خصوصی در فروش و همچنین تمرکز بر شفاف‌سازی اقتصاد و سالم‌سازی آن و جلوگیری از اقدامات، فعالیت‌ها و زمینه‌های فسادزا در حوزه‌های پولی، تجاری، ارزی تاکید شده است. 

آمار معاملات بورس انرژی در ۱۴۰۰

مدیرعامل بورس انرژی ایران تصریح کرد: از ابتدای سال ۱۴۰۰ تاکنون، بیش از ۵ میلیون و ۱۱۸هزار تن انواع فرآورده در رینگ صادراتی و ۲ میلیون و ۲۶۰ هزار تن انواع فرآورده در رینگ داخلی به ارزشی بالغ بر یکصد هزار میلیارد تومان معامله شده که ارزش صادرات صورت گرفته از مسیر بورس انرژی ایران در سال ۱۴۰۰، بیش از ۳ میلیارد دلار بوده است.

بنزین و نفت گاز صادراتی، بار دیگر در بورس انرژی عرضه خواهند شد؟

نقوی اظهار داشت: ایران با استفاده از مکانیزم بورس انرژی از نیمه سال ۹۸ و ۹۹ موفق شد به یکی از صادرکنندگان بنزین، نفت و گاز تبدیل شود، اما با توجه به افزایش سرانه مصرف داخلی و لزوم ذخیره‌سازی به منظور تأمین آن در زمان‌های پیک، شاهد کاهش چشمگیر عرضه این دو محصول در سال جاری بودیم که باتوجه به پیگیری انجام‌شده و نگاه مثبتی که در مجموعه وزارت نفت و شرکت ملی پالایش و پخش به استفاده از مکانیزم‌های بورس انرژی وجود دارد، امیدوار هستیم به زودی عرضه مجدد صادراتی این فرآورده‌ها صورت گیرد. 

افتتاح تابلوی معاملات قراردادهای آتی بورس انرژی

نقوی با اشاره به پیگیری بورس انرژی برای راه اندازی معاملات قراردادهای آتی خاطرنشان کرد: در این مسیر، مطالعات تطبیقی قراردادهای آتی نفت خام و بنزین و انجام دستورالعمل اجرایی معاملات قراردادهای آتی در خردادماه سال ۱۳۹۹ در هیأت مدیره وقت بورس انرژی ایران تصویب و برای تصویب نهایی به سازمان بورس و اوراق بهادار ارسال شد و پس از تطبیق مقررات با مبانی فقهی، این دستورالعمل در جلسات منظم و مستمری در کمیته تدوین مقررات سازمان مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت و در نهایت پس از تصویب در هیأت مدیره سازمان بورس، در تاریخ ۱۲ دی ۱۴۰۰ به بورس انرژی ایران ابلاغ شد.

به گفته مدیر عامل بورس انرژی، هدف اصلی، رونمایی با استفاده از قرارداد‌های آتی بنزین بود. اما به دلیل عدم عرضه از سوی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، به راه‌اندازی قرارداد‌های آتی نفتا و متانول تغییر کرد.

باید مرجع قیمت‌گذاری انرژی در منطقه بود

عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار نیز، با اشاره به اینکه ایران یکی بزرگ‌ترین کشور‌های دارنده ذخایر گازی و نفتی است، گفت: ما باید برای گاز طبیعی، قیمت منطقه‌ای خودمان را داشته باشیم، نه اینکه یک منطقه دیگر که مصرف کننده است، قیمت را تعیین کند. چاره این است که کشف قیمت در بازار داخلی در همه محصولات انجام شود. ما در سازمان بورس و اوراق بهادار و بورس انرژی تلاش می‌کنیم نیازهای این بنگاه‌ها را با طراحی و تکمیل ابزارها تامین کنیم.

وی اظهار داشت: چند ماه اخیر که بازار گاز صادراتی در کشورها با مشکل همراه بود، گاز طبیعی ایران نیز با مشکلاتی مواجه شد که با پیگیری‌های سازمان بورس، این موضوع حل شد.

شفافیت در انجام معاملات با سازوکار بورس‌‌های کالایی

به گفته عشقی، شفافیت در انجام معاملات در حوزه کالایی، یک مسیر بی‌بازگشت محسوب می‌شود که باید آن را ادامه داد. شرکت‌هایی که توانستند محصولات خود را در بازارهای کالایی عرصه کنند، از این فرصت منتفع شدند. علاوه بر این موضوع، عرضه محصولات در بورس کالا سبب شفافیت قیمت‌ها می‌شود.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: در تمام مقررات و قوانینی که در حوزه کالایی نوشته شده، پیگیری‌های لازم را در راستای بروزرسانی آنها انجام خواهیم داد. زیرا اکنون ذی‌نفعان بازار سرمایه متعدد شده‌اند. سازمان بورس و اوراق بهادار، تمام اقدامات خود را به منظور عرضه کالاهای تولیدی در بازارهایی کالایی پیگیری خواهد کرد.

وی افزود: بخش زیادی از بازار سرمایه، از بنگاه‌های مربوط به پتروشیمی و نفت تشکیل شده است و زمانی که این شرکت‌ها محصولات خود را در فضای بورس انرژی عرضه می‌کنند، از نظارت کافی، قیمت‌گذاری منصفانه و سودآوری، اطمینان پیدا می‌کنیم.

زیرساخت فناوری‌ها؛ مانع توسعه ابزارهای مشتقه

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار تصریح کرد: یکی از مشکلات اساسی، به بحث هوشمندسازی ابزارهای معاملاتی مشتقه باز می‌گردد که من از مدیران عامل مربوط به این حوزه می‌خواهم تمام اقدامات خود را در این راستا انجام دهند. در حال حاضر در مشتقه از ابزار معاملاتی سهام استفاده می‌کنیم، اما مناسب نیست و به دنبال اصلاح آن هستیم.