سازمان بورس به تخلفات رسیدگی کند/ واریز نکردن سود از طریق سجام جرم نیست

اقتصادآنلاین – سارا محسنی؛ حمید اسدی، حقوقدان و کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با اقتصادآنلاین گفت: چند نکته پیرامون موضوع پرداخت سود به سهامدار وجود دارد. براساس ماده ۲۴۰ قانون تجارت، ناشران برای پرداخت سود به سهامداران، ۸ ماه مهلت قانونی دارند. از سوی دیگر و براساس تبصره ۳ ماده ۳ دستورالعمل انضباطی ناشران، اگر سهامدار شماره حسابی را به ناشر اعلام کرد، ناشر موظف به واریز سود به همان شماره حساب اعلام‌شده است.

وی افزود: استدلال حقوقی که باید صورت گیرد، مبنی بر این است که آیا زمانی که سهامدار اقدام به ثبت‌نام در سجام و ثبت شماره حساب در این سامانه می‌کند، به منزله اعلام شماره حساب به ناشر محسوب می‌شود یا خیر؟ برخی از حقوقدانان مخالف این موضوع هستند. اما من، آن را یک تکلیف قانونی می‌دانم.

تعقیب؛ انضباطی یا کیفری؟

اسدی اضافه کرد: تعقیب این تکلیف، تنها به صورت انضباطی است و تعقیب کیفری ندارد. سازمان بورس و اوراق بهادار می‌تواند نسبت به ناشرانی که پرداخت سود را از طریق سجام انجام نمی‌دهند، فرآیند رسیدگی به تخلفات را آغاز و تعقیب انضباطی را اعمال کند. تعقیب کیفری برای ناشر ایجاد نمی‌شود و جرم‌انگاری صورت نمی‌گیرد.

این حقوقدان بازار سرمایه تصریح کرد: ما نمی‌توانیم پرداخت نکردن سود از طریق سامانه سجام را جرم بدانیم، اما این موضوع به معنای بی‌توجهی سازمان بورس و اوراق بهادار از تکلیف قانونی رسیدگی به تخلفات نیست. زیرا این سازمان، مرجع رسیدگی به تخلفات است و چنین عملی جرم نیست، اما تخلف محسوب می‌شود. یعنی نمی‌توان گفت با وجود اینکه موضوع مذکور جرم نیست، شانه خالی کردن از زیر بار مسئولیت نیز جایز است.

وی اظهار کرد: اگر سهامداری، شماره حساب خود را به صورت کتبی و از طریق یک راهکار قانونی (برای مثال اظهارنامه یا ثبت شکایت در سامانه شکایات سازمان بورس و اوراق بهادار) برای پرداخت سود به ناشر اعلام کند و ناشر اقدام به واریز سود نکند، سازمان بورس و اوراق بهادار باید به تخلفات ناشر رسیدگی کند.

اسدی خاطرنشان کرد: تبدیل موضوع الزام شرکت‌ها به پرداخت سود از طریق سجام به قانون، موانع زیادی دارد. زیرا باید در قانون بازار، اصلاحاتی صورت گیرد و بعید است که چنین امری عملیاتی شود. جرم‌انگاری این موضوع، فایده‌ای ندارد و اثری بر آن متصور نیست. زیرا زمانی که می‌توان با اخطار کتبی، جریمه نقدی اعضای هیات مدیره، سلب صلاحیت و... اقدامی قانونی انجام داد، چرا باید در پی جرم‌انگاری بود؟

این حقوقدان بازار سرمایه گفت: هدف این است که سهامدار در کمترین زمان و با راحت‌ترین شیوه ممکن به سود برسد و تحقق این هدف، به راحتی امکان‌پذیر است. متاسفانه سازمان بورس و اوراق بهادار، پیگیری لازم را نداشته و اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس نیز به همین دلیل، بر پرداخت سود از طریق سجام پافشاری می کنند.

وی در زمینه اقداماتی که سهامداران می‌توانند برای احقاق حقوق خود انجام دهند، تصریح کرد: سهامدار می‌تواند شکایت انضباطی خود را در سامانه شکایت سازمان ثبت کند و در صورت پاسخگو نبودن مراجع ذیربط، درخواست رسیدگی به تخلفات را به صورت قانونی به سازمان بورس تحویل دهد. از سوی دیگر، تبعات رسیدگی نکردن شکایات نیز باید برای سازمان تعریف شود.

بهترین راهکار چیست؟

اسدی در پایان گفت: بهترین راهکار این است که سازمان بورس و اوراق بهادار، ابلاغیه‌ای را خطاب به ناشران منتشر کند تا با این شیوه، الزام و تکلیف قانونی پرداخت سود از طریق سجام را برای ناشران ایجاد کند. تاکنون، اطلاعیه‌ای از سوی سازمان منتشر نشده و تنبیهات انضباطی نیز، درنظر گرفته نشده است.