توقف پرداخت وامهای مسکن / «تا اطلاع ثانوی وام نداریم!»
پرداخت برخی انواع تسهیلات مسکن اعم از وام ساخت سا تعمیر مسکن در بسیاری از بانک‌های ایران متوقف شده است و متقاضیان با در بسته مواجه می‌شوند.
اقتصادآنلاین - پریسا شاکری؛ «وام نداریم»... «بعد از عید سر بزنید»... «اعتبارمان تمام شده است» و ... این جملاتی است که این روزها بانک‌ها در پاسخ به درخواست وام، تحویل متقاضیان می‌دهند. حالا بسیاری از بانک‌ها پرداخت وام جعاله و وام ساخت مسکن را متوقف کرده‌اند و کارمند هر باجه‌ای برای این موضوع بهانه‌ای جور می‌کند. یکی می‌گوید که فقط به مشتریان با سپرده‌های بالا وام می‌دهند و دیگری تمام شدن اعتبار را بهانه می‌کند و یکی از بسته شدن حساب و کتاب بانک‌ها در پایان سال می‌گوید و مشتریان را به سال جدید حواله می‌کند اما این بازی نه تنها در ماه‌های پایانی سال که در ماه‌های ابتدایی سال هم معمول است و بسیاری از بانک‌ها از پرداخت وامهای خرد به مشتریان خودداری می‌کنند.
در نیمه اول امسال هم تا خرداد ماه بسیاری از بانک‌ها در پاسخ به درخواست وامهای مربوط به مسکن به مشتریان اعلام می‌کردند که «دستورالعمل پرداخت وام در سال جدید هنوز ابلاغ نشده است!»
با این حال محمدرضا جمشیدی، رئیس کانون هماهنگی بانک‌های خصوصی به اقتصاد آنلاین می‌گوید که این جملات بهانه‌هایی بیشتر نیستند و تنها یک دلیل پشت این جمله‌ها وجود دارد و آن «نداری بانک‌هاست».
او در ادامه توضیح می‌دهد: پرداخت وام برای بانک‌ها زیان محض است و در حالی که سود تسهیلات بانکی حداکثر 18 درصد است نرخ تورم 44 درصد اعلام شده است. بنابراین دریافت وام برای مشتریان به صرفه و به زیان بانک‌هاست.
رئیس کانون هماهنگی بانک‌های خصوصی همچنین می‌گوید که بانک‌ها در حال حاضر با گرفتاری انباشت بدهی‌های غیرجاری مواجه هستند و شکاف بین نرخ سود بانکی و نرخ تورم موجب شده که برای مشتریان به صرفه باشد که وام بگیرند و آن را پس ندهند! بنابراین منابعی باقی نمی‌ماند که بانک‌ها به سایر متقاضیان وام بدهند.
جمشیدی در ادامه توضیح می‌دهد: بانک موظف است که سود سپرده مشتریان خود را سر وقت واریز کند اما تاخیر مشتریان برای پرداخت اقساط وام خود موجب می‌شود که بانک‌ها علاوه بر نرخ سود پایین تسهیلات نسبت به تورم، از این ناحیه هم دچار ضرر و زیان بشوند.
این موضوع در حالی مطرح می‌شود که در حال حاضر سهم مسکن از تسهیلات بانکی رقم بسیار اندکی است.
همین چند روز پیش مهرزاد ذاکری، مدیرکل مجلس بانک مرکزی در نشست «ساز و کار بهینه مشارکت نظام بانکی در طرح‌های ملی ساخت مسکن» اعلام کرد که در سال ۹۹ نظام بانکی نزدیک به ۱،۸۰۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات به بخش‌های مختلف اقتصادی اعطا کرده است که سهم بخش صنعت ۳۰ درصد، بخش مسکن ۵ درصد (۱۰۴ هزار میلیارد)، بخش بازرگانی ۱۷ و بخش خدمات ۳۹ درصد بوده است.
با این حال محمدرضا جمشیدی، رئیس کانون هماهنگی بانک‌های خصوصی می‌گوید که پرداخت تسهیلات مسکن برای بانک‌ها جاذبه ندارد زیرا مدت بازپرداخت آن بسیار طولانی است و در سایر کشورها نرخ سود تسهیلات بانکی معمولا یک تا دو درصد بالاتر از نرخ تورم است و بنابراین برای بانک‌ها پرداخت تسهیلات خرد صرفه دارد اما در ایران علاوه بر اینکه دولت بدهی سنگینی به بانک‌ها دارد، دولتی‌ها کارمزد خدمات بانکی را نمی‌پردازند و از آن سمت بانک‌ها را مجبور می‌کنند که با زیان به بخش‌های مختلف تسهیلات بدهند.
در حال حاضر وام خرید مسکن فقط در بانک مسکن و ملی پرداخت می‌شود اما وام جعاله یا تعمیرات مسکن، همچنین وام ساخت و ساز مسکن در سایر بانک‌ها نیز پرداخته می‌شود.
گفتنی است که وام ساخت و ساز مسکن علاوه بر انبوه‌سازان به خود مالکان و افراد مالک زمین هم پرداخته می‌شود و بر اساس تصمیم شورای پول و اعتبار متقاضیان وام ساخت مسکن، در تهران ۴۵۰ میلیون تومان دریافت می‌کنند، برای متقاضیان در شهرهای بالای یک میلیون نفر جمعیت ۴۰۰ میلیون تومان، در مراکز استان‌ها ۳۵۰ میلیون تومان و سایر شهرها ۳۰۰ میلیون تومان، همچنین برای مسکن روستایی ۲۵۰ میلیون تومان در نظر گرفته شده است.
رقم تسهیلات جعاله مسکن هم بانک‌های مختلف متفاوت است و از 5 میلیون تومان تا حدود 500 میلیون تومان است.
