الگوی جدید تنظیم بازار و ذخیره سازی کامودیتی ها در انبارهای بورس کالا
براساس الگوی جدید تنظیم بازار که دولت در حال تهیه آن است، شرکت‌های تولیدی مجاز هستند تا ۵۰درصد تولید خود را در قالب قراردادهای بلندمدت و معاملات کشف پرمیوم ۶ الی ۱۲ ماهه، به تفکیک ماه در بورس کالا عرضه و در صورت نبود مشتری، آن را صادر کنند. قیمت کالاهای این معاملات در محدوده قیمت‌های روز بورس کالا در تاریخ تحویل خواهد بود.
به گزارش اقتصادآنلاین؛ در حال حاضر، بورس کالا قیمت‌های پایه کالاها را در هر دوره معاملاتی براساس نرخ دلار و قیمت‌های جهانی تعیین کرده و ارتباطی میان قیمت‌های پایانی معاملات قبلی بورس با جدید برقرار نیست. اما در الگوی جدید، قیمت پایه معاملات بورس کالا مانند بازار سهام تهران و سایر بورس‌های کالای جهانی، از الگوی قیمت پایانی معاملات تبعیت خواهد کرد. سقف قیمت معاملات باز بوده و انتظار می‌رود که قیمت‌ها با توجه به این موضوع، ثبات بیشتری نسبت به الگوی قبلی داشته باشند (به دلیل تبعیت قیمت پایه از پایانی به جای دلار و قیمت جهانی).
در الگوی جدید مدیریت بازار، سرمایه‌گذاران نیز به همراه صنایع، مجاز به خرید از بورس کالا هستند و به منظور مدیریت این موضوع، بورس کالا به زودی اقدام به پذیرش انبارهای مجاز کرده و کالاهای خریداری شده توسط سرمایه‌گذاران، به آن هدایت می‌شوند و فروش مجدد آن، تنها در بورس کالا مجاز خواهد بود. این نوع از معاملات در میان مدت، موجب ذخیره‌سازی کامودیتی‌ها در انبارهای بورس کالا مشابه سایر کشورها شده که در مواقع جهش قیمت و بحران برق و گاز، امکان عرضه و تامین بازار را دارد.
در الگوی جدید، برخی کالاها ملزم به عرضه صرفا در بورس کالا هستند، اما با توجه به امکان فروش و صادرات تا ۵۰درصد محصول خود در قالب قراردادهای کشف پرمیوم، تنها نیمی از تولید در معاملات نقدی و سلف، عرضه شده و بازار در تعادل باقی می‌ماند و نگرانی‌های اعلام شده مبنی بر سقوط قیمت‌های کامودیتی ناشی از الزام به عرضه ۱۰۰درصد در بازار وجود ندارد.
در الگوی جدید، خریداران کامودیتی از بورس کالا ملزم به عرضه مجدد محصولات خود در بورس یا ثبت فاکتورهای فروش در سامانه جامع تجارت شده‌اند. این سامانه از طریق ارتباط با بانک‌ها و ادارات مالیات، امکان ردیابی قیمت و مسیر پرداخت و فروش کالاها را داشته و کد معاملاتی بورس کالای خریدارانی که خارج از این روال اقدام به تجارت کنند، به صورت سیستمی متوقف می‌شود. با راه اندازی این سامانه، امکان خرید از بورس کالا تنها در قالب ضریب ارزشی از فاکتور فروش ثبت شده در سامانه جامع تجارت میسر خواهد بود.
در الگوی جدید اجرا خواهد شد:
۱️- تعیین دستوری قیمت پایه حذف شده و قیمت پایانی جلسه معاملاتی قبل مانند سایر بورس کالاهای دنیا مبنای رقابت برای کامودیتی‌ها خواهد بود.
۲️- سقف رقابت باز است و محدود نمی‌شود (براساس نوسان قیمت جهانی و دلار، خریداران برای قیمت تصمیم می‌گیرند)
۳️- شرکت‌ها باید برای ۱۲ ماه آینده محصولات خود را به صورت ماهانه پیش‌فروش کنند، اما قیمت بورس کالا در روز تحویل مبنای تسویه خواهد بود.
۴️- مازاد عرضه‌های ۱۲ ماهه بدون هیچ مانعی، راهی بازارهای صادراتی خواهد شد.
۵️- سامانه بهین‌یاب، حذف و پایان رانت پروانه‌های صوری اعلام خواهد شد.
۶️- سرمایه‌گذاران به همراه صنایع می‌توانند به قصد انتفاع کامودیتی‌ها را خریداری کنند، اما این محصولات تنها باید در انبارهای مورد تایید بورس کالا نگهداری شود و زمان فروش، تنها در بورس عرضه شود یا فاکتورهای فروش در سامانه جامع تجارت به ثبت برسد.
۷️- ذخیره کالاها در انبارهای مورد تایید می‌تواند از التهاب در بازارهای کالایی در زمان اتفاقات پیش‌بینی نشده مانند قطعی برق یا گاز جلوگیری کند.
۸️- حذف سهمیه‌های بهین یاب و امکان خرید سرمایه‌گذاران نگرانی‌ها در خصوص سرکوب قیمت را رفع می‌کند.
