فرصت توافق برای مذکرات وین رو به پایان است
دیپلمات‌های غربی می‌گویند زمان برای تصمیم‌گیری در خصوص اینکه آیا ایران می‌تواند به توافق برسد، رو به پایان است.
اقتصاد آنلاین – پرستو بهرامی راد؛ نشریه جروزالم‌پست در مطلبی نوشته است، مذاکرات بازگشت به توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ برای آمریکا و ایران به نقطه‌ای نزدیک می‌شود که یا باید تصمیمی اتخاذ شود یا این توافق دیگر قابل نجات دادن نخواهد بود. این موضوع را دیپلمات‌های اروپایی روز جمعه و به دنبال بازگشت تیم‌های مذاکره‌کننده به کشورهایشان برای رایزنی بیشتر، مطرح کردند.
مذاکره‌کنندگان وزارت خارجه آمریکا و تروئیکای اروپایی - فرانسه، انگلیس و آلمان - در بیانیه‌ای در پایان هشتمین دور مذاکرات وین گفتند: «از ژانویه تا به امروز فشرده‌ترین دوره این مذاکرات وجود داشته است. همه می‌دانند که ما در حال رسیدن به مرحله پایانی هستیم که نیازمند تصمیمات سیاسی است.»
برت مک گورک، هماهنگ‌کننده شورای امنیت ملی کاخ سفید در امور خاورمیانه روز پنجشنبه گفته است: «ما در محدوده یک توافق احتمالی هستیم... (اما) در عین حال این بخت بسیار واقعی هم وجود دارد که این مذاکرات خیلی زود شکست بخورد.»
دیپلمات‌های غربی گفته‌اند ایران خیلی کند در مذاکرات بر سر احیای طرح جامع اقدام مشترک (برجام) پیش می‌رود و همزمان اورانیوم را غنی‌سازی و ذخیره می‌کند و چند هفته -و نه چند ماه- باقی مانده است تا نقطه‌ای که دیگر محدودیت‌های توافق ۲۰۱۵ به شکل برگشت ناپذیری بی‌معنا شوند.
آنها گفتند نزدیک به ۱۰ ماه پس از شروع مذاکرات – با یک وقفه پنج ماهه که ایران تحمیل کرد- هنوز سخت‌ترین موضوعات باقی است.
یک مقام ارشد فرانسه به خبرنگاران گفت مهم‌ترین نقاط بحث برانگیز، تضمین‌هایی است که ایران می‌خواهد تا اطمینان یابد که دولت بعدی آمریکا از این توافق خارج نمی‌شود.
این مقام گفت: «مذاکرات امروز همچنان دشوار است زیرا مسئله تضمین‌ها و روش‌های بازگرداندن برنامه هسته‌ای ایران به شرایط تحت کنترل، باید روشن شود اما نشانه‌های کمی وجود دارد که مذاکرات می‌تواند (به شکل مثبت) به نتیجه برسد.»
ایران خواسته است آمریکا قول دهد رئیس‌جمهوری بعدی از توافق هسته‌ای خارج نخواهد شد؛ توافقی که انتظار می‌رود تا پایان ۲۰۳۰ باقی بماند. با این حال قانون آمریکا اجازه نمی‌دهد رئیس‌جمهوری فعلی سیاست خارجی دولت بعدی را تعیین کند، خصوصاً با توجه به اینکه توافق هسته‌ای، معاهده‌ای نیست که کنگره آن را تایید کرده باشد.
یکی از موضوعات دیگر در مذاکرات، توالی اقدامات یعنی ترتیب برداشته شدن تحریم‌ها و وضع مجدد محدودیت‌های هسته‌ای از طریق اقداماتی نظیر انتقال اورانیوم غنی شده اضافی به خارج از کشور است. ایران از سرگیری فعالیت‌های اقتصادی پس از اعلام برداشته شدن تحریم‌ها را به عنوان تایید برداشته شدن آنها و بخشی از این توافق می‌بیند.
یکی از عوامل دیگر که باعث کند شدن مذاکرت می‌شود، خودداری ایران از مذاکره مستقیم با آمریکا است که موجب می‌شود نمایندگان اتحادیه اروپا، تروئیکای اروپایی و روسیه و چین بین هیات‌های ایرانی و آمریکایی در رفت و آمد باشند.
انریکه مورا هماهنگ‌کننده مذاکرات وین از اتحادیه اروپا در توئیت خود نوشت: «شرکت‌کنندگان برای رایزنی‌ها و گرفتن دستورالعمل‌ها به پایتخت‌هایشان باز خواهند گشت...(اما) اکنون به تصمیمات سیاسی نیاز است.»
بیانیه جداگانه‌ای از اتحادیه اروپا اعلام کرد، مذاکرات هفته آینده از سرگرفته می‌شود. برجام برنامه هسته‌ای ایران را محدود کرد در حالی که به شکل تدریجی تحریم‌ها را برمی‌داشت. آمریکا در سال ۲۰۱۸ از این توافق خارج شد و تحریم‌های بیشتری را افزود تا تهران را تحت فشار بگذارد. ایران از آن زمان اورانیوم را تا ۶۰ درصد غنی‌سازی کرده است که بسیار فراتر از محدودیت‌های برجام است و در آستانه رسیدن به اورانیوم با غنای ۹۰ درصد که در رده تسلیحاتی محسوب می‌شود، قرار دارد.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا روز چهارشنبه در تماس تلفنی با ایال هولاتا، همتای اسرائیلی خود گفته است که آمریکا با همکاری شرکایش سرگرم آماده کردن گزینه‌های دیگر برای وضعیتی است که دیپلماسی شکست بخورد.
اینکه تصمیمات سیاسی چقدر به مذاکرات شتاب می‌بخشد، موضوعی است که در ادامه راه مشخص می‌شود. میخائیل اولیانوف، نماینده ارشد روسیه که اغلب خوشبین‌ترین نماینده است، توئیت کرده است: «حسم به من می‌گوید که این توافق به زودی و بعد از اواسط فوریه حاصل خواهد شد.»
انتظار می‌رود آژانس بی‌المللی انرژی اتمی اواسط فوریه گزارش بعدی خود را درباره برنامه هسته‌ای ایران و مواد هسته‌ای چند ده سال‌های که در چهار سایت ایران یافت و تهران برای آنها هیچ توضیح قانع کننده‌ای نداده است، منتشر کند.
نشست بعدی شورای حکام آژانس قرار است هفتم مارس (۱۶ اسفند) برگزار شود. ایران مکرراً از مذاکرات برجام به عنوان اهرمی برای جلوگیری از انتقاد این شورا از این کشور به علت مانع‌تراشی در راه بازرسان و نقض توافق هسته‌ای، استفاده کرده است.
