جلوگیری از مسمومیت با مونوکسید کربن در فصل زمستان

به گزارش اقتصادآنلاین، مسمومیت با مونوکسیدکربن اتفاقی است که بی صدا می افتد و همه ما ممکن است روزی گرفتار چنین حادثه ای شویم. این مسمومیت در زمستان دارای علائم مخصوص به خود است و تحت شرایطی اتفاق می افتد.

به منظور پیشگیری از مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن بهتر است ابتدا با علت های انتشار این گاز آشنا شده و سپس راهکارهای مناسب و برخورد با فرد مسموم شده را بدانیم مطمئنا کسب اطلاعات در این زمینه تا حد زیادی از بروز چنین حوادث ناگواری جلوگیری می کند. در صورت بروز چنین حادثه ای نیز چنانچه آگاهی لازم را داشته باشیم و اقدامات منطقی و عاقلانه ای در مقابل مسمومیت عزیزان خود با گاز مونوکسیدکربن انجام دهیم، می توانیم جان آن ها را نجات دهیم.

شایع‌ترین علل مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن

از جمله علت های شایع‌ گازگرفتگی و مسمومیت با مونوکسیدکربن در زمستان می‌توان موارد زیر را نام برد:

1. درست کردن لانه پرندگان در خروجی دودکش ها یا مسدود شدن راه دودکش با زباله ها و ...
2. محکم نبودن بخش های مختلف دودکش مثل لوله ها و زانویی ها و یا ضربه خوردن لوله های دودکش و جدا شدن لوله ی دودکش از بخاری و هر وسیله حرارتی دیگر در اثر برخورد افراد یا بچه ها و ...
3. دقت نکردن در اتصال ایمن و مناسب دودکش به وسیله حرارتی
4. عدم اطمینان از وضعیت دودکش و مکش صحیح قبل از مرحله نصب بخاری یا شومینه
5. استفاده کردن از لوله های آکاردئونی به عنوان دودکش وسیله حرارتی و انتشار گاز مونوکسید به دلیل اتصال نامناسب لوله ها به بخاری و دریچه دیوار
6. بستن تمامی در و پنجره و راه های ورود و خروج هوا و در نتیجه کاهش سطح اکسیژن
7. بدسوزی وسیله حرارتی مثل بخاری و تولید و انتشار گاز مونوکسیدکربن
8. پدیده مکش معکوس
9. کج شدن و یا خم شدن و افتادن دودکش وسیله حرارتی در اثر باد و طوفان
10.   مختل شدن عملکرد مکش دودکش در اثر باد و طوفان شدید
11.   استفاده از دودکش های کم ارتفاع برای مکش
12.   استفاده از دودکش هایی که از پنجره ها و دیوارها بیرون می زنند و یا بدون عایق و کلاهک هستند.
13.   استفاده کردن از اجاق یا زغال یا چند شعله و بخاری بدون اتصال دودکش به عنوان سیستم گرمایش خانه
14.   استفاده از بخاری بدون اتصال دودکش در محیط یا اتاق کوچک
15.   قرار دادن لوله دودکش بخاری در داخل ظرف آب
16.   نصب کردن آبگرمکن در حمام و یا رختکن و یا گرم کردن محیط حمام با بخاری
17.   عبور دادن لوله دودکش از داخل حمام
18.   مکش نامناسب دودکش موتورخانه و پس دادن دودکش و انتشار گاز مونوکسیدکربن
19.   شکستن لوله های دودکش در داخل دیوار و وجود ترک و درز در دیوار مخصوصا در اتاق خواب ها و حمام یا محیط های کوچک
20.   استفاده از اجاق گاز یا اجاق پیک نیک در فضاهای بسته ای مانند چادرهای مسافرتی
21.   استفاده از اجاق پیک نیکی در داخل ماشین و کامیون زمانی که محیط بسته باشد
22.   جدا کردن لوله ها یا خود دودکش برا تمیزکاری و عدم نصب مناسب در اتصال مجدد به وسیله حرارتی

مطمئنا شناخت روش های انتشار گاز مونوکسیدکربن و جلوگیری از آن ها یا استفاده از روش های محتاطانه به منظور پیشگیری از انتشار این گاز می تواند تا حد بسیار زیادی از مسمومیت با مونوکسیدکربن در زمستان جلوگیری نماید.

روش ها و راهکارهای پیشگیری از مسمومیت با مونوکسید کربن در زمستان

همانطور که می دانید، گاز مونوکسیدکربن یگ گاز بی رنگ، بدون بو و نامرئی است. این گاز از وسیله های حرارتی مانند بخاری، شومینه، اجاق گاز و یا سوزاندن زغال و چوب منتشر می شود. از آنجایی که در فصل زمستان استفاده از چنین وسیله های حرارتی رواج می یابد و به دلیل سرما در و پنجره ها بسته می شود، مسمومیت در زمستان با این گاز افزایش می یابد. از این رو بهتر است اقدامات پیشگیرانه ای در این زمینه انجام دهیم.

• برای پیشگیری از مسمومیت بهتر است منابع انتشار این گاز را که چراغ های نفتی بدون دودکش، کوره ها، اجاق گاز، آتشدان، آبگرمکن، اجاق چوبی، شومینه و بخاری هستند را بشناسید.
• چنانچه احتمال دادید که گاز مونوکسیدکربن در محیط انتشار یافته است سریعا همه افراد را از آن جا بیرون ببرید.
• علائم هشدار دهنده مسمومیت با مونوکسیدکربن در زمستان را بشناسید. این علائم عبارتند از: سردرد، سرگیجه، سیاهی رفتن چشم ها، حالت تهوع، استفراغ، درد در قفسه سینه، سردرگمی، بیهوش شدن.
• از نصب و اتصال صحیح وسیله های حرارتی در منزل و یا محیط کاری خود اطمینان حاصل کنید.
• از چراخ یا بخاری نفتی بدون دودکش در خانه به ویژه در هنگام خواب استفاده ننمایید.
• قبل از استفاده و نصب وسایل حرارتی مانند دودکش و بخاری یا اجاق ها ابتدا از صحت عملکرد آن ها اطمینان حاصل کنید تا اگر نیاز به تعمیر دارند، برطرف کرده و سپس استفاده کنید.
• در صورتی که از شومینه یا آتشدان در منزل خود استفاده می کنید از باز بودن دودکش های آن مطمئن شوید.
•  از وسایلی مانند کباب پز و منقل در داخل خانه یا پارکینگ بسته استفاده نکنید.
• با اجاق گاز محیط خانه خود را گرم نکنید.
• زغال را در داخل خانه یا هر محیط بسته دیگری نسوزانید.
• برای پیشگیری می توانید در داخل خانه یا محیط کار خود از دستگاه هشدار مونوکسید کربن استفاده کنید و باتری های آن را هر 6 ماه تعویض نمایید.
• از هیترهای گازی یا نفتی در محیط های بسته و اتاق استفاده نکنید.
• از وسایل گازی مانند اجاق پیک نیک داخل ماشین و چادرهای مسافرتی استفاده نکنید.
• مطمئن شوید که شومینه و بخاری به بیرون تهویه می شوند و سیستم خروجی گاز مونوکسید کربن نشت به داخل ندارد.
• همواره در فصل زمستان به تهویه و ورود هوای تازه در اتاق توجه نمایید.

چطور خطر ناشی از مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن را کاهش دهیم؟

• مسمومیت با مونوکسیدکربن در زمستان معمولا بسته به شدت آن نیاز به اقدامات پزشکی دارد. علائمی از جمله تهوع و استفراغ از علائم پیشرفته مسمومیت بوده و نیاز به اقدامات پزشکی اورژانسی دارند.
• اولین و مهم ترین کاری که می توان برای فردی که دچار مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن شده است، انجام داد این است که به او اکسیژن و هوای تازه رساند.
• بهترین کار این است که پنجره های اتاق را سریعا باز کنید تا هوای تازه و اکسیژن در اتاق جریان پیدا کند و در صورت امکان فرد مسموم را به پنجره ها نزدیک تر کنید. سپس اقدامات دیگری را انجام دهید.
• اقدام مهم دیگر این است که منبع انتشار گاز مونوکسیدکربن را شناسایی و سریعا گاز را قطع نمایید.
• سریعا با اورژانس تماس بگیرید.
• به افراد سالمند، زنان باردار، کودکان، بیماران زمینه ای همانند افرادی که بیماری ریه ای و ... دارند زودتر از دیگر افراد آسیب دیده و با اولویت کمک کنید.
• دستمالی را مرطوب کرده و جلوی دهان و بینی فرد مسموم شده با گاز مونوکسیدکربن قرار دهید.
• به افراد آسیب دیده و مسموم شده با گاز، تا رسیدن اورژانس هیچ مواد خوراکی و نوشیدنی ندهید زیرا به دلیل حالت تهوع و استفراغ احتمال خفگی فرد وجود دارد.

از کجا بفهمیم فرد دچار مسمومیت با مونوکسیدکربن شده است؟!

گاهی ممکن است به دلیل عدم اطلاع از علائم مسمومیت با مونوکسیدکربن در زمستان، به راحتی از کنار علائم جدی مسمومیت بگذریم و آن را شوخی تلقی کرده، در نتیجه موجب آسیب جدی و حتی مرگ فرد شویم. بنابراین شناخت علائم هشداردهنده مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن بسیار اهمیت داشته و اقدامات اورژانسی هرچه سریع تر انجام شود، جان فرد کمتر در خطر خواهد بود. در ادامه چند مورد از مهم ترین علائم مسمومیت در زمستان را بررسی می کنیم:

• سردرد

شاید یکی از علائم شایع مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن، سردرد مبهمی باشد که فرد دچارش می شود. سردرد تنشی یا مبهمی که فرد مسموم با گاز تجربه می کند، یک زنگ خطر برای هشدار به فرد است که ممکن است به راحتی از کنار آن بگذرید. این سردرد معمولا مداوم بوده و در بخش جلویی سر حس می شود. چنانچه در محیطی هستید که احتمال گازگرفتی وجود دارد، بهتر است سردرد طولانی را جدی تلقی کرده و سریعا اقدام پیشگیرانه انجام دهید.

• احساس خستگی و ضعف عضلانی

یکی دیگر از علائم مسمومیت با مونوکسیدکربن احساس ضعف و سرگیجه است. در صورت انتشار گاز مونوکسیدکربن این گاز به جای اکسیژن وارد خون می شود و به دنبال آن مرگ سلول ها اتفاق می افتد. در صورتی که بدن درد دارید یا عضلات بدن شما با ضعف شدید مواجه شده است، به طوری که انجام فعالیت هایی مانند راه رفتن مانند قبل انجام نمی شود، بهتر است مسمومیت را در نظر داشته باشید.

توجه داشته باشید سرگیجه یکی از علائم هشداردهنده مسمومیت است و اگر واقعا با گاز مونوکسیدکربن مسموم شده باشید و هیچ اقدامی انجام ندهید، موجب از دست دادن هوشیاری و بیهوشی شما می شود.

• حالت تهوع و استفراغ

علائمی مانند حالت تهوع از اولین علامت های مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن هستند. در صورتی که تنها حالت تهوع دارید و افرادی که با شما در آن محیط حضور دارند نیز چنین احساسی دارند، بهتر است سریعا اقدامات پیشگیرانه ای انجام دهید و در و پنجره را باز کنید. همچنین دقت کنید در صورتی که دچار مسمومیت در زمستان شده باشید، حالت تهوع شما با تب همراه نخواهد بود.

• تنگی نفس

در مواردی، به دلیل تجمع مونوکسیدکربن در خون فرد، ممکن است فرد مسموم دچار تنگی نفس شود. در صورتی که چند نفر باهم در یک محیط دچار تنگی نفس شدند حتما پنجره را باز کرده و تهویه هوا مطمئن شوید. همچنین تنگی نفس ممکن است به همراه احساس درد در قفسه سینه باشد. فرد مسموم با مونوکسیدکربن ممکن است تعداد بیشتر از 100 تپش قلب در هر دقیقه داشته باشد.

• خواب آلودگی

این علامت بسیار خطرناک است. به دلیل تجمع مونوکسیدکربن در خون، فرد ممکن است احساس سردرگمی و خواب آلودگی کند و یا مشکلات حافظه و توهم پیدا کند. این علامت به آن جهت خطرناک است که فرد ممکن است به خواب رود و هوشیاری خود را به کل از دست دهد که در این صورت مسمومیت او تشدید شده و جانش به خطر می افتد.

• مشکلات بینایی و تاری دید

زمانی که اکسیژن کمی به مغز برسد، تاری دید پیش می آید. این علامت ممکن است کمتر در افراد مسموم شده با گاز مونوکسیدکربن پیش آید اما در صورت بروز حتما مساله مسمومیت مورد توجه باشد و سهل انگاری نشود. در صورت بروز تاری دید در یک محیط بسته حتما با اورژانس تماس بگیرید.

• تشنج

در موارد شدید، فردی که دچار مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن در زمستان شده است ممکن است تشنج کند. در تشنج فرد فعالیت های غیرقابل کنترلی کرده و بسیار خطرناک است. تشنج معمولا در شرایط خطرناک رخ می دهد بنابرین صبر نکرده و سریعا با اورژانس تماس بگیرید.

چگونه با افراد مسموم شده با گاز مونوکسید کربن برخورد کنیم؟

ابتدا بهتر است فردی که دچار مسمومیت در زمستان شده است را به هوای آزاد ببرید. درصورتی که نمی توانید فرد را جا به جا کنید، سریعا پنجره ها و درهای اتاق را باز کنید تا هوای تازه جریان یابد. اگر فرد لباس تنگی یا یقه بسته ای دارد، آن را باز کنید تا راحت تر نفس بکشد. در صورتی که شرایط اورژانسی است و امکانش است، عملیات اکیسژن دهی به فرد مسموم انجام شود. اقدام دیگر این است که با اورژانس تماس گرفته و خودتان نیز در هوای آزاد بمانید.

سخن پایانی

مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن در زمستان امری رایج است که سالانه جان افراد زیادی را می گیرد اما با انجام اقدامات پیشگیرانه و کسب آگاهی های لازم می توانیم جان خود و عزیزانمان را نجات دهیم. در قدم اول بهتر است از اتصال و نصب درست وسیله حرارتی اطمینان حاصل کنیم و تحت هر شرایطی از تهویه هوا در محیط اطمینان حاصل کنیم. در مرحله دیگر نیز بهتر است علائم مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن در زمستان را شناخته و در صورت بروز هریک از این علائم سریعا اقدامات لازم را انجام دهیم تا از بروز خطرات جدی و حتی مرگ عزیزانمان جلوگیری کنیم.