نشانه‌های کمبود ویتامین B12

به گزارش اقتصاد آنلاین ، اگرچه این ویتامین در بسیاری از غذاها یافت می‌شود اما کمبود B12 نسبتاً شایع است. این اغلب به دلیل مصرف محدود رژیم غذایی، سوء جذب، برخی شرایط پزشکی یا استفاده از داروهای کاهش دهنده B12 است. به عنوان مثال، مطالعات نشان می‌دهد تا ۲۰ درصد از افراد بالای ۶۰ سال در ایالات متحده و بریتانیا دچار کمبود این ویتامین هستند. در آزمایش‌ها ؛ سطوح B12 بالای ۳۰۰ pg/mL ؛ نرمال ، سطوح ۲۰۰-۳۰۰ pg/mL ؛ مرزی و سطوح زیر ۲۰۰ pg/mL ؛ کمبود در نظر گرفته می‌شود.

از آنجایی که توانایی جذب B12 از غذا با افزایش سن کاهش می‌یابد، کمبود آن در افراد مسن شایع‌تر است. با این حال، این بدان معنا نیست که کودکان و بزرگسالان جوان‌تر، از جمله آنهایی که باردار و شیرده هستند، نمی‌توانند دچار کمبود B12 شوند. متأسفانه، کمبود B12 اغلب نادیده گرفته می‌شود و به اشتباه تشخیص داده می‌شود. اغلب، این به دلیل آزمایشات آزمایشگاهی ناکافی است یا به این دلیل که علائم به تنهایی مختص کمبود ویتامین B12 نیست . اگر مشکوک هستید که ممکن است کمبود B12 داشته باشید، مهم است که به یک متخصص مراقبت های بهداشتی مراجعه کنید تا در مورد علائم خود صحبت کنید و آزمایش‌های مناسب را انجام دهید.

این مقاله ۹ مورد از شایع ترین علائم گزارش شده مربوط به کمبود B12 و نحوه تشخیص و درمان این کمبود را پوشش می‌دهد.

۱. خستگی

اگر کمبود B12 دارید، احتمالاً احساس خستگی خواهید کرد. سلول های بدن شما برای عملکرد صحیح به B12 نیاز دارند. به این ترتیب، داشتن سطوح ناکافی B12 می‌تواند تولید طبیعی گلبول‌های قرمز خون را کاهش دهد، که می‌تواند دریافت اکسیژن را مختل کند. به طور خاص، کمبود B12 یا فولات می‌تواند باعث کم خونی مگالوبلاستیک شود. این وضعیت منجر به تشکیل گلبول‌های قرمز بزرگ، غیرطبیعی و نابالغ و اختلال در سنتز DNA می‌شود.

هنگامی که بدن شما گلبول‌های قرمز سالم کافی برای حمل اکسیژن به بافت‌ها ندارد، احتمالاً احساس ضعف و خستگی خواهید کرد. مهم است بدانید که می‌توانید خستگی و سایر علائم مرتبط با کمبود B12 را تجربه کنید، حتی زمانی که سطح B12 شما در محدوده یا فقط در حد پایین در نظر گرفته شود .

۲. پوست رنگ پریده یا زرد

یکی دیگر از علائمی که می‌تواند نشان دهنده کمبود B12 باشد، رنگ پریدگی یا زردی پوست است. مانند بیماری به نام کم خونی فقر آهن، کم خونی مرتبط با کمبود B12 ممکن است به دلیل عدم وجود گلبول‌های قرمز کاملا بالغ و سالم در بدن، پوست شما را رنگ پریده کند . کمبود B12 همچنین می‌تواند باعث بیماری به نام یرقان شود که باعث می‌شود پوست و سفیدی چشم ها رنگ زردی به خود بگیرند. این رنگ به دلیل سطوح بالای بیلی روبین ایجاد می‌شود، یک محصول زائد که وقتی بدن شما گلبول‌های قرمز را تجزیه می‌کند ایجاد می‌شود.

۳. سردرد

کمبود B12 می‌تواند منجر به عوارض عصبی از جمله سردرد شود. در واقع، سردرد یکی از شایع ترین علائم گزارش شده مربوط به کمبود B12 در بزرگسالان و کودکان است .

برخی از مطالعات نشان داده که افرادی که اغلب انواع خاصی از سردردها را تجربه می‌کنند، به احتمال زیاد سطح B12 پایینی دارند. یک مطالعه در سال ۲۰۱۹ با ۱۴۰ نفر، که نیمی از آنها میگرن را تجربه کردند، نشان داد که سطح B12 خون در شرکت کنندگان مبتلا به میگرن در مقایسه با شرکت کنندگان بدون سابقه میگرن به طور قابل توجهی کمتر بود. این مطالعه همچنین نشان داد که افرادی که بالاترین سطح B12 را داشتند در مقایسه با شرکت‌کنندگانی که پایین‌ترین سطح B12 را داشتند، ۸۰ درصد کمتر در معرض ابتلا به میگرن بودند . تحقیقات به بررسی اینکه آیا درمان با B12 ممکن است علائم سردرد میگرنی را در برخی افراد بهبود بخشد، ادامه دارد.

۴. علائم افسردگی

B12 برای عملکرد صحیح سیستم عصبی مرکزی شما ضروری است و کمبود این ماده مغذی می‌تواند بر سلامت روان شما تأثیر بگذارد. به طور خاص، کمبود B12 با خطر بیشتر ابتلا به افسردگی مرتبط است . داشتن سطوح پایین B12 می‌تواند باعث افزایش سطح اسید آمینه حاوی گوگرد به نام هموسیستئین شود. به نوبه خود، این ممکن است با افزایش استرس اکسیداتیو، آسیب DNA و مرگ سلولی در بدن به ایجاد افسردگی کمک کند. مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۰ با ۱۳۲ کودک و نوجوان، ۸۹ نفر مبتلا به افسردگی و ۴۳ نفر بدون افسردگی، نشان داد که شرکت‌کنندگان مبتلا به افسردگی در مقایسه با افراد بدون افسردگی، سطح B12 کمتر و سطوح بالاتری از هموسیستئین داشتند. علاوه بر علائم افسردگی، سطوح پایین یا کمبود B12 ممکن است منجر به سایر شرایط روانی، از جمله روان پریشی و اختلالات خلقی شود.

۵. مشکلات گوارشی

کمبود B12 همچنین ممکن است باعث اسهال، حالت تهوع، یبوست، نفخ، گاز و سایر علائم گوارشی شود. این مسائل می‌تواند هم بزرگسالان و هم کودکان را تحت تأثیر قرار دهد. البته به خاطر داشته باشید که بسیاری از این علائم غیراختصاصی است و ممکن است در اثر عوامل دیگری ایجاد شود به عنوان مثال، عدم تحمل غذایی، داروها و عفونت‌ها همگی می‌تواند منجر به اسهال شود.

۶. مشکل در تمرکز

از آنجایی که کمبود B12 بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر منفی می‌گذارد، افرادی که سطح B12 پایین یا کمبود دارند ممکن است احساس گیجی داشته باشند و در تمرکز و تکمیل وظایف مشکل داشته باشند. افراد مسن به ویژه در معرض خطر این عوارض جانبی هستند زیرا خطر کمبود B12 با افزایش سن افزایش می‌یابد. در واقع، بسیاری از مطالعات سطوح پایین B12 را با بدتر شدن عملکرد ذهنی در بزرگسالان مسن‌تر مرتبط دانسته‌اند.

خوشبختانه، مطالعات نشان می‌دهد که اختلالات ذهنی مربوط به سطوح پایین B12 می‌تواند با درمان B12 بهبود یابد. به عنوان مثال، یک مطالعه در سال ۲۰۲۰ به ۲۰۲ نفر با اختلالات ذهنی خفیف و سطوح پایین B12 و سطوح هموسیستئین بالا B12 درمان جایگزین را به مدت ۳ ماه انجام داد. پس از درمان، ۸۴درصد از شرکت کنندگان بهبود قابل توجهی در علائم، مانند تمرکز ضعیف، کاهش حافظه، و فراموشی گزارش کردند .

۷. درد و التهاب دهان و زبان

گلوسیت یک اصطلاح پزشکی است که به زبان ملتهب، قرمز و دردناک اشاره دارد. این می‌تواند ناشی از کمبود B12 باشد. در افراد مبتلا به این کمبود، گلوسیت می‌تواند همراه با استوماتیت ظاهر شود که با زخم و التهاب در دهان مشخص می‌شود . اگرچه گلوسیت و استوماتیت در افراد مبتلا به کم خونی ناشی از کمبود B12 شایع است، اما می‌توانند بدون کم خونی نیز رخ دهند و می‌توانند نشانه ای از کمبود اولیه B12 باشند . همانطور که گفته شد، گلوسیت همچنین می‌تواند ناشی از کمبود سایر مواد مغذی مانند فولات، ریبوفلاوین (B۲) و نیاسین (B۳) باشد.

۸. گز گز شدن دست و پا

پارستزی یک اصطلاح پزشکی است که به احساس سوزش یا گز گز شدن در نواحی خاصی از بدن مانند دست ها و پاها اشاره دارد. بسیاری از بزرگسالان و کودکانی که کمبود B12 دارند، پارستزی را گزارش می‌کنند. متأسفانه، این علامت کمبود B12 با علائم مربوط به نوروپاتی دیابتی همپوشانی دارد - آسیب عصبی ناشی از قند خون بالا که می‌تواند باعث درد و بی‌حسی در اندام‌ها شود . افراد مبتلا به دیابت که متفورمین مصرف می‌کنند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به کمبود B12 هستند، زیرا این دارو می‌تواند جذب ویتامین B12 را در بدن کاهش دهد . بنابراین، کمبود B12 می‌تواند به اشتباه به عنوان نوروپاتی محیطی در افراد مبتلا به دیابت تشخیص داده شود. در نتیجه، بسیاری از کارشناسان توصیه می‌کنند افرادی که به طور منظم متفورمین مصرف می‌کنند، از نظر کمبود ویتامین B12 غربالگری شوند.

۹. سایر علائم و نشانه های کمبود B12

علاوه بر علائم بالا، کمبود B12 ممکن است منجر به موارد زیر شود:

گرفتگی عضلات و ضعف عضلانی. کمبود B12 بر عملکرد اعصاب حرکتی و حسی تأثیر منفی می گذارد، که می‌تواند باعث گرفتگی و ضعف عضلانی شود .

اختلال در هماهنگی آتاکسی یا اختلال در تعادل و هماهنگی، یک علامت عصبی است که می‌تواند ناشی از کمبود B12 باشد. به این ترتیب، فردی که کمبود B12 دارد ممکن است در راه رفتن و حفظ تعادل مشکل داشته باشد.

اختلال در نعوظ. مردان مبتلا به کمبود B12 ممکن است اختلال نعوظ را در نتیجه افزایش سطح هموسیستئین در بدن تجربه کنند.

اختلالات بینایی کمبود B12 ممکن است باعث اختلال در بینایی شود، احتمالاً به دلیل آسیب به عصب بینایی.

کمبود B12 چگونه شناسایی و درمان می‌شود؟

از آنجایی که علائم کمبود ویتامین B12 مختص این بیماری نیست، ممکن است تشخیص داده نشود یا اشتباه تشخیص داده شود. اگر هر یک از علائم ذکر شده در بالا را تجربه می کنید، مهم است که آنها را با یک متخصص مراقبت های بهداشتی در میان بگذارید.

این به ویژه مربوط است اگر شما: از یک رژیم غذایی محدود مانند رژیم گیاهخواری پیروی کنید یا بالای ۶۰ سال سن دارند یا  باردار یا شیرده هستید و یا اگر  یک بیماری پزشکی دارید که می‌تواند سطح B12 را کاهش دهد و در نهایت اگر از داروهای کاهش دهنده B12 مانند متفورمین یا مهارکننده های پمپ پروتون استفاده می‌کنید. علاوه بر اطلاع از علائم و معاینه فیزیکی، یک متخصص مراقبت های بهداشتی می‌تواند با تجویز آزمایش خون، کمبود B12 را رد کند.

این تست‌ها می‌تواند شامل: سطوح B12، سطح فولات، شمارش کامل خون (CBC) با اسمیر محیطی، سطوح متیل مالونیک اسید و سطح هموسیستئین. اگر سطوح بسیار پایین B12 در شما تشخیص داده شود، متخصص مراقبت های بهداشتی شما مناسب ترین درمان را توصیه می‌کند. ممکن است شامل تزریق B12، مکمل‌های خوراکی B12 یا رسیدگی به یک بیماری زمینه‌ای باشد که می‌تواند باعث کمبود شود .

تزریق B12 معمولاً تکراری است برای افرادی که نمی‌تواند به درستی B12 را از غذا یا مکمل ها جذب کند، مانند افرادی که تحت عمل جراحی بای پس معده قرار گرفته‌اند یا افراد مبتلا به بیماری های خودایمنی خاص. مکمل‌ها و تزریق‌های B12 حتی در دوزهای زیاد، ایمن و قابل تحمل در نظر گرفته می‌شود.

خلاصه : اگر متخصص مراقبت های بهداشتی شما فکر می‌کند که ممکن است B12 شما کم باشد، آزمایش خون مناسب را برای ارزیابی سطح B12 شما تجویز می‌کند. درمان کمبود B12 معمولاً شامل مکمل‌های خوراکی یا تزریقی است.

کمبود B12 می‌تواند علائم مختلفی از جمله خستگی، سردرد، افسردگی، رنگ پریدگی یا زردی پوست، اختلالات ذهنی و درد و التهاب در دهان و زبان را ایجاد کند. بسیاری از علائم ناشی از سطوح پایین B12 مختص کمبود B12 نیست، که می‌تواند باعث شود که این بیماری شناسایی نشود. اگر هر یک از علائم ذکر شده در بالا را تجربه می کنید، مهم است که به یک متخصص مراقبت های بهداشتی مراجعه کنید تا آزمایشات مناسب را انجام دهید و درمان مناسب را دریافت کنید.

امروز این را امتحان کنید: اگر B12 کم یا کمبود دارید، متخصص مراقبت های بهداشتی شما احتمالا یک مکمل خوراکی یا تزریق را توصیه می‌کند. علاوه بر این، اگر مصرف کم رژیم غذایی دلیل آن باشد، افزایش مصرف غذاهای غنی از B12، مانند ماهی و صدف، گوشت اندام و تخم مرغ، ایده خوبی است. اگر از یک رژیم گیاهخواری یا گیاهخواری پیروی می کنید، لذت بردن از غذاهای غنی شده با B12، مانند مخمر تغذیه ای و شیر گیاهی، و مصرف مکمل B12 می‌تواند به شما در حفظ سطح مطلوب کمک کند.