موضوع هسته ای چگونه از اهمیت خارج شد / وقفه ۸ساله در برنامه های توسعه ای انرژی اتمی

اقتصاد آنلاین- شادی همایونی؛ ناترازی در بخش برق نه تنها تابستان را با خاموشی های مکرر همراه کرد بلکه از احتمال تکرار خاموشی در زمستان نیز صحبت می شود.

بخش عمده برق کشور از طریق نیروگاه های برق حرارتی و برق آبی تولید می شود که تولید برق در هر دو بخش به چالش خورده است؛ در بخش نیروگاه های برق آبی به دلیل کاهش ذخایر آب کشور و در بخش نیروگاه های برق حرارتی به دلیل کمبود گاز.

همانطور که در جدول ملاحظه می شود پس از چرخه ترکیبی، نیروگاه های گازی و بخاری و سپس برق آبی بیشترین بار تولید برق را بر دوش می کشد.

آمارهای اشاره شده اما ظرفیت نصب شده را نشان می دهد که در صورت وجود سوخت مورد نیاز و خارج نشدن از مدار برای تعمیرات دوره ای، قادر به تولید این میزان برق خواهند بود.

نگاهی به میزان مصرف و مقایسه آن با میزان تولید می تواند تا حد زیادی وضعیت ناترازی ها در این بخش را ترسیم کند.

۱۲۲۵۱ مگاوات ناترازی در بخش برق

بر اساس اعداد برآورد شده از سوی شرکت های مدیریت شبکه برق ایران و تولید نیروی برق حرارتی، در پیک مصرف در روزهای تابستان ۱۲ هزار و ۲۵۱ مگاوات ناترازی وجود دارد.

با توجه به محدودیت های آبی و گاز کشور، برنامه ریزی برای استفاده از انرژی های تجدیدپذیر و هسته ای سال ها مورد تاکید کارشناسان و در لیست برنامه های مسئولان قرار گرفت. اما با نگاهی به جدول عملکردها ملاحظه می شود که تولید برق در هر دوی این بخش ها بسیار ضعیف بوده و از برنامه ها عقب مانده است.

به طوری که حتی در ظرفیت اسمی نیروگاهی نیز نیروگاه هسته ای سهم ۱.۲ درصدی و تولید برق تجدیدپذیر سهم یک درصدی دارد. این در حالی است که بسیاری از کشورها عمده بر مورد نیاز خود را از طریق نیروهای هسته ای و تجدیدپذیر به دست می آورند.

به طوری که فرانسه نزدیک به ۷۱ درصد، اوکراین و اسلواکی نزدیک به ۵۴ درصد، مجارستان حدود ۴۹ درصد، بلژیک نزدیک به ۴۸درصد از برق مورد نیاز خود را از انرژی هسته ای تامین می کنند. در واقع می توان گفت درمجموع بین ۳۱ کشور، ایران رتبه ۳۰ را با کمترین سهم برق هسته‌ای از کل تولید برق دارد.

هرچند به نظر می رسد عامل اصلی عقب ماندگی در برنامه های تولید برق اتمی، تحریم ها باشد اما رییس سابق سازمان انرژی اتمی نظر دیگری دارد.

عامل عقب ماندگی از برنامه های هسته ای تحریم نبود

فریدون عباسی دوانی رییس سابق سازمان انرژی اتمی در گفت و گو با اقتصاد آنلاین معتقد است: نگاه متفاوتی که در دولت قبل شکل گرفت موضع هسته ای از اهمیت خارج و این مساله باعث عقب افتادن برنامه ها شد. در دولت یازدهم و دوازدهم اعتباری به این امر تخصیص پیدا نکرد و استفاده از روش تهاتر نیز از دستور کار خارج شد.

به گفته او انرژی اتمی همراه انرژی های تجدید پذیر می تواند بخشی از تولید برق کشور را برعهده داشته باشد. انرژی های تجدیدپذیر با محدودیت های تولید از جمله عدم امکان استفاده از انرژی خورشید در همه ساعات شبانه روز یا عدم تولید برق از انرژی بادی در همه روزهای سال، مواجه است و در طول سال نوسانات تولید در این حوزه وجود خواهد داشت. بر این اساس برای پایداری شبکه و تنظیم فرکانس لازم است از انرژی هسته ای استفاده شود. کشورهای دیگر نیز تولید برق تجدیدپذیر و هسته ای را توامان استفاده می کنند.

عباسی یادآور شد: ما از سال های پیش به دنبال ایجاد نیروگاه های جدید هسته ای بودیم که در کشور احداث کنیم و تولید برق پشتیبانی کننده ای را داشته باشیم. اما متاسفانه برخی دولت ها رویکرد خوبی به استفاده از انرژی هسته ای نداشتند و به همین دلیل احداث نیروگاه های جدید هسته ای و تکمیل فاز ۲ و ۳ نیروگاه بوشهر به وقفه افتاد.

رییس سابق سازمان انرژی اتمی توضیح داد: در حال حاضر تنها یک نیروگاه هسته ای تولید برق دارد که در روزهای اوج مصرف یا زمان هایی که برخی نیروگاه ها از مدار خارج می شوند به کمک نیروگاه های برق حرارتی می آید و بخشی از کمبود را جبران می کند.

او در خصوص تاثیر تحریم بر عدم افزایش ظرفیت تولید برق اتمی گفت: تنها تحریم ظرفیت تولید برق اتمی را کاهش نداده است بلکه بیش از تحریم، سیاست های داخلی است که مانع تولید می شود. ما حتی در زمان تحریم نیز در حال افزایش تولید بودیم اما نگاه متفاوتی که در دولت یازدهم شکل گرفت موضع هسته ای از اهمیت خارج و این مساله باعث عقب افتادن برنامه ها شد.

عباسی افزود: در دولت یازدهم و دوازدهم اعتباری به این امر تخصیص پیدا نکرد و استفاده از روش تهاتر نیز از دستور کار خارج شد.

او اظهار امیدواری کرد: با همکاری مجلس و دولت در این ایام امیدواریم این وقفه ها برطرف شود و در آینده نزدیک شاهد ایجاد تنوع در سبد انرژی باشیم.

به گفته عباسی وزارت نیرو باید میزان مورد نیاز برق اتمی را اعلام کند و بر اساس آن روی افزایش ظرفیت اقدام شود. در مورد انرژی های تجدیدپذیر مانند انرژی خوشیدی نیز باید به اندازه برنامه ریزی و افزایش ظرفیت داده شود. یعنی متناسب با نیازها و ظرفیت های موجود در حدی که کارشناسان تخمین می زنند از انرژی های تجدیدپذیر استفاده شود.