کم‌خونی و نارسایی کلیه
احتمال اینکه در مراحل بعدی CKD دچار کم‌خونی شوید بیشتر است. دیابت و دیالیز خطر کم‌خونی را افزایش می‌دهند. درمان کم‌خونی به علت آن بستگی دارد و می‌تواند به بهبود علائم و کیفیت زندگی کمک کند.
به گزارش اقتصادآنلاین، هرکسی می‌تواند کم‌خونی داشته باشد، اما این بیماری در بیماری نارسایی کلیه (CKD) به‌خصوص با پیشرفت بیماری بسیار شایع است، در ادامه درمورد ارتباط بین کم‌خونی و CKD، علائمی که باید به پزشک مراجعه کنید و آنچه از درمان انتظار دارید را بخوانید.
کم‌خونی در بیماری‌های نارسایی کلیه:
اگر کم‌خونی داشته باشی، به این معنی است که خون شما از گلبول‌های قرمز و یا هموگلوبین کم است. هموگلوبین پروتئینی است که گلبول‌های قرمز خون حمل می‌کنند تا به توزیع اکسیژن در بدن شما کمک کنند. در هر دو مورد، به این معنی است که بافت‌ها و اندام‌ها اکسیژن کافی برای عملکرد خوب بدون درمان دریافت نمی‌کنند.
بر اساس گزارش مؤسسه ملی سلامت، تخمین زده می‌شود که ۱ نفر از ۷ نفر مبتلا به بیماری کلیوی، کم‌خونی دارند. با پیشرفت بیماری کلیوی، احتمال بیشتری وجود دارد که شما دچار کم‌خونی شوید.
کم‌خونی کم همیشه باعث بروز علائم نیست. اما نشانه‌های کم‌خونی در CKD می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
خستگی ضعف پوست رنگ‌پریده بدن درد سردرد حساسیت به سرما مشکل خواب مشکل در تمرکز سرگیجه یا غش کردن شما می‌توانید کم‌خونی را در مراحل اولیه CKD داشته باشید، اما در مراحل ۴ و ۵ شایع‌تر است. دیابت و همچنین CKD تمایل دارند زودتر و کم‌خونی شدیدتری نسبت به دیگران داشته باشند. حدود ۹۰ درصد از افراد مبتلا به CKD پیشرفته، از جمله آن‌هایی که تحت دیالیز هستند، کم‌خونی دارند.
علل کم‌خونی در بیماری مزمن کلیه:
با پیشرفت بیماری کلیوی خطر کم‌خونی افزایش می‌یابد. شما ممکن است در معرض خطر بیشتری از کم‌خونی باشید اگر بزرگ‌تر از ۶۰ سال هستید زن هستید دیالیزی هستید.
عوامل دیگر نیز ممکن است خطر کم‌خونی را با CKD افزایش دهند، از جمله:
• دیابت
• بیماری قلبی
• فشارخون بالا
• ازکارافتادن کلیه
• عفونت
• التهاب
• سو تغذیه
اگر شما کم‌خونی و CKD دارید، گلبول‌های قرمز خون شما ممکن است طول عمر کوتاه‌تری نسبت به همیشه داشته باشند. آن‌ها می‌توانند سریع‌تر از بدن شما بمیرند.
درمان و مدیریت کم‌خونی در بیماری‌های مزمن کلیه:
درمان کم‌خونی به این بستگی دارد که چرا بدن شما به‌اندازه کافی گلبول‌های قرمز و یا هموگلوبین تولید نمی‌کند. هنگامی که علت اصلی مشخص شد، گزینه‌های درمان ممکن است شامل موارد زیر باشند:
مکمل‌های آهن یا ویتامین:
مکمل‌های آهن می‌توانند به بدن شما در ساختن گلبول‌های قرمز سالم کمک کنند. این مکمل‌ها می‌توانند به‌صورت خوراکی و یا با تزریق وریدی (IV)مصرف شوند. اگر در حال دیالیز هستید، می‌توانید یک تزریق آهن را در همان زمان برنامه‌ریزی کنید تا برایتان انجام دهند. عوارض جانبی ممکن است شامل:
• حالت تهوع
• ناراحتی معده
• کاهش اشتها
• اسهال
• یبوست
کمبود آهن ممکن است با کمبود ویتامین B۱۲ یا فولات نیز مرتبط باشد. اگر پزشک شما این نقایص را تشخیص دهد، ممکن است به همراه مکمل‌های آهن، مکمل‌های ویتامین B۱۲ یا فولات تجویز کند.
عوامل محرک - اریتروپوئزیس (ESAs):
این دارو‌های تزریقی مغز استخوان را به تولید گلبول‌های قرمز بیشتر ترغیب می‌کنند. اگر در حال دیالیز هستید، می‌توانید تزریق ESA یا تزریق برای همان قرار درمانتان را برنامه‌ریزی کنید. همچنین ممکن است شما قادر به استفاده از ESAs تزریقی خودگردان در خانه باشید. عوارض جانبی می‌تواند شامل:
• درد محل تزریق
• حالت تهوع
• سرگیجه
• تب
انتقال خون:
در موارد شدید کم‌خونی، انتقال خون راهی سریع برای افزایش تعداد گلبول‌های قرمز خون است. بااین‌حال، این تنها یک راه‌حل موقت است که علت اصلی را نشان نمی‌دهد. انجام تزریق خون اغلب اوقات می‌تواند منجر به عوارض جانبی شود.
باگذشت زمان، شما می‌توانید پادتن‌هایی را پرورش دهید که به سلول‌های خونی اهدا‌کننده حمله می‌کنند. این می‌تواند بر احتمال دریافت پیوند کلیه بالقوه در آینده تأثیر بگذارد. انتقال خون همچنین می‌تواند منجر به تجمع خطرناک آهن در خون شود که به همو کروماتوگرافی مشهور است و می‌تواند به اندام‌های شما آسیب برساند.
مدیریت سلامت کلی:
علاوه بر درمان کم‌خونی، مدیریت CKD و دیگر شرایط هم‌زیستی مانند:
• دیابت
• بیماری قلبی
• فشارخون بالا
همچنین ممکن است لازم باشد رژیم غذایی خود را تغییر دهید. برخی افراد ممکن است از افزایش مصرف غذا‌های غنی از آهن، ویتامین B۱۲ و یا فولات بهره‌مند شوند. هم چنین ممکن است بسیار بهتر باشد که از مصرف بیش از حد پروتئین اجتناب کنید.
پیش از اینکه رژیم غذایی خود را تغییر دهید، با پزشک و یا متخصص مراقبت‌های بهداشتی صحبت کنید. آن‌ها ممکن است پیشنهاد دهند که با یک متخصص تغذیه کار کنید تا یک برنامه غذایی ایجاد کنید که تمام نیاز‌های غذایی شما را برآورده کند.
انواع کم‌خونی در بیماری‌های مزمن کلیه:
تولید گلبول‌های قرمز سالم به عوامل متعددی بستگی دارد. وقتی حتی یکی از آن‌ها بد عمل کند می‌تواند منجر به کم‌خونی شود. با CKD، ممکن است ترکیبی از عوامل باشد که منجر به کم‌خونی شود.
انواع کم‌خونی در بیماری‌های مزمن کلیه شامل:
• کمبود آهن و نارسایی کلیه: این رایج‌ترین نوع کم‌خونی است. این به‌خاطر کمبود آهن در بدن است که مربوط به ازدست‌دادن خون و یا جذب ضعیف آهن است.
• کمبود ویتامین: کم‌خونی این به‌خاطر سطح پایین اسیدفولیک و یا ویتامین B۱۲ است. این ویتامین اغلب با دریافت رژیم غذایی ضعیف و یا عدم توانایی در جذب این ویتامین‌ها از طریق دستگاه گوارش مرتبط است.
• کمبود پروتئین: کلیه‌ها هورمونی به نام اریتروپویتین (EPO)تولید می‌کنند که به مغز استخوان می‌گوید سلول‌های قرمز خون را تولید کند. در CKD، کلیه‌ها ممکن است به‌اندازه کافی هورمون EPO تولید نکنند تا با نیاز بدن شما به گلبول‌های قرمز خون سازگار باشند.
چه زمان باید به دکتر مراجعه کرد؟
اگر مبتلا به CKD هستید، احتمال دارد که پزشک شما آزمایش‌های خون منظمی برای بررسی علائم کم‌خونی انجام دهد. آزمایش خون تنها راهی است که می‌توان گفت شما به کم‌خونی مبتلا هستید. اگر شما علائم کم‌خونی را تجربه کنید، با پزشک خود صحبت کنید. این علائم شامل:
- خستگی
- ضعف
- پوست رنگ‌پریده
- درد
- سرگیجه
اگر این علائم را دارید حتماً آن را جدی بگیرید و سریعاً اقدام به درمان کنید:
- درد سینه
- تنگی نفس یا دشواری در تنفس
- ضربان قلب سریع یا نامنظم
این‌ها می‌توانند نشانه‌ای از یک وضعیت جدی باشند که فوراً به درمان نیاز دارند.
درک مطلب:
کم‌خونی در CKD، به‌ویژه در مراحل بعدی بیماری شایع است. اگر مبتلا به دیابت باشید و یا تحت درمان دیالیز باشید، احتمال بیشتری وجود دارد که دچار کم‌خونی شوید. با مراجعه به پزشک و درمیان‌گذاشتن این مسئله که دچار کم‌خونی شده‌اید می‌توانید قبل از اینکه اوضاع بدتر شود و شرایط برایتان سخت شود آن را درمان کنید. درمان کم‌خونی می‌تواند به بهبود علائم و کیفیت کلی زندگی شما کمک کند.
