اندمی، اپیدمی و پاندمی چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟

در اوایل ماه مه ۲۰۲۰ میلادی، سازمان بهداشت جهانی پیش بینی کرد که ویروس کرونا می‌تواند به یک ویروس اندمی تبدیل شود. سویه‌های دلتا و امیکرون از آن زمان نشان داده اند که این ویروس تا چه میزان خاصیت سازگاری و انطباق پذیری بسیار شبیه آنفولانزا را دارد. اندمی بدان معناست که ویروس در جهان وجود دارد و ما باید بیاموزیم که در مناطق خاصی در سراسر جهان با آن زندگی کنیم چرا که این ویروس از بین نخواهد رفت.

اپیدمی: تنها در یک منطقه

گسترش یک بیماری زمانی اپیدمی نامیده می‌شود که با فراوانی غیر عادی در یک منطقه خاص و برای مدت زمان محدودی رخ دهد.

هنگامی که تعداد موارد یک بیماری در آن منطقه خاص از سطح مورد انتظار (اندمیک) بالاتر رود به آن اپیدمی می‌گویند. یک اپیدمی برای مثال زمانی رخ می‌دهد که میزان واگیری یک پاتوژن خاص تغییر کند: یک ویروس جهش می‌یابد و مسری‌تر می‌شود. هم چنین، اپیدمی‌ها زمانی می‌توانند رخ دهند که بیماری‌ها به تازگی وارد یک منطقه خاص شده باشد. پیش نیاز این موضوع آن است که بیماری از فردی به فرد دیگر انتقال یابد. نمونه آن آبله است که از آغاز قرن شانزدهم از طریق ورود اروپایی‌ها به قاره امریکا آمد. از آنجایی که جمعیت بومی پیش از آن هرگز با پاتوژن‌ها در تماس نبود، سیستم ایمنی نمی‌توانست ویروس را دفع کرده و از خود دفاع کند. بررسی‌ها نشان می‌دهند که تا ۹۰ درصد از جمعیت بومی قاره آمریکا در آن زمان قربانی بیماری آبله شدند.

پاندمی: شیوع در سراسر جهان

اگر بیماری در سراسر کشور‌ها و قاره‌ها گسترش یابد کارشناسان از آن به عنوان یک بیماری همه گیر یاد می‌کنند. این بدان معناست که بیش از همه مهار موفقیت آمیز بیماری به همکاری بین سیستم‌های بهداشتی کشور‌های مختلف با یکدیگر بستگی دارد. این بدان معنا نیست که یک بیماری خطرناک یا کشنده است.

طبق گفته سازمان بهداشت جهانی و مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های امریکا، بیماری همه گیر معمولا توسط پاتوژن‌های تازه در حال ظهور یا انواع ویروس ایجاد می‌شود. به عنوان مثال، می‌توانند زئونوز‌ها باشند بیماری‌هایی که از حیوانات به انسان منتقل می‌شوند. اگر یک بیماری برای انسان تازه باشد تعداد کمی از افراد در برابر ویروس مصون خواهند بود. واکسیناسیون نیز در این مورد در دسترس نیست. این موضوع می‌تواند منجر به آلوده شدن تعداد زیادی از مردم شود. این که این بیماری تا چه میزان خطرناک یا کشنده است به ویروس خاص و سلامت فرد بستگی دارد. در شرایط پاندمی تعداد زیادی از افراد به طور کلی به عوامل بیماری زا آلوده هستند.

یک بیماری معمول که به طور مکرر ابعاد پاندمیک به خود می‌گیرد آنفولانزا است. پاندمی آنفولانزای ۱۹۱۸ که به آنفولانزای اسپانیایی نیز معروف است تلفات ۲۵ تا ۵۰ میلیون نفری برجای گذاشت که بیش از تلفات در جنگ جهانی اول بود. آنفولانزای خوکی نیز در سال ۲۰۰۹ میلادی باعث ایجاد یک پاندمی شد.

با این وجود، حتی در طول یک پاندمی نیز مناطق جدا شده انفرادی می‌توانند از بیماری در امان باشند. برای مثال، مناطق جزیره‌ای یا کوهستانی. با این وجود، سفر‌های هوایی به گسترش پاندمی کمک می‌کند.

کاربرد‌های گسترده و مختلف اپیدمی

اصطلاحات اپیدمی و پاندمی به طور معمول به بیماری‌های عفونی اشاره دارند. با این وجود، از آنجا که نیاز به اقدام فوری وجود دارد بیماری‌های غیر واگیر یا عادات ناسالم گاهی اوقات به عنوان اپیدمی نیز شناخته می‌شوند. برای مثال، اپیدمی دیابت یا اپیدمی مواد مخدر و اعتیادآور.

این اصطلاح برای توصیف افزایش رفتار مجرمانه در جامعه با اشاره رسانه‌ها به اپیدمی تجاوز جنسی استفاده شده است. با این وجود، برخی متذکر می‌شوند که استفاده نادرست از این واژه باعث منحرف کردن افکار عمومی می‌شود.