بهترین نوع پانسمان زخم بستر از نظر متخصصان زخم بستر کدام است؟

 در مواردی که زخم بستر ایجاد می شود معمولا برای کمک به تسریع روند ترمیم زخم، از پانسمان استفاده می شود. نوع پانسمان و دفعات مورد نیاز برای تعویض آن امری است که توسط پزشک تعیین میشود و پرستار وظیفه ی انجام پانسمان و تعویض آنرا بر عهده دارد.

بهترین نوع پانسمان برای زخم بستر

قبل از اینکه به تشریح انواع پانسمان مورد استفاده برای زخم بستر بپردازیم، باید بدانید که مراقب های صحیح از پانسمان زخم بستر بسیار حائز اهمیت است. در اغلب موارد عدم پیروی افراد مسئول مراقبت از بیماران زخم بستر از دستورات متخصص زخم بستر در خصوص نحوه پانسمان مورد استفاده برای درمان زخم، موجب می شود تا آسیب و صدمه ی بیشتری به بیمار برسد. برای مثال در چنین مواردی، اغلب به اشتباه از پانسمان زخم پای دیابتی استفاده می شود یا اینکه تعداد دفعات مورد نیاز برای تعویض پانسمان رعایت نمی شود. اگر پانسمان زخم بستر دقیقا مطابق با دستور متخصص زخم پای دیابتی تعویض نشود، روند بهبود زخم به تعویق خواهد افتاد و احتمال اینکه زخم نیز عفونی شود وجود دارد.

پانسمان هیدروکلوئید

پانسمان هیدروکلوئید پوششی نفوذناپذیر روی زخم ایجاد کرده و در عین اینکه زخم را مرطوب نگه می دارد از ورود هرگونه آلودگی باکتریایی به زخم نیز جلوگیری می کند. زمانی که اگزودای زخم (ترشحات زخم) با این پانسمان برخورد می کند باعث تشکیل ژل می شود. خاصیت فیبرینولیتیک این ژل موجب تسریع روند ترمیم زخم شده و زخم را در برابر عفونت و سایر آلودگی ها محافظت می کند. پانسمان هیدروکلوئید از ایجاد اصطکاک و برش در زخم جلوگیری می کند و معمولا از این پانمسان در زخم بستر گرید ۱،۲،۳ و گاها در زخم بستر گرید ۴ در صورتی که میزان اگزودای کمی وجود داشته باشد و بافت نکروز تشکیل نشده باشد استفاده می شود. دفعات تعویض پانسمان هیدروکلوئید توسط پزشک تعیین می شود اما این پانسمان معمولا ۲ الی ۷ بار در هفته باید تعویض شود.

پانسمان ژل

پانسمان ژل به صورت ورقه ای، گرانول و ژل مایع در دسترس است. پانسمان های ژل، سطح زخم را مرطوب نگه می دارند. برخی از این پانسمان ها قدرت جذب کم و برخی قدرت جذب متوسطی دارند. برخی از این پانسمان ها کاملا عایق بوده و برخی از انواع آن،‌ زخم را در برابر باکتری محافظت می کند. تمامی انواع پانسمان های ژل، سلول های مرده ی پوست را بدون هیچ آسیبی به نواحی اطراف از بین می برند.

چسب پانسمان شفاف

چسب های پانسمان شفاف بسیار انعطاف پذیر، نیمه تراوا و انسدادی هستند. این چسب ها از مرطوب شدن پوست سالم اطراف زخم جلوگیری می کنند و به گازها و بخار آب اجازه ی عبور می دهند. این چسب ها غیر جذبی هستند و احتمال عفونت ثانویه را کاهش می دهند و امکان اصطکاک و برش زخم را به حداقل می رسانند. از این چسب های شفاف در زخم بستر گرید ۱،۲،۳ کم عمق با حداقل اگزودا و بدون بافت نکروز استفاده می شود. این چسب ها برای بیمارانی که تعریق زیاد دارند یا زخمشان ترشحات زیادی دارد، موثر واقع نمیشوند.

پانسمان آلژینات

پانسمان های آلژینات نیمه انسدادی بوده (به زخم اجازه می دهند نفس بکشد)، بسیار جاذب هستند و استفاده از آنها نیز آسان است. این پانسمان ها طبیعی، استریل و نبافته هستند و از جلبک دریایی قهوه ای به دست می آیند. پانسمان آلژینات در تماس با اگزودای زخم، ژل تشکیل میدهد. از این پانسمان در زخم بستر گرید ۲،۳،۴ و در هردو نوع زخم بسترهای عفونی و غیر عفونی استفاده میشود. با این حال، نباید از پانسمان آلژینات برای زخم های خشک یا زخم هایی که میزان ترشحات آنها کم است استفاده کرد، چرا که این پانسمان می تواند باعث کم آبی بدن و تاخیر در روند بهبودی زخم شود.

پانسمان ضد میکروب

پانسمان ضد میکروب به پانسمان هایی گفته می شود که حاوی مواد یا کرم های ضد باکتری هستند و از آنها برای کاهش یا از بین بردن باکتری های موجود در زخم بستر استفاده می شود. در صورتی که پزشک تشخیص دهد زخم بستر عفونی شده از این پانسمان استفاده می شود. عفونی بودن زخم بستر را میتوان با انجام کشت تشخیص داد. در برخی موارد که پزشک تشخیص دهد بیمار در معرض خطر ابتلا به عفونت است از این پانسمان به عنوان عامل پیشگیری از عفونت استفاده میشود.

بهترین نوع پانسمان کدام است؟

پانسمان ها بسته به اندازه و کاربردشان انتخاب نمیشوند بلکه باید موارد زیر را در انتخاب پانمسان مناسب در نظر گرفت:

• در موارد نکروزه، این پانسمان ها جایگزینی برای دبریدمان تیز ( بریدن بافت مرده) نیستند.
• پانسمان باید توسط اشخاص آموزش دیده اعمال شود.
• برای جلوگیری از برخورد ترشحات زخم با پوست اطراف باید دقت کرد تا پانسمان دقیقا بروی محدوده ی زخم باقی بماند.
• می توان برای محافظت از پوست اطراف زخم از یک پد هیدروکلوئیدی استفاده کرد و روی آن چسب زد تا پانسمان را در جای خود ثابت نگه دارد. میتوان از گاز استریل های لوله ای نیز برای ثابت نگه داشتن پانمسان در بیمارانی با پوست حساس استفاده کرد.

در هر بار تعویض پانسمان، زخم بستر باید تمیز شود. میتوان برای اینکار از سرم سالین استفاده کرد. این سرم یک محلول آب شور است که می توان آنرا از داروخانه خریداری کرد. محصولات متعددی برای تمیز کردن زخم وجود دارند که پزشک یکی از آنها را به شما توصیه خواهد کرد. در برخی از موارد، استفاده از آب لوله کشی برای تمیز کردن زخم مانعی ندارد.

سایر درمان های زخم بستر

گاها از این درمان ها نیز برای درمان زخم بستر استفاده می شود. این درمان ها اکثرا در کلینیک هایی انجام می شود که در درمان زخم های جدی تخصص دارند. این روش های درمانی عبارتند از:

• تحریک الکتریکی: جریان الکتریکی ملایم در داخل و نزدیک زخم برای کمک به رشد رگ‌های خونی کوچک و تحریک ایجاد بافت جدید استفاده می‌شود.
• درمان زخم بستر با پانسمان فشار منفی (که به آن وکیوم تراپی زخم نیز می گویند): در این روش ابتدا گاز استریل ضد میکروب در محل زخم قرار می گیرد و ناحیه با یک چسب زخم که اجازه ورود هوا به زخم را نمی دهد پوشانده می شود. سپس دستگاه وکیوم روشن شده و هوای داخل زخم را تخلیه می کند که در پی آن جریان خون به آٰرامی به سطح زخم کشیده می شود. این جریان خون موجب رسیدن مواد مغذی به زخم می شود و به رشد بافت جدید کمک می کند.
• اکسیژن تراپی هایپرباریک: در این درمان، بیمار داخل یک محفظه ی لوله مانند قرار می گیرد و تحت اکسیژن با فشار بالا تنفس می کند. این درمان باعث می شود تا در پی افزایش سطح اکسیژن خون، اکسیژن بیشتری به پوست و بافت ها برسد. این روند می تواند مانع از مرگ بافت ها شده و با جلوگیری از عفونت موجب تسریع روند بهبودی زخم شود. البته موثر بودن این درمان برای زخم بستر هنوز تایید نشده است. اما ثابت شده است که این درمان میتواند از عفونت استخوان (استئومیلیت) یا بسته شدن زخم هایی که بهبود نیافته اند جلوگیری کند.
• فاکتورهای رشد: در این مورد از پروتئین هایی که به رشد سلول های جدید کمک می کنند برای درمان زخم بستر استفاده می شود.
• اولتراسوند: در این روش از امواج فرا صوتی که انسان قادر به شنیدن آنها نیست برای ایجاد ارتعاش و گرما در بافت های زخم استفاده می شود. مطالعات نشان میدهند که درمان با اولتراسوند به تمیز کردن زخم و بهبودی آن کمک میکند.
• عمل جراحی: در برخی موارد برای درمان زخم بستر به پیوند پوست یا جراحی فلپ نیاز است. اگر زخم به عضلات و بافت های عمیق تر گسترش یابد میتوان از گرافت های پوستی برای کمک به رشد پوست جدید در محل زخم استفاده کرد. زخم پس از پیوند پوست بسته می شود تا بهبود یابد.