وام 80 میلیونی خرید مسکن؛ خوب یا بد؟

در سال های اخیر قیمت مسکن به دلایل محتلف همچون افزایش قیمت مصالح ساختمانی و از بین رفتن تعادل میان عرضه و تقاضا در بازار تا اندازه ای افزایش یافته است که این روزها رکود نسبتا پایدار در بازار ایجاد شده و متقاضیان خرید مسکن به دلیل کاهش قدرت خرید به دنبال اجاره واحدهایی با متراژ پایین هستند. البته در سال های اخیر بارها درباره کاهش قدرت خرید مسکن از سوی مردم از سوی کارشناسان هشدار داده شده بود و مسئولان دولتی نیز با اجرایی کردن طرح های مختلفی همچون طرح مسکن مهر به دنبال جلوگیری از رکود در بازار بودند که این طرح ها آنچنان که باید موفق نبوده است. اما از یکسال قبل و با آغاز فعالیت دولت یازدهم مسئولان دولتی با ارائه راهکارهای جدید همچون مسکن اجتماعی به دنبال حل مشکل مسکن مردم بوده اند که البته بنا بر اعلام وزیر راه و شهرسازی طرح مسکن اجتماعی تا زمان پایان طرح مسکن مهر اجرایی نخواهد شد. بر همین اساس طی ماه های اخیر طرح های مختلفی برای حل مشکل مسکن مردم ارائه شده که یکی از این طرح ها افزایش وام خرید مسکن به میزان 80 میلیون تومان است که این طرح موافقان و مخالفان فراوانی دارد و مخالفن این طرح معتقدند در حالی که دولت به دنبال کاهش نرخ تورم است این طرح تورم زا خواهد بود. این در حالی است که عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی گفته است در صورت افزایش عرضه این وام تورم زا نخواهد بود، زیرا تورم دلایل اقتصادی دیگری نیز دارد و فقط وام نمی تواند باعث تورم شود. وی تاکید کرد باید به مردم برای خرید خانه کمک شود و این گونه نیست که فقط بخواهیم به یک طرف توجه کنیم، زیرا باید به عرضه و تقاضا به صورت همزمان توجه شود. آخوندی گفته است نه تنها به تعهدات پایبند هستیم، بلکه تمام برنامه هایمان را در جهت خدمات روبنایی، خدمات زیربنایی و خدمات شهری پروژه های مسکن مهر پیش می بریم، زیرا در این مجموعه ها عمدتا به خود ساختمان مسکونی توجه شده و خدمات ضعیفی در آنها ارائه شده است. همچنین اصغر عارفی عضو هیات مدیره گروه سرمایه گذاری بانک مسکن در این رابطه گفته است اگر 80 میلیون وام مسکن تصویب شود انقلابی در تسهیلات بانکی رخ می‌دهد چرا که تسهیلات خرید مسکن بعد از 8 سال 2 برابر می‌شود، اما این موضوع که این وام باعث شود معادلات اقتصادی به هم بخورد و تورم ایجاد شود، تنها یک توهم اقتصادی است. عارفی تاکید کرده است دولت باید بتواند کسری وجه را در این زمینه جبران کند که در شرایط فعلی فکر نمی‌کنم دولت توان چنین کاری را داشته باشد. به گفته عارفی بانک مرکزی اجازه افزایش سقف تسهیلات را به شرطی می دهد که دولت کسری صندوق و منابع را جبران کند.در شرایط فعلی هم بنده بعید میدانم دولت منابعی داشته باشد که بتواند کسری صندوق‌هایی که برای این کار ایجاد می‌شود را جبران کند. حجت‌اله میرزایی از اقتصاددان فعال در حوزه مطالعات مالی مسکن نیز در این رابطه گفته است بخش مسکن در حال حاضر با رکود سنگین مواجه است و اگر نتوان با محرک‌هایی همچون تسهیلات‌بانکی پشتیبان خرید یا ساخت، رکود را مهار کرد، سایر بخش‌های اقتصادی که ارتباط پسین و پیشین با بخش مسکن دارند نیز آسیب خواهند دید. میرزایی با تاکید براینکه به بهانه تورم نمی‌شود جلوی پرداخت تسهیلات را گرفت، می گوید افزایش سقف تسهیلات برای تامین مسکن اگر صرفا‌ از محل منابع بانکی باشد، غیرممکن است زیرا بانک‌ها منابع لازم را ندارند و منابع وام‌دهی آنها به شدت کاهش پیدا کرده و حتی تخلیه‌کامل شده و بانک‌ها به مرحله فقرمنابع رسیده‌اند. از سوی دیگر اگر قرار باشد از منابع بانک‌مرکزی یعنی از محل خط‌اعتباری وام داده شود، به شدت تورم‌زا خواهد اما حامد قادرمرزی سخنگوی کمیسیون عمران مجلس در این رابطه معتقد است تزریق منابع مالی به بازار مسکن باعث رونق آن خواهد شد، اما باید عنوان کرد که رونق این بازار به عرضه و تقاضای مناسب مسکن در کشور بستگی دارد. نماینده مردم قروه و دهگلان در مجلس شورای اسلامی، گفته است هرچند افزایش وام مسکن می‌تواند رونق محسوسی را در بازار مسکن ایجاد کند، اما تجربه نشان داده که تزریق هر نوع نقدینگی به بازار مسکن باعث تورم این بخش خواهد شد. به گفته این نماینده مجلس افزایش وام ساخت و ساز و تولید مسکن می‌تواند هم تعادل را در عرضه و تقاضای بازار مسکن حفظ کند و هم رونق را به این بازار تزریق کند، در حالی که بالا بردن سقف وام خرید مسکن نه‌تنها کمکی به اقشار آسیب‌پذیر و فاقد مسکن نخواهد کرد، بلکه افزایش نرخ‌ها را نیز در پی خواهد داشت. بانک مسکن تاکنون منابع مالی فراوانی را برای طرح مسکن مهر هزینه کرده، اما برگشت چنین منابعی سال‌ها طول خواهد کشید. همچنین ایرج رهبر عضو هیات مدیره کانون سراسری انبوه سازان با بیان اینکه افزایش تسهیلات خرید مسکن فقط در کوتاه مدت جوابگو است، می گوید باید به دنبال راهکاری باشیم تا همزمان با عرضه تسهیلات، تولید مسکن را هم افزایش دهیم. این تسهیلات باید با احتیاط و راهکارهای خاصی به بازار مسکن تزریق شود و همزمان برنامه‌هایی برای عرضه و تولید مسکن هم به اجرا برسد. وی با بیان اینکه تسهیلات تولید با قابلیت انتقال به خریدار کمک زیادی به تولید و عرضه مسکن می‌کند، افزود این تسهیلات قدرت خرید را افزایش می‌دهد اما در کوتاه مدت جوابگوی نیاز متقاضیان خواهد بود زیرا با توجه به وضعیت بازار مسکن در یک سال گذشته، تقاضا در بازار افزایش پیدا می‌کند. باید به دنبال راهکاری باشیم تا همزمان با عرضه تسهیلات، تولید مسکن را هم افزایش دهیم زیرا تسهیلات خرید فقط برای ۳ تا ۴ ماه می‌تواند تاثیرگذار باشد. رهبر با بیان اینکه افزایش قدرت خرید منجر به افزایش تقاضا در بازار مسکن می‌شود، گفته است در نهایت این تسهیلات فقط پوشاننده افزایش قیمت مسکن خواهد بود و تاثیری در قدرت خرید نمی گذارد و هدف اصلی دولت را برآورده نمی کند.