از متخلفان طب سنتی به کجا شکایت کنیم؟

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از فارس، احتمالاً شما هم در مراجعه به عطاری‌ها با افرادی مواجه شده‌اید که با اعتماد به نفس کامل، خود را کارشناس طب سنتی یا بالاتر از آن، پزشک و متخصص در این حوزه معرفی کرده و برای تشخیص علت ناراحتی شما و ارائه درمان آن، اعلام آمادگی کرده‌اند. دکترنماهایی که با کمی پرس‌وجو معلوم می‌شود پشتوانه علم و تخصص بسیاری از آنها در این حوزه مهم، یک دوره آموزشی کوتاه‌مدت در آموزشگاه‌ها یا محافل بی نام و نشان است!

مدت‌هاست در و دیوار فضای حقیقی و مجازی پر شده از تبلیغات عجیب مدعیان طب سنتی که ادعا می‌کنند درمان تمام بیماری‌ها را در مشت دارند و تشخیص و تجویزهایشان معجزه می‌کند. گفتن از پشت پرده بسیاری از این مدعیان، نظرات شاذ و عجیب و غریبشان، هزینه‌های هنگفت مالی که برای مراجعانشان می‌تراشند و بالاتر از آن، لطمه‌های جبران‌ناپذیری که به سلامت افراد وارد می‌کنند، مثنوی هفتاد من کاغذ است. اما سئوال این است که چرا با این مدعیان دروغین که وجهه طب سنتی را در جامعه مخدوش کرده‌اند، برخورد نمی‌شود؟ در پاسخ به گلایه علاقه‌مندانی که به کارکرد این طب اصیل ایرانی در تشخیص و کمک به درمان بیماری‌ها اعتقاد و اعتماد دارند، این موضوع را از دکتر «روشنک مکبری نژاد»، پزشک، متخصص طب سنتی، استاد دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و رییس انجمن علمی طب سنتی ایران پیگیری کرده‌ایم.

*گروهی معتقدند شیوع ویروس کرونا، به ایجاد موج جدیدی از اقبال مردم به طب سنتی منجر شده و یکی از دلایل تشدید دوقطبی همیشگی طب سنتی و طب مدرن، همین روند افزایشی بوده است. آیا شما هم که در دانشکده و انجمن علمی طب سنتی ایران مشغول فعالیت هستید، در ۲۲ ماه کرونایی که از سر گذراندیم، با شدت گرفتن این موج مواجه بوده‌اید؟

- بله. به طور کلی، در سال‌های اخیر اقبال مردم جامعه به طب سنتی بسیار افزایش پیدا کرده که این موضوع هم می‌تواند خوب و مثبت باشد و هم برعکس، با خود مضرات و دردسرهایی به همراه داشته باشد. از آن طرف، درست است که در دو سال کرونایی اخیر، مراجعان طب سنتی بیشتر شده اما شاید بیشتر از آنچه واقعاً اتفاق افتاده، نمود ظاهری داشته است؛ به‌ویژه در رسانه‌ها و فضای مجازی. شاید برای برخی از هموطنان این سئوال ایجاد شده باشد که چرا این موج ظاهری در اقبال به طب سنتی در فضای مجازی به راه افتاده؟ پاسخ این است که در مواجهه با یک بیماری ناشناخته و خطرناک که جان انساها را به شدت تهدید می‌کند، به طور طبیعی مردم دنبال یک راه پیشگیری و درمان می‌گردند و به هر دستاویزی چنگ می‌زنند. همین موضوع باعث شده بروز و ظهور گرایش مردم به طب سنتی در دوران کرونا در فضای مجازی بیشتر شود. و خب، این با افزایش واقعی طرفداران و مراجعان این طب،‌ تفاوت دارد.

*به این نکته اشاره کردید که افزایش اقبال مردم به طب سنتی، می‌تواند مضراتی هم داشته باشد. لطفاً در این باره بیشتر توضیح دهید.

- هر موضوعی که میان مردم رواج پیدا می‌کند و به بحث رایج جامعه تبدیل می‌شود، باید در مسیر درستش هدایت شود. اما متاسفانه می‌بینیم خیلی وقت‌ها این اتفاق نمی‌افتد. در همین بحث طب سنتی چون تقاضا بالا رفته اما در مقابل،‌ پاسخگویی متناسب با آن وجود ندارد، می‌تواند راه را برای برخی کارهای شیادانه باز کند. ما مستقیماً با این قبیل موارد سر و کار داریم و می‌بینیم با توجه به اینکه متخصصان طب سنتی در سطح جامعه و در سراسر کشور به تعدادی نیستند که بتوانند به طور کامل پاسخگوی موج ایجاد شده باشند، از تمام اقشار از معلم و روحانی گرفته تا آرایشگر و حتی فعالان مشاغل فنی!، یعنی افرادی که هیچ‌گونه آشنایی با علم طب و بدن انسان ندارند، وارد عرصه طب سنتی شده‌اند و متاسفانه برخی از آنها هم دست به سودجویی زده‌اند. بدیهی است که این شرایط می‌تواند آسیب جدی به جایگاه طب سنتی در جامعه بزند.

*خانم دکتر! دست روی نکته‌ای گذاشتید که بسیاری از علاقه‌مندان واقعی طب سنتی نسبت به آن گلایه دارند. الان در جامعه،‌ روال ناخوشایندی ایجاد شده که به طور مثال افراد با گذراندن دوره‌های کوتاه ۴۵ روزه و دریافت یک گواهی،‌ خود را کارشناس طب سنتی می‌دانند و شروع به فعالیت در این زمینه می‌کنند...

- ما حتی مورد داشته‌ایم افراد بعد از گذراندن ۴۰ ساعت آموزش، ادعای کارشناسی و تخصص در این حوزه کرده‌اند و به ویزیت و درمان بیماران پرداخته‌اند!

‌*بله. این افراد به‌راحتی کارت چاپ می‌کنند، در عطاری‌ها و فضای مجازی به ویزیت بیماران می‌پردازند و دارو برایشان تجویز می‌کنند. و در این میان، کم نیستند بیمارانی که از تشخیص و تجویزهای نادرست این دکترنماها، آسیب می‌بینند. چه اتفاقی می‌افتد که این افراد با وجود اطلاعات محدود در زمینه طب سنتی، اینقدر راحت بر روی مردم تأثیر می‌گذارند و از طرف آنها پذیرفته می‌شوند؟

- مسئله اینجاست که افرادی که نسبت به یک حوزه – اینجا طب سنتی - دانش و سواد کافی ندارند و فقط نکات محدودی در آن زمینه یاد گرفته‌اند، اتفاقاً دچار اعتماد به نفس کاذب می‌شوند. و ازآنجاکه هیچ خط قرمزی به لحاظ حرفه‌ای و قانونی برای خود نمی‌بینند،‌ خیلی محکم و قطعی درباره وضعیت سلامتی مراجعان حکم می‌دهند و به‌راحتی مدعی درمان قطعی انواع بیماری‌ها با طب سنتی می‌شوند. به همین دلیل است که به شدت روی افراد اثر می‌گذارند و حرف‌هایشان بدون چون و چرا پذیرفته می‌شود.

آن‌ها ادعا می‌کنند طب سنتی برای تمام بیماری‌ها درمان قطعی دارد و متاسفانه مردم هم جذب این تبلیغات بی‌اساس می‌شوند، هزینه‌های فراوان مالی می‌کنند اما به نتیجه موردنظرشان نمی‌رسند و سرخورده می‌شوند. متاسفانه در برخی موارد، زمان طلایی برای درمان را هم از دست می‌دهند و بیماری‌شان به مراحل پیشرفته می‌رسد. اخیراً یکی از نزدیکان تماس گرفته بود و می‌گفت: «می‌خواهم از یک کارشناس طب سنتی که در فضای مجازی با او آشنا شده‌ام، مشاوره بگیرم. گفته‌ برای تشخیص مزاج و اصلاح آن باید ۴ میلیون تومان پرداخت کنم!»... این رویه اصلاً از نگاه ما مورد تأیید نیست.

هموطنان عزیزمان آگاه باشند که هیچ‌کس با گذراندن یک دوره کوتاه، کارشناس و متخصص طب سنتی نمی‌شود. کسی که قرار است سلامت و جان انسان‌ها را به دست بگیرد، باید از سواد و علم کافی در حوزه پزشکی برخوردار باشد و بدن انسان را بشناسد. به همین دلیل است که تمام افرادی که به شکل آکادمیک در حوزه طب سنتی تخصص گرفته‌اند، یا پزشک بوده‌اند یا داروساز. یعنی اگر کسی می‌خواهد به شکل اصولی در زمینه طب سنتی فعالیت کند، ابتدا باید در رشته پزشکی عمومی تحصیل کند و بعد در مرحله تخصص، طب سنتی را انتخاب کند. متخصص داروسازی سنتی هم باید ابتدا در رشته داروسازی عمومی تحصیل کرده باشد.

*خب، سئوال دغدغه‌مندان این است که چرا انجمن علمی طب سنتی ایران به‌عنوان مرجع رسمی این حوزه، به ماجرا ورود نمی‌کند و با این افراد که بدون تخصص لازم در این زمینه فعالیت می‌کنند و با رفتارهای کاسبکارانه خود وجهه و جایگاه طب سنتی را در جامعه تخریب می‌کنند، برخورد نمی‌کند و باب سوءاستفاده در این زمینه را نمی‌بندد؟

- اینطور نیست که ما در مقابل این افراد، دست روی دست گذاشته باشیم. هم ما و هم دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت، در این زمینه ورود کرده‌ایم. علاوه‌براین، تمام نهادهای مسئول در این قضیه ازجمله سازمان نظام پزشکی و واحد نظارت آن، معاونت درمان وزارت بهداشت، معاونت درمان دانشگاه‌ها و پلیس فتا هم هرکدام در حیطه تخصصی خود، در این زمینه وارد عمل شده‌اند.

برای مثال، پلیس فتا در زمینه برخورد با مدعیان دروغین طب سنتی در فضای مجازی، نظام پزشکی درخصوص فعالیت‌های پزشکی که این افراد انجام می‌دهند و معاونت درمان در زمینه فعالیت‌های درمانی و آموزشی مدعیان، وارد عمل شده و با این افراد برخورد کرده‌اند. ما هم در انجمن علمی طب سنتی ایران،‌ برای رسیدگی به این موارد،‌ یک وکیل اختصاصی داریم. روال کار به این صورت است که دائماً اوضاع را رصد و افراد متخلف را شناسایی می‌کنیم و در مرحله اول به آنها تذکر می‌دهیم. برخی افراد اظهار می‌کنند فقط از روی علاقه در این زمینه وارد شده‌اند و قول می‌دهند این اقدامات غیرحرفه‌ای و غیرقانونی را تکرار نکنند. چنانچه فردی در انجام این کارهای غیرقانونی اصرار داشته باشد و در سطح وسیع اقدام به آموزش غیرمجاز، ویزیت و تجویزهای بی‌اساس کند، با ارسال نامه به مراجع قانونی،‌ از او شکایت می‌کنیم و موضوع را از طریق وکیل انجمن تا حصول نتیجه که جلوگیری از فعالیت این قبیل افراد است، پیگیری می‌کنیم.

*پس مشکل کجاست که این افراد باز هم آزادانه به فعالیتشان ادامه می‌دهند و انگار هر روز هم به تعدادشان اضافه می‌شود؟

- مشکل اینجاست که آنقدر تعداد این مدعیان طب سنتی – به‌ویژه در دوران کرونا - زیاد شده و از هر طرف مثل قارچ تکثیر شده‌اند که متاسفانه نیروها و امکانات ما کفاف برخورد و مقابله با آنها را نمی‌دهد. موارد فراوانی بوده که به افراد تذکر داده‌ایم، برخورد قانونی صورت گرفته،‌ مراکز غیرمجاز پلمپ شده و متخلفان دستگیر شده‌اند اما بعد از یک مدت، متاسفانه دوباره به یک شکل دیگر شروع به فعالیت کرده‌اند. بنابراین اینطور نیست که ما در این زمینه منفعل باشیم. ما و سایر نهادهای دولتی و غیردولتی مؤثر در این ماجرا، مشغول رصد و فعالیت هستیم اما متاسفانه این مشکل، ابعاد گسترده‌ای دارد.

حتی درباره تحرکاتی که در زمینه واکسن کرونا از طرف برخی مدعیان طب سنتی انجام شد هم، وارد عمل شدیم...

*به نکته خوبی اشاره کردید. این هم یکی از موارد گلایه علاقه‌مندان طب سنتی اصیل است. چرا قبل از اینکه ابتکار عمل به دست این افراد بیفتد و وجهه طب سنتی در جریان واکسیناسیون کرونا تا این حد تخریب شود و بخشی از جامعه هم از این جریان تأثیر بپذیرد، نهادهای رسمی مثل انجمن علمی طب سنتی ایران در این زمینه وارد عمل نشدند و ذهن مردم را روشن نکردند؟

- ما هم بیانیه دادیم و هم در برنامه‌های تلویزیونی و سایر رسانه‌ها در این زمینه روشنگری کردیم. برای مردم توضیح دادیم طب سنتی نه‌تنها با واکسن مخالف نیست بلکه واکسیناسیون قدمتی طولانی در طب سنتی ایران دارد و حتی قبل از کشف واکسن توسط «ادوارد جنر»،‌ مایه‌کوبی برای مصونیت از بیماری‌هایی مثل آبله در ایران انجام می‌شده. اما خب، متاسفانه این مدعیان، از شیوه‌هایی استفاده می‌کنند که بروز و ظهور و بازخورد بیرونی بسیار زیادی دارد؛‌ مثل برگزاری تجمعات خیابانی و تولید محتوای گسترده در اینستاگرام و سایر پلتفرم‌های فضای مجازی. درحالی‌که ما تاکید داریم فعالیت‌هایمان از کانال رسمی و علمی انجام شود چون معتقدیم گرچه ممکن است ثمربخشی این شیوه، کند باشد اما همین آهستگی و پیوستگی حتماً ما را به نتیجه می‌رساند.

*خانم دکتر! چرا ما انعکاس رصد و برخوردهای شما با متخلفان حوزه طب سنتی را در رسانه‌ها نمی‌بینیم؟ چرا به طور مثال به مردم گزارش نمی‌دهید در دوره کرونا، این تعداد مدعی غیرمتخصص دستگیر و این تعداد مراکز غیرمجاز طب سنتی پلمپ شده؟ تا عموم جامعه بدانند حساب کارشناسان و متخصصان طب سنتی از این افراد سودجو جداست و بدانند یک مرکز علمی رسمی وجود دارد که این حوزه را رصد و با متخلفان برخورد می‌کند...

- ما تا جایی که امکان داشته، سعی کرده‌ایم از ظرفیت رسانه‌ها هم در این زمینه استفاده کنیم. جلسات متعددی با مسئولان شورای سیاست‌گذاری صدا و سیما برای پیگیری و ساماندهی این امور داشته‌ایم. در برخی برنامه‌های رسانه ملی هم حاضر شده‌ایم و در این زمینه اطلاع‌رسانی کرده‌ایم.

موسسه ای که با نام و نشان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اقدام به صدور مدارک جعلی در حوزه های مختلف پزشکی ازجمله طب سنتی می کرد و مورد پیگرد قانونی قرار گرفت

*خوب است به طور مصداقی به برخی از این موارد اشاره کنید.

- در این برنامه‌ها از پشت پرده آموزشگاه‌های مدعی آموزش طب سنتی برای مردم گفتیم و هشدار دادیم مدارکی که این مراکز به‌عنوان گواهی پایان دوره آموزشی ارائه می‌کنند، جعلی و فاقد ارزش است و در مواردی، اصلاً آموزشگاهی در کار نیست. درواقع افراد سودجو با گرفتن پول از مردم، برای آنها مدرک جعلی در زمینه طب سنتی صادر می‌کنند. مثلاً ۱۲ میلیون تومان دریافت می‌کنند و برای هر تخصصی که فرد بخواهد، برایش مدرک آماده می‌کنند! جالب است برخی از اینها آنقدر حرفه‌ای هستند که هیچ ردی از خودشان به جا نمی‌گذارند و در پیگیری‌های قانونی که ما و وزارت بهداشت می‌کنیم، معلوم می‌شود شماره تلفن و آدرسی که برای آموزشگاه و مرکزشان اعلام کرده‌اند هم، جعلی است و اساساً چنین آموزشگاهی وجود خارجی ندارد.

*شما از چه طریق از فعالیت این مدعیان طب سنتی و مراکز غیرمجازشان مطلع می‌شوید؟

- واحد نظارت در انجمن علمی طب سنتی ایران، دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشکی، به طور مرتب هم فضای جامعه و هم فضای مجازی را تحت نظر دارد و این افراد را شناسایی می‌کند. البته گزارش‌های مردمی هم کمک بسیار خوبی در این زمینه برای ماست.

*مردم چطور می‌توانند موارد تخلف در زمینه طب سنتی را به شما گزارش دهند؟

- هموطنان عزیز می‌توانند از طریق شماره تلفن ۱۹۰(سامانه مدیریت ارتباطات مردمی ستاد فوریت های  سلامت محیط و کار)، موارد تخلف در حوزه طب سنتی و شکایت از متخلفان را گزارش کنند تا از طریق مراجع قانونی رسیدگی و پیگیری شود.

*در پایان این گفت‌وگو، بی‌مناسبت نیست بفرمایید علاقه‌مندان از چه طریق می‌توانند از تشخیص و تجویزهای اصولی و علمی متخصصان طب سنتی بهره‌مند شوند. همکاران شما در چه مراکزی به متقاضیان خدمات‌رسانی می‌کنند؟

- بعضی بیمارستان‌ها که با هوشمندی تصمیم گرفته‌اند از ظرفیت‌ها و قابلیت‌های طب سنتی هم برای درمان بیماران استفاده کنند، این امکان را ایجاد کرده‌اند که متخصصان طب سنتی بتوانند در کنار متخصصان طب رایج به بیماران مشاوره بدهند. علاوه‌براین، متخصصان طب سنتی در سلامتکده‌های وابسته به دانشکده‌های طب سنتی، سلامتکده‌های خصوصی و مطب‌های شخصی هم فعالیت می‌کنند.