آشنایی با مفاهیم پایه بورس/ پذیره نویسی سهام چیست و فرآیند آن چگونه است؟
یکی از اصطلاحات رایج در بازار سرمایه و مباحث مالی، پذیرهنویسی است که به تعهد برای تامین سرمایه یک شرکت اشاره دارد.
به گزارش اقتصادآنلاین؛ همانطور که در گزارش قبلی (آشنایی با عرضه اولیه سهام) اشاره شد، آشنایی با برخی از مفاهیم پایه بازار سرمایه، درک بهتری از سرمایهگذاری در این بازار را برای اشخاص فراهم میکنند. در ادامه سلسله گزارشهای آشنایی با مفاهیم پایه بورسی، به تعریف مفهوم پذیرهنویسی، کارکردها و ویژگیهای آن پرداخته میشود.
پذیرهنویسی چیست؟
پذیرهنویسی، به تعهد انجام کار یا موضوعی که در آن نوشته شده است، گفته میشود. همچنین پذیرهنویسی به معنی فرآیند خرید اوراق بهادار از ناشر یا نماینده قانونی و پرداخت یا تعهد پرداخت وجه کامل آن طبق قرارداد نیز است.
پذیرهنویسی، عملی است که به واسطه آن شخصی تعهد میکند قسمتی از سرمایه شرکت را تقبل کند و در شرکت سهامی عام شریک شود. موسسان شرکت سهامی عام، قسمتی از سرمایه را از طریق فروش سهام به مردم، تأمین میکنند. طبق ماده ۳۸ قانون تجارت، شرکت سهامی عام هنگامی تشکیل میگردد که کلیه سهام آن تأدیه شود.
درواقع پذیره نویسی، به عمل حقوقی که به موجب آن شخص تعهد میکند با تامین قسمتی از سرمایه شرکت بر مبنای مبلغ برآورده شده در شرکت سهامی عام شریک شود، اشاره دارد. (پذیره نویسی، شخص را متعهد میکند که مبلغی را برابر مبلغ قیدشده در ورقه تعهد سهام پرداخت کند و در مقابل چنین تعهدی، حق دریافت سهام پس از تشکیل شرکت و استفاده از آن برای پذیره نویسی ایجاد شود.)
فرآیند پذیرهنویسی چگونه است؟
برای انجام فرآیند پذیره نویسی، باید طرح آن تهیه شود و به امضای همه مؤسسان شرکت برسد. در مرحله بعدی، این طرح به اداره ثبت شرکتها در تهران یا شهرستانها تحویل داده میشود. البته لازم است مؤسسان علاوه بر طرح پذیرهنویسی، اظهارنامه و اساسنامه شرکت را نیز به مرجع ثبت شرکتها تحویل دهند. مرجع ثبت شرکتها پس از مطالعه اظهارنامه و طرح اساسنامه شرکت و طرح پذیرهنویسی سهام و تطبیق آنها با قانون، اجازه انتشار اعلامیه پذیرهنویسی سهام را صادر میکند. پس از گذراندن این مراحل، موسسان شرکت باید اعلامیهای را در روزنامهای که قبلا تعیین کردهاند، آگهی کرده و بانکی که تعهد سهام در آن انجام میشود را نیز اعلام کنند. در نهایت، اعلامیه پذیرهنویسی سهام اعلان عمومی میشود و پذیرهنویسان احتمالی برای تعهد سرمایه شرکت از آن مطلع میشوند.
مهلت پذیرهنویسی
طبق تبصره یک ماده ۲۳ قانون بازار اوراق بهادار، سازمان بورس و اوراق بهادار تعیینکننده مدت زمان انجام پذیرهنویسی است که این مدت، بیشتر از ۳۰ روز نخواهد بود. با این حال سازمان بورس و اوراق بهادار میتواند با تقاضای موسسان و ارائه دلایل منطقی، حداکثر ۳۰ روز دیگر پذیرهنویسی را تمدید کند. تبصره ۲ این ماده نیز مقرر کرده است که نتایج توزیع و فروش اوراق بهادار باید به سازمان بورس اطلاع داده شود.
ورقه تعهد سهم شامل چه مواردی میشود؟
ورقه تعهد سهم، امکان کسب اطلاعات شرکت را برای پذیرهنویسان فراهم میکند. ورقه تعهد سهم شامل مواردی مانند سرمایه شرکت، نام بانک و شماره حسابی است که مبلغ لازم توسط پذیرهنویسان باید به آن حساب پرداخت شود.