محک‌زنی وام 80 میلیونی مسکن

درست 10روز پیش بود که وزیر راه و شهرسازی از اعطای وام مسکن 80 میلیون تومانی خبرداد. حالا پس از اعلام آخوندی ، رئیس کل بانک مرکزی و سخنگوی دولت نیز اظهاراتی داشتند. آنها گفته‌اند که بحث و بر سر اعطای این وام انجام می‌شود و تا یک‌ماه آینده آخرین جزئیات آن اعلام می‌شود. دراین میان ولی‌اله سیف ، رئیس کل بانک مرکزی گفته که فعلا کار کارشناسی این وام‌ها صورت نگرفته ‌است و وزارت راه‌ و شهرسازی فکر می‌کند که می‌تواند سقف وام خرید مسکن تا 80 میلیون تومان افزایش یابد و حال در صورت نهایی شدن و نتایج حاصله به بانک‌ها اجازه داده خواهد شد که مورد به مورد در این زمینه فعال شوند. این درحالی است که نوبخت نیز در سمت معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور گفته که وام 80 میلیون‌تومانی مسکن در حال بررسی است و اگر دولت به جمع‌بندی برسد، آن را تصویب خواهد کرد. به گفته نوبخت، این موضوع در کمیسیون‌های تخصصی در حال بررسی است و چنانچه هیات وزیران درباره آن به جمع‌بندی برسد، آن را مصوب می‌کند. داستان وام 80میلیون تومانی ازکجا آغاز شد؟ از ابتدای آغاز به کار دولت یازدهم ، وزارت راه و شهرسازی بر افزایش و ارائه تسهیلات مسکن و کمک خرید مسکن توجه داشت، به گونه‌ای که در نیمه دوم سال گذشته وام 20میلیون تومانی مسکن تا 35 و بعد تا 50 میلیون تومان افزایش یافت . در این میان بانک مسکن از وام35 میلیون تومانی برای زوج‌های جوان و 10میلیون تومان جعاله خبرداد. براین اساس پیشنهادات تشکیل صندوق‌های سرمایه‌گذاری و افزایش وام‌های مسکن بیش از پیش مطرح و بارها گفته شد که با بانک مرکزی نامه‌نگاری‌هایی صورت گرفته است. امسال نیز با پیشنهاد تشکیل صندوق‌های سرمایه‌گذاری مسکن موافقت شد و موج جدیدی از برنامه‌های کمکی دولت برای خرید خانه قشر متوسط ایجاد شد. وزارت راه و شهرسازی در این میان پیشنهادات خود را ارائه کرد و تسهیلاتی برای خانه‌اولی‌ها اعلام شد. آخوندی در این میان با تشریح جزئیات برنامه دولت برای پرداخت تسهیلات خرید مسکن گفت که قرار است در قالب طرح وزارت راه حدود ۸۰ میلیون تومان تسهیلات به خانه‌ اولی‌ها پرداخت ‌شود و این افراد نیز باید حدود ۷۰ میلیون تومان پس‌انداز داشته باشند. وی با بیان اینکه با تسهیلات بانکی چیزی حدود 40 درصد از درآمد خانوار باید به مسکن اختصاص یابد نیز افزود که سهم مسکن در سبد هزینه خانوار در دهک‌های کم‌درآمد نباید بیشتر از 40 درصد باشد، چرا که در این صورت از سایر هزینه‌ها زده می‌شود. وزیر راه و شهرسازی با تاکید بر این‌که باید بانک‌ها 60 تا 70 هزار میلیارد تومان در بخش مسکن به مردم تسهیلات پرداخت کنند، اظهار کرد که برای آن‌که بتوانیم به اهداف برنامه‌ها برسیم باید 25 درصد تسهیلات به بخش مسکن اختصاص یابد. آخوندی موافقت خود از این طرح را ارائه کرد و گفت که باید طرف تقاضا را نیز حمایت کنیم تا با افزایش قدرت خرید وارد بازار شوند. صندوق‌های پس‌انداز که در دنیا بسیار رایج است اقتصاد خانوار و اقتصاد کلان را نظم می‌دهد. حالا متقاضیان خرید مسکن منتظر برنامه‌های دولت برای افزایش تسهیلات مسکن هستند تا با اندک پس‌انداز خود بتوانند خانه‌ای بخرند . نظر کارشناسان مسکن برای وام 80میلیون تومانی نظر کارشناسان و تاثیر این وام بر بازار مسکن گویای این است که این وام نه‌تنها بازار را با افزایش قیمت همراه نمی‌کند، بلکه باید برای خرید هر واحد مسکونی درصدی مشخص شود . این درحالی است که بارها کارشناسان مسکن گفته بودند که وام مسکن باید به صورت پله‌ای و درصدی از مبلغ کل باشد به‌گونه‌ای که برای خرید یک واحد 100 متری یک میزان وام نیاز است و برای خرید واحدی 50 متری میزانی دیگر نیاز است . حالا اگر این مبلغ به صورت واحد و مشخص باشد خرید واحدهای مسکونی کوچک رونق می‌گیرد . یک کارشناس مسکن درباره تاثیر این وام بر بازار مسکن اظهار کرد که این وام نمی‌تواند بازار مسکن را با افزایش قیمت همراه کند و فقط می‌تواند اندکی به بازار رونق دهد. کیوان شادمان معتقد است که با توجه به رکود مدت‌دار در بازار مسکن این وام‌ها نمی‌توانند جهش قیمتی ایجاد کنند. به گفته وی، شاید این وام بتواند برخی متقاضیان مسکن را خانه‌دار کند و برای برخی دیگر نیز دردی را از خریدشان دوا نکند، بنابراین بهتر است این ‌وام‌ها براساس قیمت واحد مسکونی و درصد نیاز خریدار پرداخت شود. شادمان می‌گوید که با 80 میلیون تومان هر قشر نیازمند مسکن نمی‌توانند خانه‌دار شوند و بهتر است این وام‌ها براساس درصد مشخصی پرداخت شود. به گفته وی، در صورتی که شخصی بخواهد واحد مسکونی 100 میلیون تومانی بخرد وام 80میلیون تومانی بهترین گزینه برای خریداست و متقاضی خرید مسکن یک میلیارد تومانی به این مبلغ نیاز چندانی نخواهد داشت. این کارشناس معتقد است ممکن است در صورت پرداخت این وام برخی مناطق پرساخت و سازکه دارای واحدهای مسکونی نوسازی هستند رونق گیرند و خرید و فروش در این مناطق بیشتر شود. همچنین یک کارشناس مسکن دیگر می‌گوید که در شرایط فعلی افزایش میزان وام مسکن نه تنها کمکی به بالا‌رفتن قدرت خرید مردم نمی‌کند که فضای فعالیت دلالان را نیز گسترش می‌دهد. به گفته احمدرضا سرحدی در شرایطی که قیمت مسکن تعدیل نشده و کسانی که نیاز مصرفی واقعی دارند، توان ورود به بازار را ندارند ، افزایش وام تنها فضای فعالیت دلالان را باز می‌کند. اگر دولت سیاست‌های حمایتی خود را به طرف عرضه اختصاص دهد، قیمت تمام شده مسکن کاهش می‌یابد و با بالا‌رفتن تقاضا بازار تحرک پیدا می‌کند. در حالی که کارشناسان بازار مسکن چندان این راهکار را در رونق بازار و کمک به خانه‌دار شدن مردم موثر نمی‌دانند، رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران از افزایش سقف وام مسکن تا 80 میلیون تومان ابراز خرسندی می‌کند و می‌گوید این طرح می‌تواند موجب رونق معاملات شود. برخی کارشناسان براین باورند که نباید به افزایش سقف وام مسکن به دید منفی نگاه کرد، چرا که این امر تنها موجب سهولت خرید و فروش می‌شود. حسام عقبایی معتقد است که این طرح موجب افزایش قیمت نمی‌شود و اگر دولت بتواند در کنار افزایش سقف وام، برنامه اخذ مالیات بر ارزش افزوده قیمت مسکن را در دستور کار قرار دهد بازار مسکن ثبات پیدا می‌کند. در این میان، به گزارش اقتصادی‌نیوز، یداله دادگر، استاد اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی نیز گفته است که سطح تسهیلات مسکن در کوتاه‌مدت تورم را بالا می‌برد ولی در میان‌مدت هم از شدت تورم ایجاد شده، کاسته می‌شود و هم آثار مثبت ضد رکودی آن ظاهر می‌شود. به گفته وی، هم بر اساس تئوری اقتصادی و هم با توجه به تجربه‌های فراوان، اعطای وام 80 میلیونی مسکن در ایران در کوتاه‌مدت موجب افزایش تورم خواهد شد، بنابراین بدون تردید افزایش این حجم از تقاضا روی شاخص کل قیمت‌ها اثرگذار خواهد بود. درحالی که از سال گذشته وام خرید مسکن از 20میلیون تومان به35 میلیون تومان و پس از آن تا حدود50میلیون تومان هم افزایش یافت، اما تاثیری در افزایش قدرت خرید مردم نداشت و همچنان بازار مسکن دررکود به سر می‌برد .