ذخایر نگران کننده سوخت جایگزین گاز
در شرایطی که صنایع و کارخانه های سیمان و فولاد در تابستان به دلیل کمبود انرژی شاهد قطع برق و حتی تعطیلی واحدها بودند حالا با شروع فصل سرما کارخانه های سیمان باردیگر شاهد قطع گاز هستند.
به گزارش اقتصادآنلاین، با شروع موج سرما از هفته گذشته و حدود یک ماه و نیم پیش از شروع زمستان باز هم داستان تکراری قطع گاز برخی از صنایع همچون کارخانه های سیمان را شاهد هستیم، اتفاقی که خسارت های سنگینی را به این واحدهای تولیدی وارد می کند.
عباس حسینی نایب رییس انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان با اشاره به اینکه از هفته گذشته داستان تکراری قطع گاز صنایع در روزهای سرد سال شروع شده، گفته است:«از شنبه هفته گذشته، همزمان با کاهش دمای هوا قطع گاز واحدهای سیمانی آغاز شد و همچنان ادامه دارد. هم‌اکنون واحدهای سیمانی که در مناطق شمالی و شمال شرقی کشور قرار دارند، با قطعی گاز مواجه هستند و تولید سیمان در این مناطق با سوخت مازوت انجام می‌شود.» در این بین علی کلاهی، رییس کمیسیون صنایع اتاق ایران هم چند روز پیش هشدار داد که تنها ۱۰روز ذخیره مازوت در نیروگاه‌ها وجود دارد و در زمستان هم کشور با مشکل کمبود برق مواجه خواهد شد و برای نخستین بار پس از پایان جنگ شاهد خاموشی در زمستان خواهیم بود.»
در حال حاضر 50 درصد از تولید انرژی اولیه ایران به گاز طبیعی اختصاص دارد، 56 درصد از انرژی مصرفی کشور از طریق گاز طبیعی تامین می‌شود و سرانه مصرف نهایی گاز طبیعی در ایران 6.4 برابر متوسط مصرف دنیاست. طبق آمارهای وزارت نفت و شرکت ملی گاز ایران سهم نیروگاه‌ها از مصرف گاز 31.3درصد، خانگی، تجاری و عمومی 27.9درصد، صنایع 15.1درصد، پتروشیمی‌ها 12.2درصد و پالایشگاه‌ها 8.8درصد، حمل ونقل 3.5درصد و کشاورزی 1.2برآورد می‌شود.
محمدرضا جولایی مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران درباره سخت بودن وضعیت تامین گاز در زمستان امسال گفته است:« با ورود سامانه جدید سرما از روز سه شنبه هفته جاری، اگر تغییری در روند افزایش مصرف گاز اتفاق نیفتاد، مصرف به ۶۰۰میلیون مترمکعب در روز خواهد رسید که برای این فصل از سال یک رکورد جدید به شمار می‌رود. وزارتخانه‌های نفت و نیرو در تلاش هستند تا سوخت دوم را جایگزین گاز مورد نیاز نیروگاه‌ها کنند، هم جلوی خاموشی ناشی از قطع برق را بگیرند و هم خانه‌ها را در فصل سرما، گرم نگه دارند. با این حال روند رشد مصرف گاز نگران‌کننده شده و به مرز 600میلیون مترمکعب در روز رسیده است.
اما سوال اصلی اینجاست که چرا کشوری که دومین ذخیره گازی جهان را در اختیار دارد با چالش برای تامین گاز رو به روست؟ به اعتقاد کارشناسان نبود سرمایه گذاری کافی برای توسعه صنایع نفت و گاز، قدیمی بودن تاسیسات و البته مصرف بی رویه انرژی (به خصوص در روزهای سرد سال) در کشور سه چالش جدی است که صنعت گاز ایران با آن مواجه بوده و باعث می شود زنگ خطر قطع گاز در روزهای سرد از هم اکنون به صدا در آید. براساس آخرین ترازنامه انرژی ایران (1397) که منتشر شده، صنعت گاز ایران با چالش‌های جدی مواجه و نوسان نرخ ارز هم بر این چالش‌ها افزوده است.
ازجمله چالش‌های این صنعت، پایین بودن ضریب بازیافت مخازن گاز، بالا بودن عمر مخازن نفت و گاز و افت تولید طبیعی آن ها، محدودیت دسترسی به منابع مالی بین‌المللی، محدودیت دسترسی به فناوری‌های نوین و کمبود شدید منابع مالی، برای توسعه طرح‌ها از چالش های جدی این صنعت است. علاوه بر این ها غفلت ملی از بهینه سازی مصرف انرژی در ایران به پیچیده‌تر شدن معمای تراز منفی، به ویژه در بخش گاز ایران دامن زده است. برآوردهای شورای عالی انرژی کشور از تراز تولید و مصرف گاز طبیعی تا افق1420نشان می‌دهد که تراز منفی گاز کشور حتی با فرض اعمال سیاست‌های بهینه سازی مصرف در دولت سیزدهم ادامه می یابد. سند تراز تولید و مصرف گاز طبیعی تا افق 1420 نشان می‌دهد که در سال جاری میزان تولید و عرضه گاز به 812میلیون مترمکعب در روز برسد؛ درحالی‌که میزان مصرف گاز، 843میلیون مترمکعب برآورد شده؛ یعنی دست‌کم 21.5میلیون مترمکعب کمبود گاز خواهیم داشت.
