عراقچی: برخی اختلافات عمیق است

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری دوشنبه‌شب روند مذاکرات هسته‌ای را تشریح کرد. سیدعباس عراقچی در این برنامه در پاسخ به این پرسش "اکنون نگارش متن توافق در چه مرحله‌ای است؟" اظهار کرد: در پایان شش ماه دور توافق ژنو که قرار بود به توافق جامع برسیم به این کار موفق نشدیم به‌رغم آنکه 18 روز در وین در آخرین روزها تمام تلاش خود را انجام دادیم و منجر به این شد که توافق برای 4 ماه دیگر تمدید شود. وی گفت: این فرایند دو قسمت دارد، یکی نگارش متن توافق‌نامه که بیشتر کار شکلی است و زمانی انجام می‌شود که در خصوص همه موضوعات مهم توافقات سیاسی صورت گرفته باشد. عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای افزود:‌ ما در دورانی که در وین مذاکره کردیم در آن 18 روز در خصوص نگارش شکلی متن خوب جلو رفتیم و در آن موقع نیز گفتم که حدود 60 تا 70 درصد متن آماده و حدود 30 درصد آن یا به‌صورت نقطه‌چین است یا در داخل پرانتز است تا زمانی که درباره آنها تصمیم گیری شود. عراقچی ادامه داد: قسمت دیگر محتوایی است که از نظر محتوایی اختلافات اساسی در مورد موضوعات باقی مانده است و آن 30 درصدی که درباره آن تصمیم گیری نشده است از نظر کیفی و محتوایی در حقیقت همه متن است. وی گفت: با این حال می‌توانم بگویم که پیشرفت خوبی داشتیم و این پیشرفت موجب شد که تصمیم به تمدید مذاکرات گرفته شود چرا که اگر پیشرفتی وجود نداشت یا امیدی به وصول به توافق وجود نداشت تمدید نیز جایگاهی نداشت. عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای گفت: همه طرفها اذعان داشتند که پیشرفت‌ها خوب بود و میزان درک و تفاهمی که الآن وجود دارد و درکی که از مواضع یکدیگر وجود دارد خوب است. وی افزود: البته اختلافاتی وجود دارد که بعضی از آنها خیلی عمیق است اما برخی از آنها راه‌حل‌هایی برای آنها وجود دارد و تلاش ما ادامه خواهد داشت. عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای گفت:‌ امیدواریم در دور بعدی مذاکرات که در حاشیه مجمع عمومی در نیویورک آغاز خواهد شد از تاریخ 18 سپتامبر [27 شهریور ماه] بتوانیم تلاش جدیدی را برای رسیدن به توافق سامان دهیم. عراقچی افزود: در این فاصله دو سه هفته گذشته تا نیویورک به این نتیجه رسیدیم که خوب است یک سری مذاکرات دوجانبه‌ای وجود داشته باشد با تک تک اعضای 1+5 که این کار انجام شد. وی ادامه داد: مشورت‌های ما با چین و روسیه که به‌صورت مستمر ادامه دارد و روابط ما در حدی است که رفت و آمدها میان دو طرف همواره وجود داشته و نزدیک است و مشورت‌ها همیشه وجود داشته هم بین وزارت خارجه ایران و این کشورها و همچنین بین سازمان انرژی اتمی ما و شرکت روس اتم که مجری نیروگاه بوشهر است. عراقچی گفت:‌ با این حال آقای ظریف سفری را به روسیه مخصوص همین کار انجام داد و ملاقات بسیار خوبی را با آقای لاوروف داشت و با چینی‌ها نیز در حد وزیر خارجه در ظرف چند روز آینده در حاشیه اجلاس پیمان شانگهای که در دوشنبه تاجیکستان برگزار می‌شود ملاقاتی در سطح وزیر خارجه انجام می‌شود. معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه افزود: با سه کشور اروپایی نیز جلسه‌ای را برای پنج‌شنبه این هفته در وین تدارک دیدیم که هر سه با همدیگر یک دور مذاکره خواهیم کرد. عراقچی گفت:‌ مواضع اروپایی‌ها به این علت که به هم نزدیک‌تر است با جمع هر سه آنها مذاکره می‌کنیم البته مذاکره دوجانبه انفرادی نیز با آنها داشتیم. وی افزود:‌ هفته گذشته سفری به پاریس داشتم و در آنجا حدود 4 ساعت مذاکرات دوجانبه با همتای خودم داشتم. عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای گفت:‌ یک ملاقات خیلی مهمی نیز با خانم اشتون به‌صورت دوجانبه داشتیم در بروکسل که ادامه مسیر در این مذاکره مشخص شد. عراقچی افزود: کنار اینها بحث مذاکره دوجانبه با آمریکا است که یکی دو روز در دو سه هفته قبل داشتیم و دو روز هم پنج‌شنبه و جمعه هفته گذشته. وی گفت:‌ علت اینکه با آمریکایی‌ها مذاکرات دوجانبه ما طولانی‌تر است و نمود بیشتری پیدا می‌کند این است که روابط دوجانبه با این کشور نداریم اما با بقیه کشورهای 1+5 کم و بیش روابط دوجانبه داریم، البته با چین و روسیه روابط ما خیلی خوب است و با سه کشور اروپایی نیز کم و بیش روابط داریم لذا مشکلی برای ارتباط با این کشورها نداریم. عراقچی افزود: اما با آمریکا به این علت که روابط دوجانبه وجود ندارد طبعاً نیاز به محل ثالثی برای نشست داریم و قابل انکار نیست که بخش مهمی از مذاکرات باید با آمریکایی‌ها انجام شود زیرا بخش مهمی از تحریم‌ها توسط آنها برقرار شده و برداشته شدن این تحریم‌ها منوط به مذاکره با آنهاست. معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه گفت: مجموعه اینها موجب شده است که ظرف دو سه هفته گذشته و روزهای آتی درگیر این مذاکرات دوجانبه بوده و خواهیم بود و آماده می‌شویم که هفته بعد در نیویورک مذاکرات در سطح 1+5 را از سربگیریم البته در آنجا نیز مذاکرات دوجانبه جایگاه خود را خواهد داشت. عراقچی افزود: روز 17 سپتامبر با یک ناهار کاری میان خانم اشتون و آقای ظریف روند مذاکراتی نیویورک آغاز می‌شود و روز بعد آن مذاکرات را در سطح 1+5 خواهیم داشت. وی گفت: با توجه به اینکه وزرای امور خارجه معمولاً برای مجمع عمومی سازمان ملل به نیویورک سفر می‌کنند احتمالاً در ادامه مذاکرات جلسه‌ای را نیز با حضور همه وزرای خارجه کشورهای 1+5 و ایران داشته باشیم و این ایده را همه قبول دارند اما تاریخ دقیقی برای آن مشخص نشده است. عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای افزود: امیدواریم که در نیویورک با توجه به مذاکرات دوجانبه‌ای که بوده است و مذاکراتی که خواهیم داشت پیشرفتی در مذاکرات انجام شود و گره‌هایی که هنوز باز نشده است در آنها حرکتی انجام شود و بتوانیم ادامه مذاکرات را داشته باشیم تا تاریخ 3 آذر که مهلت ماست بتوانیم مذاکرات را تمام کنیم. عراقچی گفت:‌ خیلی از دوستان فکر می‌کنند که شاید مذاکرات در نیویورک به سرانجام نهایی برسد که حتی از نظر فیزیکی و عملیاتی نیز امکان این موضوع نیست. وی افزود: ما اگر بتوانیم در نیویورک مشکلات را حل کنیم تازه زمان معتنابهی را نیاز داریم برای اینکه در خصوص جزئیات و ضمائم مربوط به سند توافق تصمیم بگیریم. عراقچی گفت: ناامید نیستیم و امیدواریم تا 24 نوامبر [3 آذر ماه] بتوانیم این مسیر را طی کنیم و به توافق برسیم، البته این موضوع منوط به این است که نظرات ما تأمین شده باشد. عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای در ادامه تشریح روند مذاکرات هسته‌ای در پاسخ به این پرسش که موارد اختلافی اساسی در مذاکرات چیست، گفت: توافقی انجام نمی‌شود مگر اینکه در مورد همه مسائل توافق شود. عراقچی افزود: بحث ظرفیت غنی‌سازی جمهوری اسلامی ایران بسیار مهم است و ما این موضوع را در مذاکرات روشن کردیم و همچنان روی این موضع ایستاده‌ایم که غنی‌سازی جمهوری اسلامی ایران برنامه کاملاً صنعتی است و باید برای تأمین نیازهای آتی کشور در خصوص تأمین سوخت نیروگاه‌هایی که خواهیم داشت به به اهداف خود برسیم. به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از تسنیم، وی تأکید کرد: هرگز نباید تصور کنیم که برنامه غنی‌سازی ما می‌تواند در حد کوچک تحقیقاتی یا یک چیز سمبلیک و دکوری باشد بلکه حتماً برنامه صنعتی است و چشم‌انداز صنعتی شدن باید مد نظر قرار گرفته شود. معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه افزود: البته اینکه با چه‌سرعتی و با چه‌شکلی به این چشم‌انداز می‌رسیم موضوعی است که می‌تواند در مذاکرات درباره آن بحث شود. عراقچی گفت: با توجه به سیر حرکتی که ما طراحی کردیم، با توجه به نیازهای خود و با توجه به توان فناوری خود این سرعت را طراحی می‌کنیم. وی افزود: نفس این موضوع که برنامه غنی‌سازی ایران صنعتی است و باید به حد صنعتی برسد و این چشم‌انداز باید حتماً وجود داشته باشد یکی از خواسته‌های اصلی ماست و در این خصوص مذاکرات بسیار جدی و ریز و جزئی ادامه دارد و امیدواریم در این خصوص به تفاهم برسیم. عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای گفت:‌ بحث اراک یکی از موضوعات جدی ما است،‌ راکتور اراک با آب سنگین کار می‌کند و به‌طور طبیعی نگرانی‌هایی در مورد آن وجود دارد و برای کسانی که تمایل به رسیدن به بمب اتمی دارند راکتورهای آب سنگین وسیله مناسبی است، البته جمهوری اسلامی ایران چنین تصمیمی ندارد و نخواهد داشت. عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای افزود: با توجه به اعتقادات دینی و مذهبی خود و فتوای مقام معظم رهبری و هم با توجه به دکترین‌های امنیتی و دفاعی خود، سلاح هسته‌ای هیچ جایگاهی برای ما ندارد. عراقچی گفت: به هر حال اینکه راکتور آب سنگین نگرانی ایجاد می‌کند می‌پذیریم لذا با طراحی فناوری‌ای که صورت گرفته است که در این خصوص از دانشمندان اتمی در حوزه آب سنگین تشکر می‌کنم که توانستند نیروگاه آب سنگین را طراحی کنند که نگرانی‌های مربوط به پولوتونیم آن از بین برود. وی افزود: البته مذاکرات ما درباره این طراحی جدید ادامه دارد و هنوز به جمع‌بندی نهایی با طرفهای مقابل در این زمینه نرسیدیم. عراقچی گفت: موضوع مهم دیگر در این مذاکرات نحوه برداشتن تحریم‌هاست که از نظر ما بحث کلیدی است. معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه افزود: طبق توافق ژنو یکی از مؤلفه‌های توافق نهایی این است که همه تحریم‌ها به‌صورت جامع برداشته شود. عراقچی گفت: اگر این هدف محقق نشود طبعاً ما توافقی نخواهیم داشت. وی افزود:‌ با توجه به اینکه تحریم‌ها دسته بندی‌های مختلف دارند و مراجع مختلفی آنها را صادر کرده‌اند پیچیدگی‌هایی در خصوص برداشته شدن این تحریم‌ها وجود دارد. عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای گفت: طبق روال‌هایی که از دید غربی‌ها وجود دارد تحریم‌ها مراحل تعلیق و لغو را باید به‌صورت پشت هم طی کنند اما ما با این ایده چندان موافق نیستیم. عراقچی افزود: به هر حال پیچیدگی‌هایی وجود دارد که تحریم‌ها با چه روشهایی تعلیق و لغو خواهند شد. وی گفت:‌ به‌خصوص اینکه تعهداتی که جمهوری اسلامی ایران خواهد پذیرفت این‌گونه نیست که همه دفعتاً انجام شود و ما نیز طبق مراحلی این تعهدات خود را انجام خواهیم داد. عراقچی افزود: بنابراین وجود یک جدول زمانی برای برداشته شدن تحریم‌ها در مقابل اقداماتی که طرف ما باید انجام دهد یکی از قسمت های سخت مذاکراتی ما خواهد بود. معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه گفت: در بعضی از مسائل توانستیم گزینه‌هایی را پیدا کنیم و بعضاً راه‌گشایی‌هایی شده است اما با این حال برای رسیدن به نتیجه ناامید نیستیم.