چرا خبر کناره گیری نفیو پس از دو ماه منتشر شد؟
برخی از اعضای تیم ایالات متحده پس از اصرار به رویکرد سختگیرانهتر در مذاکرات درباره برنامه هستهای ایران، این تیم را ترک کرده یا کناره گیری کرده اند.
به گزارش اقتصاد آنلاین، به گفته افراد نزدیک به مذاکرات، با رسیدن مذاکرات احیای توافق هستهای 2015 به مرحله حساس، اختلافهایی در تیم مذاکرهکننده آمریکا بر سر سختگیری با تهران و زمان کنارهگیری چنین رویکردی ظاهر شده است. مقامات ایالات متحده تایید کردند که ریچارد نفیو، معاون فرستاده ویژه در امور ایران، تیم را ترک کرده است. نفیو، معمار تحریمهای اقتصادی قبلی علیه ایران، از موضع سختگیرانه تر در مذاکرات فعلی حمایت کرده بود و از اوایل دسامبر در مذاکرات وین شرکت نکرده است. افراد نزدیک به مذاکرات گفتند که دو تن دیگر از اعضای تیم رابرت مالی از مذاکرات کناره گیری کرده اند زیرا آنها نیز خواستار موضع سخت گیرانه تری در مذاکره بودند. افراد نزدیک به مذاکرات گفتند: از جمله موضوعاتی که تیم را از هم جدا کرده است، این است که چگونه باید تحریمهای موجود را بطور قاطع اجرا کرد و آیا باید مذاکراتی که ایران آن را طولانی کرده است،قطع کرد یا خیر.
این تقسیمبندیها در زمان حساسی اتفاق میافتد و مقامات آمریکایی و اروپایی هشدار میدهند که تنها چند هفته برای نجات توافق 2015 باقی مانده است تا اینکه ایران دانش و توانایی تولید سریع سوخت هستهای کافی برای یک بمب را به دست آورد. بر اساس این توافق، ایالات متحده اکثر تحریمهای بینالمللی علیه تهران را در ازای اعمال محدودیتهای سخت اما موقت بر فعالیت هستهای ایران لغو کرد. دولت ترامپ از این توافق خارج شد و آن را برای مهار ایران ناکافی دانست و دولت بایدن در تلاش است مسیر خود را تغییر دهد. ایران از مذاکره مستقیم با آمریکا خودداری کرده است، هرچند وزیر امور خارجه ایران روز دوشنبه گفت که در صورت پیشرفت مذاکرات، تهران این کار را مورد بررسی قرار خواهد داد.
در حالی که ضرب الاجلی برای پایان مذاکرات تعیین نشده است، برخی از دیپلمات های غربی تردید دارند که دولت بایدن آماده خروج از این مذاکرات باشد. انجام این کار میتواند باعث ایجاد یک بحران شود و ایران برنامه غنیسازی هستهای خود را در زمان تشدید تنشها بین واشنگتن و مسکو بر سر اوکراین تسریع کند. ایران می گوید برنامه هسته ای اش برای اهداف صلح آمیز است. یک مقام ارشد وزارت امور خارجه گفت که دولت در بالاترین سطوح خود پس از بررسی دقیق دیدگاههای متعدد، سیاستی در قبال ایران اتخاذ کرده است و بازگشت به توافق 2015 فرصتی برای محدود کردن جاهطلبیهای هستهای ایران است. این مقام، خروج نفیو از تیم مذاکره کننده را تایید کرد اما او در وزارت امور خارجه باقی می ماند. این مقام گفت یکی دیگر از اعضای تیم مذاکره کننده درخواست کرده است از مذاکرات وین کنار گذاشته شود. این مقام گفت: هیچ عضو دیگری از تیم کنار گذاشته نشده است یا به دلیل "هیچ چیز دیگری غیر از دلایل عادی شخصی" کنار گذاشته نشده است.
افراد آشنا با مذاکرات گفتند که تنش ها در تیم ایالات متحده از تابستان بر سر طیفی از موضوعاتی که در بالاترین سطوح دولت بایدن مورد بحث و گاه تصمیم گیری شده است، افزایش یافته است. این منابع گفتند: برخی از اعضای این تیم پس از بازگشت تیم مذاکرهکننده جدید ایرانی به وین و نقض اکثر امتیازاتی که دولت قبلی در بهار 2021 داده بود، در اوایل دسامبر خواستار ترک مذاکرات شدند. این افراد گفتند که از دیگر نکات تنشآمیز این بود که آیا باید آژانس اتمی سازمان ملل را وادار کرد تا تهران را به دلیل ممانعت بازرسان از نظارت بر فعالیتهای هستهایاش و امتناع این کشور از همکاری با تحقیقات جداگانه در مورد مواد هستهای یافت شده در ایران محکوم کند. همچنین اختلافات در مورد چگونگی اجرای تهاجمی تحریم ها علیه ایران، به ویژه با چین بر سر واردات نفت ایران، شعله ور شد. همچنین بحث این بود که در چه مقطعی احیای توافق 2015 غیرممکن می شود یعنی دور نگه داشتن ایران از داشتن سوخت هسته ای کافی برای سلاح اتمی برای 12ماه(نقطه گریز)
مقامات آمریکایی و اروپایی علیرغم سخت تر شدن موضع ایران در مذاکرات، تصمیم گرفتند در ماه دسامبر به مذاکرات ادامه دهند. آنها همچنین از اقدام در هیئت مدیره آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای محکوم کردن ایران عقبنشینی کردهاند، اقدامی که تهران گفته است میتواند مذاکرات را بههم بزند. نفیو نقش کلیدی در طراحی شبکه تحریم های اعمال شده علیه ایران از سال 2006 تا 2013 داشت و یکی از اعضای ارشد تیم مذاکره کننده توافق هسته ای 2015 بود. در حالی که او قویاً از این توافق حمایت می کند؛ نوشته است که استفاده از تحریم های گسترده برای متقاعد کردن ایران برای مذاکره جدی بسیار مهم است. انتصاب او به عنوان معاون نماینده امور ایران در ماه مارس انتقادهایی را در ایران برانگیخت. یک روزنامه محافظه کار در ایران، وطن امروز، پوستری از فیلم ترسناک «وکیل مدافع شیطان» در سال 1997 را چاپ کرد که در آن یک یک فرد جاه طلب وکیل شیطان می شود. در این روزنامه ، بایدن در نقش شیطان و پشت سر او نفیو به عنوان وکیل قرار گرفته بود.
مذاکرات در وین با هدف توافق بر سر اقداماتی است که ایران و ایالات متحده برای ورود مجدد به توافق هسته ای انجام خواهند داد. یک سال پس از خروج دولت ترامپ از توافق در می 2018، ایران شروع به گسترش برنامه هسته ای خود کرد. این کشور اکنون اکثر محدودیتهای توافق 2015 را زیر پا گذاشته است، سوخت هستهای نزدیک به درجه تسلیحات تولید میکند و تصور میشود تنها چند هفته از داشتن اورانیوم غنیشده کافی برای ساخت بمب فاصله دارد.دولت بایدن احیای توافق هستهای را به عنوان یک هدف در سیاست خارجی خود تعیین کرد، اگرچه تقریباً تمام تحریمهای ترامپ را حفظ کرده است. جمهوریخواهان و دموکراتهای کنگره از دولت انتقاد کردهاند که به ایران اجازه میدهد کار هستهای خود را حتی در زمانی که مذاکرات طولانی شده است، تقویت کند.
منبع: وال استریت ژورنال