جنگ اوکراین آتش افزایش قیمت مواد غذایی را شعله ور کرد

اقتصاد آنلاین-محبوبه فکوری؛ سایه شوم جنگ روسیه و اوکراین، اگرچه بسیاری از بازارهای مالی را متاثر کرده، اما بیشتر از همه چیز بازارهای غذایی را در دنیا تحت تاثیر خود قرار داده است. نگاه نگران سرمایه-گذاران و خریداران به تصمیماتی است که این روزها بیشتر از هر چیز دیگر، حول محور جنگ می چرخند و برنامه ریزی بسیاری از کشورها را تحت تاثیر قرار می دهد.

در این میان اگرچه بسیاری از کشورها همچنان دغدغه مند از آثار و تبعات و حتی ماندگاری و بروز و ظهور سویه های جدید کرونا، در بازارهای جهانی رفتار محتاطانه ای دارند، اکنون نگران تبعات جنگ دو کشور بزرگ تامین کننده غذا در دنیا هم هستند که روزهای پرتنش را نه تنها برای مردم خود رقم زده اند؛ بلکه نگرانی هایی را هم برای کل مردم دنیا به وجود آورده اند.

در این میان، بسیاری از کشورهای دارنده محصولات غذایی و کشاورزی پایه هم، مجبور به اعمال استراتژی دوگانه ای در بازار هستند، به این معنا که از یک سو به دلیل وضعیت نامشخص کرونا و نگرانی بابت دسترسی راحت به اقلام غذایی در جریان روان واردات و صادرات، تلاش دارند تا در سقف ممکن، ذخایر استراتژیک غذایی خود را تقویت کنند و به همین دلیل نسبت به عرضه کالاهای تولیدی خود در بازارهای جهانی با احتیاط حرکت می کنند و از سوی دیگر، ظرفیت جدیدی را در بازارهای جهانی پیش روی خود می بینند که ناشی از خروج دو رقیب جدی خود از عرصه است که فضا را برای گرفتن سهم بیشتری از بازار فراهم می کند. 

سوی دیگر ماجرا، تحریم هایی است که غرب بر علیه روسیه در حال اعمال دارد و احتمالا قرار است که تا حدود زیادی این کشور را نسبت به گذشته در تعاملات تجاری منزوی تر کند، به همین دلیل است که فرصت جدیدی هم در اختیار ایران قرار گرفته تا بتواند از این فضا به نفع خود بهره برداری نماید. 

واقعیت آن است که اکنون روسیه یکی از تامین کنندگان اصلی غلات ایران است و به همین جهت، ممکن است ممنوعیت واردات غلات و مواد غذایی این کشور از سوی غربی ها منجر به این شود که در رایزنیها با این کشور بتوان غلات را با نرخ مناسب تری خریداری کرد، پس این یک فرصت برای ایران است که با توجه به کمبودی که در حوزه غلات دارد بتواندن ذخایر خود را با شرایط بهتری تکمیل نماید.

در عین حال فرصت دیگری که پیش روی ایران قرار دارد، صادرات محصولات کشاورزی و غذایی خود به روسیه است که با توجه به محدودیتی که بر سر راه تامین این اقلام از اروپا برای روسیه وجود دارد می تواند زمینه مناسبی برای حضور صادرکنندگان ایرانی باشد؛ هر چند باید  مراقبت های لازم را به کار بست تا با صادرات محصولات باکیفیت و قیمت مناسب، بتواند در یک فضای مناسب در این بازار حضور داشت و حتی پس از فروکش کردن شعله های جنگ و تحریم برای روسیه، باز هم در این بازار ماندگار بود. 

نکته حائز اهمیت آن است که نگاه نگران دنیا به این دو تامین کننده غلات و البته بسیاری از فلزات اساسی و انرژی، هر روز ابعاد تازه ای از کمبود را مشاهده می کند؛ به نحوی که بر اساس گزارش موسسات معتبر بین-المللی، بسیاری از کالاهای پایه از نئون و پالادیوم گرفته تا سایر اقلام مرتبط با حوزه انرژی با تنش در بازارها و کمبود کالا مواجه شده اند.

حالا هم صندوق بین المللی پول (IMF) روز شنبه هشداد داد که تهاجم روسیه به اوکراین و تحریم های بین-المللی ناشی از آن، «تاثیر شدیدی» بر اقتصاد جهانی خواهد داشت و باعث افزایش شدید قیمت های انرژی و مواد غذایی شده است که به ویژه خانواده های فقیر در سراسر جهان را تحت فشار قرار می دهد.

صندوق بین المللی مچنین گفت که خسارت اقتصادی تهاجم روسیه به اوکراین قابل توجه است، بسیاری از بنادر و فرودگاه ها بسته شده و زیرساخت ها ویران شده اند. به گفته این صندوق، اگرچه ارزیابی دقیقی نیازهای مالی اوکراین در حال حاضر دشوار است، اما واضح است که این کشور به دلیل حمله روسیه با هزینه های بازسازی قابل توجهی مواجه خواهد شد.

یکی از تحریم های اعمال شده علیه روسیه، محدود کردن دسترسی بانک های روسی به سامانه پیام رسان مالی بین المللی سوئیفت است.

اخراج روسیه از سوئیفت می تواند پیامدهای منفی‌ای برای شرکای تجاری کلیدی روسیه در برداشته باشد، از جمله کشورهای اروپایی ممکن است در پرداخت هزینه واردات نفت و گاز روسیه که به آنها متکی هستند با مشکل مواجه شوند. همانطور که صندوق بین المللی پول در بیانیه اش به آن اشاره کرده است، تاثیر اقتصادی جنگ در پس زمینه تورم سریع و قیمت انرژی که ماه هاست در حال افزایش بوده، رخ می دهد.