از مذاکرات وین چه خبر؟
یک هفته از دور جدید مذاکرات وین میگذرد. در چند روز اخیر شاهد اخبار ضد و نقیض از شرایط مذاکرات وین هستیم. این روند شرایط را برای بررسی مذاکرات پشت درهای هتل کوبورگ سخت کرده است.
اقتصاد آنلاین ـ پرستو بهرامی‌راد: مذاکرات احیای برجام در شهر وین که این روزها آماده جشن ولنتیاین می‌شود، ادامه دارد. شب گذشته اخبار ضد و نقیض در خصوص روند مذاکرات وین مخابره شد.
"استفانی لیختن اشتاین" خبرنگار نشریه پولتیکو مقیم وین در حساب توییتر خود نوشت: «طبق شنیده‌ها فردا (۲۵ بهمن) جلسه کمیسیون مشترک برجام برگزار خواهد شد.» بسیاری این خبر را مبنایی برای احتمال شکل گرفتن توافق دانستند. البته برگزاری کمیسیون مشترک در میانه مذاکرات وین الزاما به معنای حصول توافق نیست. با این حال ساعاتی بعد "لارنس نورمن"، خبرنگار وال استریت ژورنال اصل خبر برگزاری جلسه کمیسیون مشترک را تکذیب کرد.
از سوی دیگر نیویورک‌تایمز به گفته دو منبع آگاه نوشته بود که "ایالات متحده آمریکا و ایران در حال دستیابی به توافق هستند." اما رویا راعی، خبرنگار ایرنا در توییتی نوشته بود که آمریکا مذاکرات را به بن‌بست رسانده و حاضر به تصمیم‌گیری سیاسی نیست. پافشاری واشنگتن بر خواسته‌های قدیمی، منطبق بر رویکرد تیم سابق ایران و در مسیر خسارت محض است، عامل این بن‌بست است. امروز نیز "سعید خطیب‌زاده"، سخنگوی وزارت امور خارجه نیز گفته است: «بن بستی در وین نیست. مذاکرات همانند سابق برگزار می‌شود و رفت و برگشت‌ها میان هیات‌ها در حال انجام است. تصمیمات سیاسی باید گرفته شود و تهران تصمیمات سیاسی خود را سال‌ها پیش گرفته و در برجام باقی مانده است.»
مذاکرات وین در یک هفته اخیر پشت درهای بسته و در سکوت خبری برگزار شده است. حتی تیم مذاکره‌کننده ایرانی به جای هتل کوبورگ برخی جلسات خود با "میخاییل اولیانوف"، مذاکره‌کننده ارشد روسیه و "وانگ کون"، مذاکره‌کننده ارشد چین را به دفتر مأموریت ایران در وین منتقل کرده است. تنها اظهارات مقامات داخلی کشورها امکان کشف مسائل پشت درهای بسته وین را مشخص میکند. البته دیپلماسی رسانه‌ای در روند اتفاقات وین بی‌تاثیر نخواهد بود.
در تهران چه خبر است؟
این روزها که مقامات آمریکایی بیشتر درگیر اختلافات با روسیه و بحران اوکراین هستند، مقامات داخل ایران بیش از هر زمانی به مذاکرات وین توجه دارند. توییت‌های "علی شمخانی"، دبیر شورای امنیت ملی در چند روز گذشته جنجال‌های فراوانی درست کرده است. بسیاری توییت‌های او را آب سردی بر روی اخبار داغ توافق می‌دانند.
شمخانی در توییتر خود نوشته بود که در گفتگوی تلفنی با علی باقری‌کنی، مذاکره‌کننده ارشد دو موضوع را متوجه شده است: اول، افزایش لحظه به لحظه سختی کار مذاکره‌کنندگان ایران برای پیشبرد دستورالعمل منطقی و قانونی تهران و دوم تداوم نمایش ابتکار عمل از سوی طرف‌های غربی برای فرار از تعهدات.
این جملات حتی باعث پاسخگویی سخنگوی وزارت خارجه در نشست خبری امروز شد و خطیب‌زاده در این مورد گفته است: «امروز صبح با باقری صحبت کردم؛ فضای مذاکرات وین نه گل و بلبل است و نه پر از سنگلاخ و خار مغیلان. تحولات به نقطه‌ای رسیده که سختی دارد و موضوعات مهم و کلیدی است. یک سری پیشنهادها ایران داده و یک سری پیشنهادها طرف مقابل و منتظر تصمیم سیاسی از سوی واشنگتن هستیم.»
اظهارات مقامات ایرانی به همین جا ختم نمی‌شود. حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران در نشست خبری با همتای ایرلندی گفته است: «هدف ما رفع کامل تحریم‌‌هاست. برای ایران اگر توافق امروز در وین حاصل شود بهتر از این است که فردا این اتفاق بیفتد. برای رسیدن به توافق خوب عجله داریم ولی در چارچوب مذاکرات منطقی و در چارچوب دستیابی به حقوق و منافع ملت‌مان. هیچ اقدام عملی از سوی واشنگتن در مورد حسن نیتش برای بازگشت به توافق هسته ای ندیده‌ایم.» این اولین بار است که یکی از مقامات ایرانی از عجله داشتن برای رسیدن به توافق سخن می‌گوید.
تا پیش از این غربی‌ها برای مذاکرات ضرب الاجل مشخص کرده است. حتی جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا آخر فوریه را برای رسیدن به توافق مشخص کرده است، غربی‌ها نگران گذشتن ایران از نقطه گریز هسته‌ای هستند. اینبار وزیرخارجه ایران از عجله داشتن برای رسین به توافق سخن گفته است.
در تهران به نظر می‌رسد وزارت امرو خارجه و شورای امنیت ملی به پلیس خوب و بد مذاکرات تبدیل شده‌اند. سعی دارند با بازی رسانه‌ای روند را به نفع تیم مذاکراتی ایران جلو ببرند. حال اینکه چه میزان در این موضوع موفق هستند را باید در ادامه روند مذاکرات وین دنبال کرد.
حضور معاون اقتصادی وزارت خارجه در وین
خبری که این دور از مذاکرات را حائز اهمیت کرده، حضور مهدی صفری، معاون اقتصادی وزارت خارجه در وین است. در حال حاضر دو معاون وزارت خارجه ایران در وین به سر می برند که یکی از آنها علی باقری کنی، سرپرست مذاکرات از طرف ایران است.
هیچ کدام از کشورهای حاضر در مذاکرات وین به جز ایران در سطح دو معاون وزیر خارجه در وین حضور ندارند و برخی همچون روسیه و چین فقط سفیر مقیم آنها در وین در مذاکرات حاضر است. این حضور نشان از تغییر شرایط مذاکرات دارد. برخی کارشناسان مطرح میکنند که عمده اختلافات بر سر موضوع راستی‌آزمایی است که مطرح می‌شود صفری برای بررسی این موضوع به وین رفته است
در روزهای اخیر جلسه کارگروه رفع تحریم، کارگروه ترتیبات اجرایی و همچنین کارگروه اقدامات هسته‌ای با حضور کارشناسان ایران و گروه ۱+۴ در هتل کوبورگ وین برگزار شده است. با این حال هنوز مذاکره مستقیمی میان تیم ایران و آمریکا رخ نداده است. بدون شک تا زمانی که روند مذاکرات به صورت غیر مستقیم میان ایران و آمریکا است، حل مسائل به کندی طی می‌شود.
از سوی دیگر العربی الجدید به نقل ازمنابع نزدیک به مذاکرات وین نوشته است: «مذاکرات شاهد وقفه ای مجدد برای بازگشت مذاکره کنندگان به پایتخت هایشان برای مشورت بیشتر خواهدبود،در این درباره امروز یا یکى دو روز آینده تصمیم گیری خواهدشد. در گفت‌وگوهای مفصل چندروز اخیرپیشرفتی درباره مسائل حساس حاصل نشده است»
این دور که طبق گفته مقامات احتمالاً دور نهایی است، هنوز مشخص نیست چه نتیجه‌ای خواهد داشت. زیرا روند مذاکرات در هر لحظه امکان دارد روند جدیدی را پی بگیرد.
