همه محصولات پالایشگاهی در بورس عرضه شود
اروجلو، کارشناس بازار سرمایه گفت: پیشنهاداتی پیرامون ورود نفت خام به بورس انرژی و کالا وجود دارد که طبق آن قرار است دولت نفت خام را در بورس انرژی عرضه کند و از سوی دیگر، پالایشگاهی‌ها تمام محصولات را در بورس انرژی و کالا، خرید و فروش کنند.
به گزارش اقتصادآنلاین؛ حسین اروجلو، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با اقتصادآنلاین گفت: از ۱۴ ماده اصلی که در سند پالایشگاهی وجود دارد، تنها محصولات اصلی در بورس انرژی و کالا معامله نمی‌شوند. یعنی بنزین، نفت سفید، گازوییل و نفت کوره را در بورس معامله نمی‌کنیم، اما معامله دیگر محصولات انجام می‌گیرد. موضوعی که به محصولات اصلی پالایشگاه‌ها مرتبط می‌شود نیز ناقص مانده و صحبتی در زمینه ورود این محصولات به بورس نشده است. دلیل این موضوع، به دولت باز می‌گردد که خریدار اصلی این محصولات است و به دلیل یارانه‌ای که پرداخت می‌کند، تنها خریدار محصولات اصلی است.
وی افزود: اگر قصد دارند اصولی رفتار کنند، باید تمام محصولات در بورس عرضه شود تا بخش خصوصی نیز در این رقابت شرکت کند. اگر این قانون تصویب شود، ضرر بسیار بزرگی برای پالایشگاه‌ها محسوب می‌شود.
اروجلو اضافه کرد: در حال حاضر، هیچ مبادله مالی میان پالایشگاه‌ها و وزارت نفت انجام نمی‌شود تا اینکه در پایان دوره‌ها، براساس نفت اختصاص داده شده و محصول دریافتی، تهاتر سود انجام می‌شود و وزارت نفت، مبلغی را به پالایشگاه‌ها پرداخت می‌کند.
این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: اما اگر هر پالایشگاه، نفت خود را از تابلو بورس انرژی و کالا خریداری کند و به صورت مجدد آن را در مصرف ببرد، به نقدینگی بزرگی برای گردش سرمایه و پرداخت پول به صورت نقدی نیاز دارد، اما اینکه وزارت نفت چه زمانی پول محصولات اصلی را به آنها باز می‌گرداند، مشخص نیست.
وی اظهار داشت: نکته دیگری در زمینه پتروشیمی‌ها وجود دارد که خوراک گاز روی تابلو قرار گیرد و معامله شود، اما ماجرای مبهمی در این بین رقم خورده که از موضوع نفت خام برای پالایشگاهی‌ها، متفاوت‌تر است. برخی از خطوطی که برای انتقال گاز وجود دارد، میان بسیاری از پتروشیمی‌ها مشترک بوده و برخی دیگر، اختصاصی است و پالایشگاه‌های گاز با یکدیگر تفاوت دارند. درست است که از منظر مواد اولیه تفاوتی میان آنها وجود ندارد، اما به دلیل تفاوت در خطوط انتقال، اگر معامله گاز روی تابلو بورس انرژی انجام شود، ممکن است تفاوتی میان تعداد مشتری‌های یک پالایشگاه با پالایشگاه دیگر ایجاد شود و برخی از پالایشگاه‌ها در رقابت قرار نمی‌گیرند.
اروجلو خاطرنشان کرد: از سوی دیگر، استان‌ها نیز با یکدیگر تفاوت دارند. یعنی اگر شرکت‌های گاز استانی به این رقابت وارد شوند و با شرکت‌های بزرگ‌تر به رقابت بپردازند (برای مثال استان اصفهان که شرکت‌های بزرگی مانند فولاد مبارکه، ذوب‌آهن، شپنا، شصفها و... در آن قرار دارند)، از منظر مصرف گاز و رقابت در قیمت‌گذاری با چالش‌های جدی مواجه خواهند شد. یعنی زیرساخت فنی برای ایجاد رقابت در بورس انرژی برای عرضه گاز وجود ندارد. درواقع نحوه پرداخت هزینه گاز ترش و شیرین و نوع رقابت میان میادین گازی مشخص نیست.
