چند خودروی فرسوده در ایران تردد می کند؟
بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس نزدیک به ۸درصد خودروهای در حال تردد در کشور، فرسوده محسوب می‌شوند.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از دنیای اقتصاد، بازوی پژوهشی مجلس گزارشی تحت‌عنوان «آسیب شناسی قانون هوای پاک» در بهمن ماه ۱۴۰۰ منتشر کرد و در ذیل این گزارش به بررسی تعداد خودروهای فرسوده در کشور پرداخت. بررسی اطلاعات منتشر شده در این گزارش نشان می‌دهد تا پایان سال ۹۹ در مجموع حدود ۲۲میلیون و ۳۵۰هزار دستگاه انواع خودروی سبک، سنگین و تاکسی در کشور وجود دارد.
از این تعداد حول و حوش یک‌میلیون و ۷۵۴هزار دستگاه خودرو فرسوده محسوب می‌شود. البته سن فرسودگی که در این گزارش به آن استناد شده، طبق ماده ۸ قانون هوای پاک مصوب سال ۹۷ در هیات دولت است.
اما در سال ۹۹ با شکایت شخصی به دیوان عدالت اداری مبنی بر اینکه سن وسیله نقلیه نمی‌تواند ملاک مناسبی برای تعیین فرسودگی باشد، دیوان عدالت اداری بعد از بررسی رای به ابطال قانون مذکور داد. چندی بعد سازمان محیط‌زیست پیشنهادی در ارتباط با اصلاح ماده ۸ قانون هوای پاک به هیات دولت ارائه داد.
آن‌طور که در پیشنهاد سازمان محیط‌زیست آمده بود وسایل نقلیه بعد از رسیدن به سن فرسودگی مشمول نظارت‌های بیشتر، مانند دفعات بیشتر مراجعه به مراکز معاینه فنی در طول سال و همچنین افزایش میزان عوارض و مالیات می‌شوند. در این پیشنهاد ذکر شد چنانچه خودرویی به سن فرسودگی برسد و ۲بار متوالی در آزمون معاینه فنی مردود شود، این خودرو فرسوده محسوب می‌شود.
قانون جدید هوای پاک در خرداد ماه امسال به تصویب هیات دولت رسید. اما در گزارش مرکز پژوهش‌ها آمده است که قانون جدید نیز مانند قانون قدیم اجرا نمی‌شود.
اما چه تعداد خودرو از هر رده بر اساس قانون قدیم هوای پاک (فرسودگی بر اساس سن) فرسوده محسوب می‌شوند؟ اطلاعات منتشر شده در گزارش بازوی پژوهشی مجلس نشان می‌دهد تا پایان سال گذشته در مجموع ۱۹میلیون دستگاه انواع خودروی سواری شخصی در کشور موجود بود.
از این تعداد حدود ۷۶۰هزار دستگاه یعنی حول و حوش ۴درصد فرسوده محسوب می‌شوند. در بخش خودروی تجاری سبک (وانت) نیز از حدود ۲میلیون خودروی در حال تردد در جاده‌ها و خیایان‌های کشور حدود ۲۵درصد یعنی نزدیک به ۵۰۰هزار دستگاه فرسوده است.
از حدود ۱۳۰هزار اتوبوس و مینی‌بوس در حال رفت‌وآمد در جاده‌ها و خیابان‌های کشور حدود ۹۱هزار دستگاه سن فرسودگی را پشت سر گذاشته‌اند. به عبارت دیگر حدود ۷۰ درصد خودروهای موجود در این رده خودرویی فرسوده هستند. بررسی تعداد کامیون، کامیونت و کشنده‌های فرسوده نشان می‌دهد از حدود ۹۰۰هزار دستگاه خودروی تجاری سنگینی که در کشور وجود دارند حدود ۲۷درصد فرسوده هستند.
به تعبیر دیگر ۲۴۳هزار دستگاه از مجموع کامیون، کامیونت و کشنده در حال حرکت در جاده‌های کشور سن فرسودگی را پشت سر گذاشته‌اند. البته در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس به تعداد موتورسیکلتهای فرسوده نیز اشاره شده است. گزارش بازوی پژوهشی مجلس نشان می‌دهد از مجموع ۱۱میلیون و ۵۰۰هزار دستگاه موتورسیکلت موجود در کشور، حدود ۹۰درصد آنها یعنی حول و حوش ۱۰میلیون و ۳۵۰هزار دستگاه فرسوده است.
بنابراین مشخص است نقش موتورسیکلتهای فرسوده نسبت به خودروهای فرسوده در آلودگی هوای کلان‌شهرهای کشور بسیار پررنگ است.
