سیاست یارانه دستمزد به اهداف خود رسید؟ / اشتغال‌زایی نیازمند محیط با ثبات اقتصادی است
پرداخت یارانه دستمزد، یکی از سیاست‌های دولت برای حمایت از اشتغال است؛ با وجود اینکه این سیاست اهداف مثبتی را دنبال می‌کند، اما به دلیل اینکه اقتصاد ایران از پیش‌شرط‌های لازم آن محروم است، در نهایت به ضد خود بدل خواهد شد.
اقتصادآنلاین - سیده زهرا محمودی؛ حدود یک سال است که دولت با هدف اشتغال‌زایی و حمایت از نیروی کار در استان‌هایی با نرخ بیکاری بالا، سیاست یارانه دستمزد را اتخاذ کرده‌است؛ براساس این سیاست، در استان‌های تعیین‌شده، اگر کارفرما، یک شغل اولی را استخدام کند، ۳۰درصد از دستمزدش تا یک سال به کارفرما اعطا خواهد شد؛ این سیاست در واقع با هدف ایجاد و حمایت از اشتغال اتخاذ شده است؛ اما فقدان پیش‌زمینه‌های آن در اقتصاد ایران، زنگ خطر این سیاست را به صدا درآورده است.
البته پرداخت یارانه دستمزد مستلزم برخی شرایط نظیر مدرک تحصیلی، سن، سابقه کاری کمتر از ۶ماه در دو سال اخیر و... است؛ همچنین کافرمایان اگر دو نیروی کارِ مشمول شرایط داشته باشند، تنها به ازای یک نیرو یارانه دریافت خواهند کرد. تا ۹مرداد امسال، ۳۷هزار نفر در سامانه ثبت‌نام کرده و ۳۰هزار نفر از این بین قرارداد بسته‌اند.
سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا این اشتغال پایدار خواهد بود و یا تنها مسکنی موقت بر ایجاد اشتغال است؟ باتوجه به هزینه‌بر بودن طرح، آیا منابع بودجه‌ای برای آن پیش‌بینی شده یا خیر؟ و سوالات این چنینی دیگر که در چنین سیاست‌های مطرح می‌شوند؛ اقتصاد آنلاین برای پاسخ به این پرسش‌ها به مصاحبه با محمدرضا عبداللهی، پژوهشگر اقتصادی، پرداخته است که در ادامه مشروح آن را خواهید خواند.
محمدرضا عبداللهی، پژوهشگر اقتصادی، درباره سیاست یارانه دستمزد به خبرنگار اقتصاد آنلاین گفت: سیاست‌های فعال این چنینی در بازار کار نیازمند برخی پیش‌زمینه‌های جدی و مهم هستند؛ یعنی شما نیازمند داشتن پیش‌فرض‌های ثبات اقتصاد کلان هستید تا از این طریق بتوانید با سیاست‌های فعال، اشتغال ایجاد کنید.
وی ادامه داد: در اقتصاد ما وزارت کار طی چند سال اخیر سیاست‌هایی چون حق بیمه کارفرمایی، یارانه دستمزد و... را اجرا کرده است؛ اما مشکل اساسی در اقتصاد ما چیز دیگری است؛ برای مثال بی‌ثباتی در اقتصاد کلان، انگیزه سرمایه‌گذاری و جذب نیرو را از بنگاه گرفته است و به همین علت این سیاست نمی‌تواند شغل باثبات ایجاد کند. اگر در اقتصاد باثبات باشید، این سیاست به جذب نیرو منجر می‌شود.
این پژوهشگر اقتصادی افزود: اما وقتی خود بنگاه در معرض تهدیداتی چون جهش نرخ ارز، افزایش تورم و بی‌ثباتی‌هایی در زمینه محیط کسب‌وکار بنگاه، مانند مجوزهایی که هر روز تغییر می‌کند و... است، اساسا اینکه شما یارانه دستمزد پرداخت کنید، کافی نیست؛ چرا که به محض قطع حمایت، فرد هم بیکار خواهد شد و شغل خود را از دست خواهد داد؛ علت هم واضح است؛ ادامه روند صرفه‌ای برای بنگاه ندارد.
عبداللهی با تاکید بر اینکه سیاست‌های این چنینی نیازمند پیش‌شرط‌های لازم هستند، تصریح کرد: تا زمانی که پیش‌شرط‌های لازم وجود نداشته باشد، نمی‌توان در خصوص موفقیت یا عدم موفقیت آنها اظهار نظر کرد؛ این سیاست‌ها نیازمند بستر صحیح اقتصادی است که اقتصاد ایران در چند سال اخیر از آنها محروم است.
وی همچنین در مورد تاثیر سیاست یارانه دستمزد بر بودجه توضیح داد: در قانون بودجه ۱۴۰۰، منابع سیاست‌های فعال در تبصره۱۸ قانون بودجه دیده می‌شود که در این قانون اثری از برنامه‌های وزارت کار وجود ندارد و رقمی برای آن پیش‌بینی نشده است؛ مشکل این است که این سیاست اصلا ردیف بودجه ندارد و حتی اگر داشت، پرداخت چنین بودجه‌ای با وجود اینکه ناچیز است، به ضد خود بدل خواهد شد؛ کسری بودجه قابل توجه دارد و به بی‌ثباتی اقتصاد کلان، نرخ ارز و... منجر خواهد شد و برخی کسب‌وکارها را هم از بین خواهد برد.
