باورهای عامیانه اسپند دود کردن

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از خبر فوری،گیاه علفی اسپند دارای گل های درشت و سفید و متمایل به سبز می باشد و همچنین متشکل از برگ های تقسیم شده باریک و دراز و میوه ای کروی کپسولی که دانه های سیاه رنگ دارد. رشد این گیاه دارویی در اکثر نواحی کشور مشهود است و ترکیباتی همچون هارمالول و هارمالین دارد.

از دیرباز تا به امروز افراد به سوزاندن دانه این گیاه می کنند و معتقدند دود غلیظ آن برای خوشبو کردن فضا، دور کردن حشرات ضد عفونی کردن هوا و به باور برخی حتی برای چشم زخم اثر دارد. علاوه بر مواردی که ذکر شد دانه های اسفند در آسیا به عنوان کرم کش ، ضد انگل و کشنده آمیز به کار می رود.

اسپند یا اسفند در عربی

در عربی به اسفند "حَرْمَل" گفته می شود در باره دود کردن اسفند روایتی به دست نیامده ولی در دایرة المعارف چنین آمده است که:به خاطر وجود خاصیت های طبیعی در گیاه اسفند آن را در درمان بعضی از بیماری ها به کار می برند.

(مصطفی حسینی دشتی، معارف و معاریف، ج ۲، ص ۱۷۸ ماده اسفند)

در فرهنگ سرزمین های اسلامی و در بین عامه مردم دانه اسفند تقدس خاصی دارد و از آن در بیرون راندن بلاها و آفت ها و همچنین دفع چشم زخم استفاده می کنند.(دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج ۶، ص ۳۳۳، ماده اسفند.)

اسفند در روایات

در مفاتیح الجنان نیز در مورد دود کردن اسپند مطالبی مشهود نیست اما روایات نقل شده حاکی از آن است که دانه آن را شفای ۷۰ درد و برطرف کننده سحر معرفی کرده است. هرچند صدور این روایات از معصومین صددرصد ثابت نیست اما به صرف استبعاد عقلی هم رد آن درست نیست.

از لحاظ عقلی چه اشکالی دارد که از اسفند به عنوان مصرف دارویی برای درمان بعضی از دردها و مرض ها استفاده شود و یا اینکه ریشه و شاخه آن دفع سحر و بلا شود.

دود کردن اسپند و شکستن تخم مرغ برای چشم زخم منشا اسلامی دارد؟

به علت وجود خاصیت های طبی در گیاه اسفند در درمان بسیاری از بیماری ها به کار می رود و برخلاف اینکه در مورد دود کردن آن حدیثی یافت نشده است روایاتی از رویاندن اسفند و خواص آن وجود دارد. در حدیثی از پیامبر اکرم صلی الله آمده است:از اسفند درخت یا برگ یا میوه ‌ای نمی روید، مگر آن که فرشته‌ای بر آن گماشته شده است تا آن را به آن که باید برساند، یا خشک شود، و در ریشه و ساقه‌اش شفا است، و در دانه آن داروی ۷۲ بیماری.. نیز از محمد بن حکم نقل شده است:پیغمبری به خداوند از ترسویی امتش شکایت کرد، خداوند به وی وحی فرمود:دستور ده امتت اسفند بخورند که شجاعت را زیاد می‌کند.

درمان چشم زخم با اسپند

علم و عقل بشری برای درک بعضی از واقعیت ها و حقایق زندگی ناتوان است. یکی از پدیده هایی که تا به امروز علم بشری قادر به اثبات آن نبوده است چشم زخم می باشد که همچنان هیچ دلیلی برای رد و تکذیب آن پیدا نکرده است.

از دیدگاه برخی بو دادن دانه های اسپند از چشم زخم جلوگیری می کند.

در روایات آمده است که اسپند شیاطین را دور کرده و حافظ خانه و اهل آن از شر شیطان و چشم زخم می باشد. از امام صادق علیه السلام درباره اسپند و کندر پرسش و که در پاسخ فرمودند: هیچ ریشه ای از گیاه در زمین نمیجنبد و هیچ شاخه ای در آسمان بالا نمی رود مگر آنکه خداوند فرشته ای را ماموریت داده تا آن را به قطعات خرد شده تبدیل کند یا به سرنوشتی که دارد برساند و شیطان (میکروب) از هفتاد خانه ای میگریزد که در نزدیکی خانه ای باشد که در آن اسپند است و شفا از هفتاد بیماری در اسپند است که آسان ترین آن خوره است، پس دود کردن اسپند را از یاد نبرید.اما کندر منتخب و برگزیده پیامبران سابق است و حضرت مریم(ع) از آن، کم گرفت و هیچ دودی سریع تر از دود کندر به آسمان بالا نمی رود. دود کندر میکروب ها را دفع و آفات و بلاها را طرد میکند پس دود کردن کندر را از یاد نبرید.

از امام علی علیه السلام نیز نقل شده است:ریشه اسپند، مایه علاج دیوانگی است و شاخه آن، درمان هفتاد و دو نوع بیماری است.

خواص دارویی اسپند

بیشتر مواقع از گیاه اسفند به عنوان یک خوشبو کننده هوا به کار می برند و کمتر از لحاظ مصرف خوراکی مورد استفاده قرار میگیرد چرا که به خاطر مصرف ناصحیح آن عوارض بدی همچون سکسکه ، تشنج ، بیش از حد بزاق، تهوع وضعیف شدن اعصاب مرکزی بروز می کند.

در طب سنتی و اسلامی برای افزایش ترشح شیر ، دفع ترشح شیر ، درمان روماتیسم ، افزایش قدرت جنسی ، درد معده از عصاره های گیاهی اسپند استفاده می شود.

طبق تحقیقات آزمایشگاهی انجام شده از عصاره اسپند جهت نابود کردن میکروب ها استفاده می شود.

عصاره های حاصل از کالوس خواص ضد میکروبی در برابر میکروب هایی نظیر استافیلوکوکوس اورئوس، اشریشیا کولی و کاندیدا آلبیکانس را نشان داده است.

جنبه خرافی دود کردن اسپند

البته در جوامع و اقوام مختلف، برخی اعتقادات و آداب و رسوم وجود دارند که فاقد جنبه علمی هستند و توسط متخصصان تایید نمی شوند.

در واقع این مساله صرفا یک خرافه است که باید به صورت علمی و آگاهانه با آن برخورد کرد.

اسفند با ایجاد دود غلیظ در هنگام سوختن، باعث می شود که نایژه های فرد مستعد آلرژی و آسم، به سرعت واکنش نشان دهند و با ایجاد اسپاسم و انقباض، موجب تشدید علائم آسم شوند.

علاوه بر افرادی که مبتلا به آلرژی های تنفسی و آسم هستند، افرادی نیز وجود دارند که زمینه ژنتیکی آسم دارند و به اصطلاح آتوپیک هستند و دود اسپند می تواند دستگاه تنفسی این افراد را نیز تحریک کند و موجب بروز علایم آسم در آنها شود. دود اسفند در صورت استفاده مکرر حتی در افرادی که زمینه ژنتیکی آسم ندارند نیز می تواند موجب حساس شدن ریه ها و بروز علایم آسم شود.

برای افرادی که گرم مزاج هستند اسفند مضر است و چنانچه افرادی که دارای مزاج گرم و خشک هستند در صورت اینکه مقدار بسیار کمی از آن بخورند دچار مشکل خواهند شد بنابراین توجه داشته باشید که از استفاده ناآگانه این گیاه خودداری کنید.