نمکی با پول های کرونا چه کرد؟ / تکلیف ۳هزار میلیارد تومان روشن نیست

اقتصادآنلاین - شادی همایونی؛ ارزهایی که قرار بود از صندوق توسعه ملی تبدیل به ریال شده و برای مقابله با کرونا صرف شود ابهاماتی دارد که این ابهامات مورد سوال نمایندگان قرار گرفته است.

محمدمهدی مفتح سخنگوی کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس گفت: «در خصوص درخواست برخی از نمایندگان جهت انجام تحقیق و تفحص و اعمال ماده ۲۳۴ نسبت به اختصاص یک میلیاردیورو جهت مقابله با شیوع کرونا بحث و بررسی انجام شد.»

وی تصریح کرد: «درخواست کنندگان تحقیق و تفحص دقیقا دو سوال را مبنی براینکه چه میزان ارز در این خصوص تصویب و چه میزان پرداخت شده است را مطرح کرده بودند، که ما پیش از این بررسی و پیگیری پاسخ‌های این دو سوال را از دیوان محاسبات کل کشور خواسته بودیم و امروز آنها گزارش خود را در این مورد ارایه کردند.بعد از بحث و بررسی در این جلسه مقرر شد، با متقاضیان تحقیق و تفحص از اختصاص یک میلیاردیورو جهت مقابله با شیوع کرونا صحبت شود تا در صورت اقناع آنها از گزارش دیوان محاسبات موضوع درخواست تحقیق و تفحص خاتمه پیدا کند، در غیراینصورت آنها سوال و درخواست خود را شفاف‌تر بیان کنند.»

۱۸ فروردین ۹۹ دستور برداشت مبلغ یک میلیاردیورو از منابع صندوق توسعه ملی برای مقابله و مدیریت عوارض ناشی از شیوع ویروس کرونا در کشور، از سوی رییس جمهور صادر شد. اما رییس کلوقت بانک مرکزی زیر بار اجرای این دستور نرفت.

در ماه هایی که از ابلاغ این دستور می گذشت، سعید نمکی وزیر بهداشت وقت بارها به عدم اجرای این مصوبه اعتراض کرد و رشد پیک های چند باره کرونا را هشدار می داد. او در توییتی خطاب به مسیولان پولی اعلام کرده بود:«حدود ۸ ماه خودم و یارانم در سراسر کشور یک روز آرام نداریم. هرچه می‌گوییم همه گیری را نمی‌شود با التماس و تمنا متوقف کرد بی فایده است هرچه التماس و تمنا و فریاد می‌کنیم که کرونا را نمی شود بدون کمک‌های ویژه مهار کرد کسی باور نمی‌کند. من امروز از سربازانم در جبهه سلامت شرمسارم!مطالباتشان معوق مانده، انبارهایم از سلاح خالی می‌شود. پاییز سنگینی فرا می‌رسد. موج حمله جدیدی شکل گرفته، یک میلیارد دلاری که رهبری از صندوق توسعه موافقت کردند ماههاست به جز سهم کوچکی نگرفته‌ام. نمی‌دانم برای کدام کار مهمتر گذاشته‌اند؟»

با این حال عبدالناصر همتی رییس کل وقت بانک مرکزی دست به ارزهای صندوق نمی زد. همتی معتقد بود: «بانک مرکزی برای کنترل ترازنامه خود و مهار تورم، چاره‌ای جز مقاومت در برابر خواسته‌هایی که در جای خود شاید ضروری باشد، ندارد. اجتناب از تسعیر ریالی تخصیص‌های ارزی صندوق توسعه ملی نیز در این راستا است».

اشاره همتی به تورمی بود که با تبدیل ارزهای صندوق توسعه به ریال به جامعه تحمیل می کرد.

با این حال اما مقاومت رییس کل وقت بانک مرکزی بیشتر از ۹ ماه دوام نیاورد و با شکسته شدن مقاومت بانک مرکزی، برداشت از صندوق توسعه آغاز شد.

خبر برداشت مدتی پس از آن و وقتی حدود نیمی از مبلغ مصوب تخصیص پیدا کرد منتشر شد و به دنبال آن در ماه های بعد خبرهای تکمیلی از واریز بیشتر مبالغ روی خروجی سایت ها قرار می گرفت. گفته می شود ریال منتشر شده عمدتا ما به ازای پول های بلوکه شده ایران در خارج از کشور بوده است.

۱۹.۵ هزار میلیارد تومان تخصیص یافت

بر اساس اخبار منتشر شده تا اردیبهشت ماه ۱۴۰۰، ۱۹ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای مقابله با کرونا پرداخت شد که البته روند پرداخت ها پس از آن نیز ادامه یافت اما جزییات آن منتشر نشد.

در آخرین جزییات اعلامی از ارزهای برداشت شده، وزارت بهداشت و دانشگاه های علوم پزشکی از ۱۹.۵ هزار میلیارد تومان بالغ بر ۱۶ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان را دریافت کرده اند. این پول صرف مواردی مثل تجهیز بیمارستان ها و پرداخت کارانه شده است.

به طور دقیق تر ۴۱۸۰ میلیارد تومان صرف هزینه های مقابله با کرونا، ۸۰۷ میلیارد تومان صرف تکمیل و تجهیز طرح های بیمارستانی، ۵۰ میلیارد تومان صرف تجهیز بیمارستان ها، ۱۵ میلیارد تومان صرف کمک به نظام پرستاری، ۳۵ میلیارد تومان صرف بهسازی تاسیسات و تامین تجهیزات، ۸۳۶۹ میلیارد تومان صرف پرداخت کارانه، ۴۰ میلیارد تومان احداث بیمارستان آموزشی و ۳۲۶۲ میلیارد تومان بدون آنکه محلی برای مصرف آن عنوان شود هزینه شده است.

بنابراین وزارت بهداشت با وجود هزینه کرد ۳۲۶۲ میلیار تومان از اعتبارات کرونا ولی هیچ محلی برای هزینه کرد آن اعلام نکرده است که شاید یکی از محورهای مورد نظر نمایندگان مجلس در طرح تحقیق و تفحص باشد.

به عبارت دیگر وزارت بهداشت بیش از ۱۶ هزار میلیارد تومان دریافت کرده که نیمی از آن را صرف پرداخت کارانه ها کرده است و باقی را به تجهیز بیمارستان ها و مصارف غیر که هنوز اعلام نشده اختصاص داده است.

سازمان زندان ها چقدر از تسهیلات کرونایی سهم گرفت

بر اساس این گزارش از۱۹ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومانتخصیص یافته، ۲۸۰۰ میلیارد تومان باقی مانده که از کانال وزارت بهداشت خرج نشده به این بخش ها تخصیص پیدا کرده است: سازمان مجری ساختمان ها، سازمان تامین اجتماعی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ستاد فرماندهی کل نیروهای مسلح، نیروی انتظامی، انستیتو پاستور ایران و سازمان زندان ها.

سازمان مجری ساختمان ها ۳۳۴ میلیارد تومان بابت تکمیل و تجهیز طرح های بیمارستانی دریافت کرد.

سازمان تامین اجتماعی ۱۵۹۴ میلیارد تومان بابت پرداخت بیمه بیکاری گرفت.

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با ۲۴۰ میلیارد تومان بیمه بیکاری هنرمندان را داد.

سهم ستاد فرماندهی کل نیروهای مسلح ۳۵۰ میلیارد تومان شد.

نیروی انتظامی ۲۵۲ میلیارد تومان دریافت کرد.

به انستیتو پاستور ۱۰ میلیارد تومان رسید و سازمان زندان ها ۶۰ میلیارد تومان گرفت.

این آمارها نشان می دهد کمترین دریافتی را اول انستیتو پاستور با ۱۰ میلیارد تومان و سپس نظام پرستاری با ۱۵ میلیارد تومان دریافتی داشته اند.

در مقابل بیشترین دریافتی را بیمارستان ها برای پرداخت کارانه و سپس وزارت بهداشت برای مقابله با کرونا داشته اند.

این رقم حدود ۷۰ درصد از یک میلیارد یوروی منظور شده برای مقابله با کرونا بوده است.