زنوزی؛ مدیر متمول یا بازیچه قدرت؟

اقتصاد آنلاین – مرتضی پیچکا؛ پنجم خرداد ماه سال ۱۳۹۷، بنیاد تعاون سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، به صورت رسمی باشگاه تراکتورسازی تبریز را به محمدرضا زنوزی مطلق واگذار کرد. فعال اقتصادی و سرمایه دار اهل تبریز که با ریاست هیات بدمینتون استان آذربایجان شرقی وارد ورزش شد و سپس با خرید سهام تیم فولادگستر تبریز، رسما به فوتبال ایران هم راه پیدا کرد. وی تیم تحت تملکش را به لیگ برتر رساند و در عین حال، به تراکتور هم کمک های مالی زیادی می رساند. به همین دلیل زنوزی که در شهر تبریز فرد مشهوری بود، نام خودش را در میان متمولان فوتبالی هم باز کرد. با این تفاوت که او دست به عصاتر از امثال بابک زنجانی و حسین هدایتی خرج می کرد و البته یک هدف بزرگ داشت؛ مالکیت بر تراکتور. تیمی که نه فقط تبریزی ها که دیگر ترک زبان ها هم طرفداری از آن را نوعی مسلک می دانند. 

به هر ترتیب زنوزی به هدف خودش رسید و آنقدر برای در اختیار داشتن تراکتور اشتیاق داشت که دیگر باشگاه در اختیارش یعنی فولادگستر را - که به ماشین سازی تغییر نام داده بود- در اختیار هیات فوتبال استان قرار داد تا مالکیت همزمانش بر دو باشگاه مغایرت قانونی ایجاد نکند. البته که در این شرایط هم از خرج کردن برای آن تیم هم ابایی نداشت. "آتا" با یک بریز و بپاش اساسی، کارش را در تراکتور استارت زد و با آوردن سه کاپیتان تیم ملی که آن زمان لژیونر بودند، حسابی از تبریزی ها دلبری کرد. او در ابتدای حضورش، جان توشاک سرمربی نامدار ولزی را هم به ایران آورد و تا می توانست از ستارگان ایرانی و خارجی در تیمش استفاده کرد و قرارداد سه ساله ای که اشکان دژاگه، مسعود شجاعی و احسان حاج صفی با این تیم منعقد کردند، نه به صورت ریالی که تماما دلاری بود و رقم آن برای هرکدام چیزی در حدود ۵۰۰ هزار دلار بدون آپشن تخمین زده می شد. شال قرمز رنگ منقش به لوگوی تراکتور، هیچگاه از گردن زنوزی برداشته نمی شد ولی این رفتارهای پوپولیستی و خریدهای بی حساب و کتاب، هیچ دستاوردی برای تیم وی نداشت و بحران مدیریتی، کم کم خودش را در تراکتور نشان داد. تا جایی که هواداران تیم که او را به دلیل خرج کردن برای تراکتور به نوعی می پرستیدند، این اواخر نگرشی منفی به ادامه حضور زنوزی در تیم داشتند و شرایط بد تیم باعث شد تا در تبریز علیه او شعارهایی سرداده شود.

احتمالا بیشترین سود را از حضور زنوزی در تراکتور کسانی بردند که لحظه ای از کنار آقای سرمایه دار دور نمی شدند. دلال هایی که بازیکن ها و مربیان بنجل خارجی را به این تیم غالب می کردند و در دفتر استانبول، مشغول بستن قراردادهای هنگفت بودند. اشخاصی مثل م.ع که هنوز هم در اطراف تیم حضور دارند و از کنار زنوزی یک امپراطوری بزرگ نقل و انتقالات در شمال غرب ایران به راه انداخته اند.

اوج این مدیریت قدرتمند! قرارداد با کوین کنستانت بازیکن سابق میلان بود. مدافعی که با مشکل قلبی به تراکتور پیوست، یک بازی هم برای این تیم انجام نداد و با حکم فیفا ۹۰۴ هزار دلار از این تیم دریافت کرد! تراکتور در زمان آتا، در تمامی دعاوی مطرح شده در فیفا و نهادهای انضباطی بازنده شد و این موضوع دلیلی به جز سو مدیریت نداشت.

به هر کیفیت دوران زنوزی در تراکتور تماما به حاشیه گذشت؛ انتخاب ۱۳ سرمربی و ۱۱ مدیرعامل در دوران قریب به سه سال و نیم، عمق فاجعه را در یکی از پرطرفدارترین تیم های ایران نشان می دهد. پس از این همه خرج بی فایده که تنها یک قهرمانی در جام حذفی را برای تی تی ها به همراه داشت، این باشگاه رسما در تاریخ ۱۳ شهریورماه سال جاری، با انتشار بیانیه ای اعلام کرد:" با عنایت به حواشی اخیر و تنش‌های پیش آمده پیرامون تیم فوتبال تراکتور و حضور مکرر حدود ۱۵۰ نفر در روزهای اخیر در محل باشگاه که موجب برهم زدن آرامش تیم و تعطیلی تمرین امروز شد، به اطلاع می‌رساند، با توجه به خواسته افراد حاضر در این تجمع و در حضور عوامل هیات فوتبال استان، تصمیم هیات مدیره باشگاه بر آن شد که از این تاریخ تمامی فعالیت‌های باشگاه به حالت تعلیق درآمده و امورات مربوطه از امروز بر عهده هیأت فوتبال استان آذربایجان شرقی بوده و تیم تحویل آنان می‌گردد."

از آن زمان، هیات فوتبال آذربایجان شرقی تلاش بسیاری برای بازگرداندن نظر زنوزی داشت و کج دار و مریز در این زمینه موفق هم بود. به هرحال تامین هزینه های جاری تیم حتی با وجود اینکه در فصل جاری خالی از ستاره هم شده بود، در توان هیات فوتبال نبود اما از آن مهمتر، بدهی ۳۳۸ میلیارد تومانی به جا مانده از زمان زنوزی بود. مالک متمول تراکتور اعلام کرد که بدهی های باشگاه را صاف می کند و بعد آن را تحویل می دهد اما همین حالا که خبر واگذاری امتیاز تراکتور به شرکت ملی مس منتشر شده، آنها سه فقره بدهی خارجی به بازیکنانی دارند که روی هم یک فصل هم در تیم حضور نداشتند و برای طلب نزدیک به دو میلیون دلاری شان، پنجره نقل و انتقالاتی این تیم را بسته اند!

سه شنبه هفته گذشته، رسما اعلام شد در جلسه ای با حضور نمایندگان آذربایجان شرقی در مجلس شورای اسلامی، وزیر صنعت، معدن و تجارت، سعد محمدی نماینده شرکت مس و سردار خرم استاندار آذربایجان شرقی، صورتجلسه واگذاری امتیاز دو باشگاه تراکتور و ماشین سازی - تحت تملک محمدرضا زنوزی هستند - به باشگاه مس سونگون ورزقان امضا شد. بدون اینکه شخص مالک حضور داشته باشد.

اما از زمان انتشار خبر واگذاری سهام باشگاه تراکتور به مس سونگون، اظهارات مختلفی مطرح و البته فشارهای عجیبی هم ایجاد شده است.  با وجود واکنش منفی مردم و نماینده کرمان در مجلس به این اتفاق اما فرمانداری تبریز، هیات فوتبال و حتی نمایندگان مجلس استان، مصرانه پیگیر واگذاری امتیاز تراکتور به شرکت مس سونگون که زیر مجموعه شرکت ملی مس محسوب می شود، هستند. استنباط آنها هم بر این مبناست که مس سونگون ورزقان، در لیگ برتر فوتسال با موفقیت مشغول به تیمداری است و قطعا می تواند این توانایی را در لیگ برتر فوتبال هم بروز بدهد. این درحالی است که شرکت ملی مس به عنوان متولی مس سونگون، خود یک تیم فوتبال به نام مس رفسنجان در لیگ برتر و دو تیم در لیگ آزادگان به نام های مس کرمان و مس شهر بابک دارد و اگر قرار باشد هزینه های هنگفت تراکتور در لیگ برتر را هم پرداخت کند، قطعا با مشکل مواجه خواهد شد.

اما در این واگذاری چندین مساله وجود دارد؛ یک اینکه طبق قانون تجارت، شرکت های سهامی یک مجمع عادی سالیانه دارند، یک مجمع عمومی موسسان که در زمان تاسیس شرکت تشکیل می شوند و یک مجمع فوق العاده که در مواقع اضطرار به برگزاری می رسد. پس تا زمانی که این مجمع فوق العاده تشکیل نشده، نمی توان انتقال مالکیت را رسمی دانست و این احتمال وجود دارد که در مجمع فوق العاده، چنین تصمیمی وتو شود و مالکیت تراکتور روی هوا بماند. مورد دیگر اینکه زنوزی به عنوان مالک، باید در زمان این واگذاری حضور می یافت و عدم حضور وی، دو فرضیه را مطرح می کند؛ اینکه یا این انتقال قانونی نیست و یا زنوزی مالک بخش عمده سهام این باشگاه نیست که بود و نبودش در زمان کاغذ بازی های اداری فرقی نمی کند. ضمن اینکه در صورت انتقال به شرکت ملی مس، قطعا نام تراکتور هم باید تغییر کند که این موضوع قطعا با واکنش شدید مردم متعصب تبریز به اسم تراکتور مواجه خواهد شد.

به هرحال همانطور که زنوزی خیلی راحت تراکتور را تحویل گرفت و به قول معروف تیم را به او دادند به همان راحتی و بدون بازی دادن او، تیم را پس داد و حالا می خواهند آن را به مس بدهند.  بنابراین می توان نتیجه گرفت زنوزی در این مدت فقط نقش یک سرمایه گذار محض را داشته که برای تیم هزینه کند و وقتی دیدند ضعیف عمل کرده است، به همان راحتی که آمد او را برداشتند. برای همین می توان نتیجه گرفت او مالک تمام عیار باشگاه نبوده است.

حال سوالی که طرفداران تراکتور را درگیر می کند این است که چه بلایی بر سر این تیم محبوب می آید و آیا پای یک استان دیگر هم به این ماجرا باز می شود؟