اوکراین در کشمکش آمریکا و روسیه

به گزارش نیویورک‌‌تایمز، در هفته‌های اخیر دولت بایدن حرکت نیروهای عملیات ویژه روسیه به مرزهای اوکراین را به تفصیل بیان کرده است، طرح روسیه را برای ایجاد ویدئویی از جنایت جعلی به‌عنوان بهانه‌‌ای برای تهاجم، افشا کرده است، طرح‌های جنگی مسکو را تشریح کرده و هشدار داده است که تهاجم منجر به مرگ هزاران نفر خواهد شد.

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از دنیای اقتصاد، سپس روز جمعه جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی جو بایدن، به خبرنگاران در کاخ سفید گفت که ایالات متحده نشانه‌هایی از تشدید تنش روسیه را مشاهده می‌‌کند و «چشم‌‌انداز معتبری» برای اقدام نظامی فوری وجود دارد. برخی ناظران اذعان می‌‌کنند که این اعلامیه (از سوی سالیوان) به‌دلیل اطلاعات جدیدی است که نشان می‌‌دهد حمله می‌‌تواند از روز چهارشنبه آغاز شود.

به گفته مقامات فعلی و سابق، مجموعه‌‌ای از افشاگری‌‌های خارق‌‌العاده - با سرعت بالا در جمع‌‌آوری و ارزیابی اطلاعات- به یکی از تهاجمی‌‌ترین انتشار اطلاعات توسط ایالات متحده از زمان بحران موشکی کوبا تبدیل شده است.

این یک بازی غیرعادی است، تا حدی به این دلیل که بایدن بارها به صراحت اعلام کرده است که قصد ندارد نیروهای آمریکایی را برای دفاع از اوکراین به این کشور اعزام کند. در واقع، دولت درباره یک تهدید فوری به جهان هشدار می‌دهد، نه برای جنگ، بلکه برای جلوگیری از آن.

امید این است که افشای برنامه‌های پوتین آنها را مختل کند، شاید تهاجم را به تعویق بیندازد و زمان بیشتری برای دیپلماسی بخرد، یا حتی به پوتین فرصتی بدهد تا در هزینه‌های سیاسی، اقتصادی و انسانی تهاجم تجدیدنظر کند.

در عین حال، مقامات دولت بایدن می‌‌گویند که هدف محدودتر و واقعی‌‌تری دارند: «آنها می‌خواهند توجیه تهاجم با دروغ را برای ولادیمیر پوتین دشوارتر کنند، جایگاه او را در صحنه جهانی تضعیف و برای پاسخ سخت‌‌تر علیه او حمایت جلب کنند.»

آژانس‌‌های اطلاعاتی که توسط کاخ سفید وارد صحنه شده‌‌اند، اطلاعاتی را از حالت طبقه‌‌بندی خارج کرده‌‌اند که به نوبه خود در اختیار کنگره قرار گرفته، با خبرنگاران به اشتراک گذاشته‌شده و توسط سخنگویان پنتاگون و وزارت خارجه مورد بحث قرار گرفته است.

اما افشاگری‌ها به دلایل تاریخی پیچیده است. قبل از حمله ایالات متحده به عراق در سال ۲۰۰۳، دولت بوش اطلاعاتی را منتشر کرد که به گفته مقامات، اقدام پیشگیرانه لازم است: از جمله شنود ادعایی مکالمات ارتش عراق، عکس‌های آزمایشگاه‌های متحرک تسلیحات بیولوژیک و اظهاراتی مبنی بر متهم کردن بغداد به ساخت ناوگان هواپیماهای بدون سرنشین و حمله شیمیایی به آمریکا که همگی دستمایه حمله واشنگتن به عراق شد.

همه مطالب اشتباه بود، متکی به منابعی بود که دروغ می‌‌گفتند، تفسیرهای نادرست از اقدامات عراق داشتند و مقامات ارشدی که به اطلاعات خام نگاه کرده بودند اطلاعات درست از غلط را تمییز نداده بودند. اما به گفته مقامات آمریکایی، این وضعیت بسیار متفاوت است.

ادعاهای واشنگتن درباره افزایش نیروهای روسیه توسط تصاویر ماهواره‌‌ای تجاری با کیفیتی که قبلا در دسترس نبود، تایید شده است. جزئیات توطئه‌های مخفی اطلاعات نادرست مسکو با کمپین‌‌های تبلیغاتی کرملین که در پلت‌فرم‌‌های رسانه‌های اجتماعی پخش می‌‌شوند و توسط محققان مستقل ردیابی می‌‌شوند، مطابقت دارد.

مقامات می‌‌گویند که مهم‌تر از همه، یک تمایز اساسی بین عراق در سال۲۰۰۳ و اوکراین در سال۲۰۲۲ وجود دارد. سالیوان روز جمعه گفت: «در عراق، اطلاعات (جعلی) از همین تریبون برای شروع جنگ استفاده و به‌کار گرفته شد. ما در تلاش برای توقف جنگ هستیم.»

آخرین‌باری که روسیه در سال۲۰۱۴ علیه اوکراین اقدام کرد، مقامات اطلاعاتی دولت اوباما از به اشتراک گذاشتن آنچه می‌دانستند، ممانعت به‌‌عمل آوردند. اما دولت بایدن این اشتباهات را بررسی و تصحیح کرده است. افشای جدید، منعکس‌‌کننده نفوذ «آوریل دی.هاینز» مدیر اطلاعات ملی است و ویلیام جی.برنز، مدیر سی‌آی‌‌ای نیز به گفته مقامات دولتی مدیری است که تمایل به حذف طبقه‌‌بندی اطلاعات برای ایجاد اختلال در برنامه‌‌ریزی روسیه برای حمله بوده است.

امیلی جی.هورنای، سخنگوی شورای امنیت ملی گفت: «ما چیزهای زیادی، به‌ویژه از سال۲۰۱۴ درباره نحوه استفاده روسیه از فضای اطلاعاتی به‌عنوان بخشی از دستگاه کلی امنیتی و نظامی خود آموخته‌‌ایم. همچنین ما چیزهای زیادی درباره اینکه چگونه می‌‌توان از تاثیر آنها در آن فضا جلوگیری کرد، آموخته‌‌ایم.»

یکی از مقامات اطلاعاتی ایالات متحده گفت که وقتی آژانس‌‌های جاسوسی این کشور اطلاعاتی دارند که می‌‌تواند به جهان کمک کند تا درباره فعالیت روسیه قضاوت بهتری داشته باشند، باید منتشر شود و نباید از انتشار آن اطلاعات جلوگیری به‌‌عمل آورد.

به گفته برخی از استراتژیست‌‌ها، این یک نبرد اطلاعاتی تمام‌عیار است. بت سانر، یک مقام ارشد سابق اطلاعاتی که مرتبا دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری سابق را در جریان کارها قرار می‌‌داد، گفت: «فکر می‌‌کنم عالی است. حدس من این است که این افشاگری‌‌ها کرملین و سرویس‌‌های امنیتی را به وحشت انداخته است و مهم‌تر از آن، می‌‌تواند گزینه‌های پوتین را محدود و او را به فکر وادار کند.»

دولت اوکراین از افشای اطلاعات آمریکا ابراز نارضایتی کرده است. ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌‌جمهوری اوکراین روز شنبه گفت که «اطلاعات بیش از حد» درباره حمله احتمالی روسیه باعث ایجاد ترس غیرضروری شده است. با وجود تمام افشاگری‌‌ها، دولت بایدن هیچ مدرکی مبنی بر توطئه‌های اطلاعات نادرست که آنها می‌‌گویند کشف کرده‌‌اند، ارائه نکرده است.

اما مقامات اطلاعاتی استدلال کرده‌‌اند که اشتراک‌‌گذاری جزئیات به روسیه سرنخ‌‌هایی از نحوه کار آنها می‌‌دهد. به گفته مقامات، این به نوبه خود به مسکو اجازه می‌دهد تا «نشت‌های اطلاعاتی را مسدود کند» و به منزله خلع سلاح در میانه یک جنگ اطلاعاتی است.

این نگرانی‌‌ها نشان می‌‌دهد که برای هر دموکراسی چقدر دشوار است که پا به پای یک دولت خودکامه مانند روسیه گام بردارد. بدون شک، کرملین به سادگی در چنین جنگ‌‌های غیر متعارفی بهتر است. به یاد داشته باشید ولادیمیر پوتین خود عضو سازمان جاسوسی مخوف کا.گ.ب بوده است.

پس او مانند بایدن فکر نمی‌‌کند. پوتین از مریخ می‌‌آید و بایدن از زهره. ولادیمیر پوتین بازی خودش را انجام می‌‌دهد و فنون مورد استفاده او در شطرنج ممکن است کمی با ما متفاوت باشد.

پوتین در بسیاری از حملات نظامی اخیر خود از اطلاعات نادرست برای ایجاد تردید درباره آنچه انجام می‌‌دهد، استفاده کرده است. چنین تاکتیک‌‌هایی واکنش‌‌های بین‌‌المللی را کُند کرده و به پوتین اجازه می‌‌دهد راحت‌‌تر به اهداف خود دست یابد.

هنگامی که مردان نقابدار در فوریه ۲۰۱۴ تصرف ساختمان‌های دولتی در کریمه را آغاز کردند، مسکو گفت که آنها بخشی از قیام محلی طرفدار روسیه بودند. تنها پس از تصرف کریمه مشخص شد که «مردان سبز کوچک» نیروهای نظامی روسیه بودند.

مسکو با سهل گرفتن حریف در جنگ اطلاعاتی، پس از اینکه مقامات دولت بایدن در این ماه به قانون‌گذاران درباره هزینه‌های انسانی هنگفت احتمالی درصورت تهاجم کامل پوتین هشدار دادند، به سرعت واکنش نشان داد.

دیمیتری پولیانسکی، معاون سفیر روسیه در سازمان ملل شنبه گذشته در توییتر نوشت: «جنون و ترس و وحشت ادامه دارد.» در ادامه توییت سفیر دائم روسیه آمده است: «اگر بگوییم ایالات متحده می‌‌تواند لندن را در یک هفته تصرف کند و باعث مرگ ۳۰۰ هزار غیرنظامی شود، چه؟ همه اینها بر اساس منابع اطلاعاتی ما است که ما فاش نخواهیم کرد.»

پس از اظهارات جیک سالیوان در روز جمعه، وزارت خارجه روسیه ایالات متحده را به انجام یک «حمله اطلاعاتی هماهنگ» متهم کرد که به گفته آن «با هدف تضعیف و بی‌‌اعتبار کردن خواسته‌های منصفانه روسیه برای تضمین‌‌های امنیتی و همچنین توجیه آمال ژئوپلیتیک و نظامی غرب در خاک اوکراین بوده است.»

کرملین از سال گذشته نه تنها در روسیه، بلکه در مناطق جدایی‌‌طلب شرق اوکراین و حتی در کی‌‌یف، پایتخت اوکراین، در یک فشار تبلیغاتی کامل بوده است.

مسکو اوکراین را به توطئه نسل‌‌کشی علیه روس‌‌ها متهم و اوکراینی‌‌ها را به‌عنوان طرفداران نازی‌‌ها محکوم کرده است. مقامات روسیه همچنین اوکراین و ایالات متحده را به طراحی توطئه‌های سری برای توجیه مداخله یا تهاجم به مناطق تحت کنترل جدایی‌‌طلبان متهم کرده‌‌اند.

ایالات متحده در اوایل دسامبر زمانی که ارزیابی‌‌های اطلاعاتی را که پیش‌‌بینی می‌‌کرد روسیه درنهایت می‌‌تواند ۱۷۵ هزار سرباز را برای تهاجم به اوکراین جمع‌‌آوری کند، از حالت طبقه‌‌بندی خارج و شروع به افشای مانورهای روسیه کرد. برخی اما خطر افشای اطلاعات را گوشزد می‌‌کنند که می‌تواند به کرمیلن قدرت مانور بیشتر یا تغییر تاکتیک بدهد.

سانر می‌‌گوید: «این استراتژی خالی از ریسک نیست. اگر روس‌‌ها بتوانند منابع را بیابند یا نحوه برقراری ارتباط خود را تغییر دهند، این پتانسیل را دارند که در همان لحظه حواس ما را از چیزی که به آن نیاز داریم، ببینیم، پرت کنند.» استراتژیست‌‌های دیگر معتقدند که ایالات متحده می‌‌تواند تهاجمی‌‌تر باشد.

ایالات متحده یا متحدانش می‌‌توانند اطلاعاتی درباره ستوان‌های ارشد پوتین یا الیگارشی‌‌هایی که از او حمایت می‌‌کنند، منتشر کنند. این می‌‌تواند شک و تردید را درباره وفاداری مردم ایجاد یا ثروت آنها را افشا کند.شان مک‌‌فیت، یکی از اعضای ارشد شورای آتلانتیک که درباره ماهیت در حال تغییر جنگ نوشته است، می‌‌گوید: «قوانین جدید جنگ به نفع خودکامگی‌‌ها است؛ زیرا آنها می‌‌توانند همه این کارها را به خوبی انجام دهند: آنها می توانند یواشکی و کثیف بجنگند.

سوال این است که با این شیوه مبارزه کردن ما چه چیزی از دموکراسی‌مان را به خطر می‌اندازیم؟ چگونه یک دموکراسی بدون از دست دادن روح دموکراتیکش می‌تواند با یک جنگ مخفیانه مبارزه ‌‌کند؟»