هرآنچه باید درباره صرع یا تشنج بدانید؟
تشنج تغییراتی در فعالیت الکتریکی مغز است. این تغییرات میتوانند باعث علائم چشمگیر و قابلتوجه شوند و یا در موارد دیگر هیچ نشانهای ایجاد نکنند. علائم یک حمله شدید شامل لرزش شدید و ازدستدادن کنترل است.
به گزارش اقتصادآنلاین، بااینحال، تشنجهای خفیف میتوانند نشانه یک مشکل پزشکی مهم نیز باشند، بنابراین شناخت آنها مهم است. ازآنجاکه برخی از تشنجها میتوانند منجر به آسیب شوند و یا نشانهای از یک بیماری زمینهای پزشکی باشند، مهم است که اگر آنها را تجربه کردید، به دنبال درمان باشید.
انواع حملات چه هستند؟
در حال حاضر دو نوع عمده، تشنجهای با شروع کانونی و تشنجهای با شروع عمومی نامیده میشوند.
تشنج کانونی (تشنجهای کانونی ساده): تشنج کانونی ساده باعث تغییر درک حواس نسبت به محیط اطراف میشود: بوها یا طعمهای عجیبوغریبی احساس میشود و انگشتان، بازوها یا پاها به طور ناگهانی منقبض میشود. همچنین ممکن است نورهای چشمکزن دیده شود و یا سرگیجه به وجود بیاید. فرد هوشیار است، اما ممکن است تعرق یا تهوع داشته باشد.
تشنج کانونی پیچیده: معمولاً در بخشی از مغز که احساسات و حافظه را کنترل میکند، اتفاق میافتد. در تشنج کانونی پیچیده ممکن است هوشیاری فرد از دست رود اما هوشیار به نظر میرسد. حتی ممکن است حالاتی مانند عق زدن، به هم فشردن یا گازگرفتن لبها، خنده، یا گریه رخ دهد. از نظر طول مدت، تشنج پیچیده میتواند تا چند دقیقه طول بکشد.
اگر میدانید که دچار حمله شدهاید، آن را حمله آگاه کانونی مینامند. اگر زمانی که حمله رخ میدهد، از آن آگاه نیستید، بهعنوان یک حمله با اختلال آگاهی کانونی شناخته میشود.
تشنجهای ناگهانی
این تشنجها به طور همزمان در هر دو طرف مغز شروع میشوند. در میان انواع شایع حملات ناگهانی ژنرالیزه، حملات تونیک - کلونیک، غیبت و تونیک هستند.
تونیک - کلونیک: این حملات بهعنوان حملات بزرگ نیز شناخته میشوند. "تونک" به سفت شدن ماهیچه اشاره دارد. "کلون" به حرکات دستوپا در طول تشنج اشاره میکند. شما احتمالاً در طول این تشنج هوشیاری خود را از دست خواهید داد که میتواند چند دقیقه طول بکشد.
غیبت (حالت پنهان): حملات کوچک نیز نامیده میشوند، این حملات تنها برای چند ثانیه طول میکشند. آنها میتوانند باعث شوند که شما بارها پلک بزنید و یا به فضا خیره شوید. افراد دیگر ممکن است بهاشتباه فکر کنند که شما خیالبافی میکنید.
زنگ: در طول این حملات که به آنها حملات قطره نیز گفته میشود، ماهیچههای شما به طور ناگهانی شل میشوند. سرت ممکنه سر تکان بده یا کل بدنت به زمین سقوط کنه/ حملات تشنج کوتاه هستند و حدود ۱۵ ثانیه طول میکشند.
حملات ناگهانی نامعلوم:
گاهی هم هیچکس علائم اول تشنج را نمیبیند بهعنوانمثال، ممکن است کسی نیمهشب از خواب بیدار شود و مشاهده کند که همسر او دچار تشنج شده است. این حملات ناشناخته نامیده میشوند. آنها به دلیل اطلاعات ناکافی در مورد چگونگی شروع تشنج طبقهبندی و تنظیم نشدهاند.
علائم تشنج چیست؟
شما میتوانید هر دو تشنج موضعی و کلی را به طور همزمان تجربه کنید، یا یکی قبل از دیگری اتفاق بیفتد. این علائم میتوانند از چند ثانیه تا ۱۵ دقیقه در هر قسمت ادامه یابند. گاهی اوقات، علائم قبل از وقوع حمله رخ میدهند.
این میتواند شامل موارد زیر باشد:
احساس ناگهانی ترس یا اضطراب
احساس سنگینی معده
سرگیجه
تغییر در بینایی
حرکت تند بازوها و پاها که ممکن است باعث شود چیزها را رها کنید
یک احساس خارج از بدن
سردرد
علائمی که نشان میدهد تشنج در حال انجام است عبارتند از:
ازدستدادن هوشیاری و به دنبال آن گیجی
اسپاسم عضلانی غیرقابلکنترل
آبریزش یا خستگی دهان
افتادن
طعم عجیبی در دهان خود دارید
دندانهای خود را جمع کنید
زبان خود را گازگرفتن
حرکات سریع و سریع چشم
ایجاد صداهای غیرمعمول، مانند غرزدن
ازدستدادن کنترل عملکرد مثانه یا روده
تغییرات ناگهانی خلقوخوی
علت تشنج چیست؟
تشنج میتواند از شرایط سلامتی ناشی شوند. هر چیزی که بر بدن تأثیر بگذارد ممکن است مغز را آزار دهد و منجر به حمله شود.
برخی از مثالها عبارتند از:
مصرف الکل
عفونت مغزی، مانند مننژیت
آسیب مغزی هنگام زایمان
نقص مغزی موجود در بدو تولد
خفگی سو مصرف مواد مخدر
ترک دارو
عدم تعادل الکترولیت
شوک الکتریکی
صرع
فشارخون بسیار بالا
تب
ضربه به سر
نارسایی کلیه یا کبد سطح گلوکز خون را کاهش دهید
سکته مغزی
تومور مغزی
ناهنجاری عروقی در مغز
تشنج میتواند در خانوادهها ارثی باشد. به پزشک خود اطلاع دهید اگر کسی در خانوادهتان سابقه تشنج دارد. در برخی موارد، بهویژه در مورد بچههای کوچک، علت این تشنج ممکن است ناشناخته باشد.
اثرات تشنج چیست؟
اگر برای تشنج تحت درمان قرار نگیرید، علائم آنها ممکن است بدتر شوند و بهتدریج طولانیتر شوند. تشنج بسیار طولانی میتواند منجر به کما یا مرگ شود. تشنج همچنین میتواند منجر به آسیب شود مثل افتادن و یا ضربه جسمی به بدن. مهم است که یک دستبند شناسایی پزشکی بپوشید که به مأموران اورژانس بگوید که شما مبتلا به صرع هستید.
تشنج چگونه تشخیص داده میشود؟
پزشکان مدتزمان سخت و طولانی را برای تشخیص انواع تشنج ممکن است داشته باشند. پزشک شما ممکن است تستهای ویژهای را برای تشخیص دقیق یک تشنج توصیه کند و به شما کمک کند مطمئن شوید که درمانهایی که توصیه میکنند مؤثر خواهند بود.
پزشک شما تاریخچه کامل پزشکی شما و اتفاقاتی که منجر به تشنج میشوند را در نظر خواهد گرفت. برای مثال، شرایطی مانند سردردهای میگرنی، اختلالات خواب و استرس روانی شدید میتوانند باعث علائم تشنج مانند شوند. تستهای آزمایشگاه ممکن است به پزشک شما کمک کند تا شرایط دیگری که میتوانند باعث فعالیت تشنج مانند شوند را رد کند.
آزمایشها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
آزمایش خون بهمنظور بررسی عدم تعادل الکترولیتی
نمونهبرداری از نخاع تا عفونت موجود را دفع کند.
یک آزمایش سمشناسی برای آزمایش مواد، سم یا سموم
الکتروآنسفالوگرام (EEG)میتواند به پزشک شما در تشخیص یک تشنج کمک کند. این تست امواج مغزی شما را اندازهگیری میکند. دیدن امواج مغزی در طول یک تشنج میتواند به پزشک شما در تشخیص نوع تشنج کمک کند.
تصویربرداری از اسکنهایی مانند سیتیاسکن یا امآرآی نیز میتواند با ارائه تصویری واضح از مغز کمک کند. این اسکنها به پزشک شما این امکان را میدهند که اختلالاتی مانند جریان خون مسدود شده و یا تومور را ببیند.
درمان در تشنج چگونه است؟
درمان تشنج به علت آن بستگی دارد. با درمان علت تشنج، شما میتوانید از وقوع تشنج در آینده جلوگیری کنید.
درمان تشنج ناشی از صرع شامل موارد زیر است:
داروها
جراحی برای اصلاح ناهنجاریهای مغزی
تحریک عصب
رژیم غذایی خاصی که بهعنوان رژیم کتوژنیک شناخته میشود
با درمان منظم میتوانید علائم تشنج را کاهش دهید و یا متوقف کنید.
چطور به شخصی که تشنج دارد کمک کنیم؟
منطقه اطراف شخصی که دچار تشنج شده است را تمیز کنید تا از آسیب احتمالی جلوگیری کنید. در صورت امکان آنها را در کنار خود نگه دارید و برای سر آنها بالشت نرمی فراهم کنید. با فرد بمانید و در صورت وجود این عوامل هر چه سریعتر با اورژانس تماس بگیرید:
این حمله بیش از سه دقیقه طول بکشد.
آنها بعد از حمله تشنج از خواب بیدار نمیشوند.
آنها حملات مکرر را تجربه میکنند.
این حمله در فردی که باردار است رخ میدهد.
این حمله در فردی رخ میدهد که هرگز دچار حمله نشده است.
نکات مهم:
مهم است که آرامش خود را حفظ کنید. درحالیکه هیچ راهی برای متوقف کردن یک تشنج پس از شروع آن وجود ندارد، میتوانید کمک کنید.
بهمحض اینکه متوجه علائم تشنج شدید، زمان رو یادداشت کنید. بیشتر تشنجها بین ۱ تا ۲ دقیقه طول میکشد. اگر فرد صرع دارد و تشنج بیش از سه دقیقه طول میکشد با اورژانس تماس بگیرید.
اگر فردی که دچار تشنج شده است ایستاده باشد، میتوانید با در آغوش گرفتن و یا هدایت آرام آنها به سمت زمین، از افتادن و یا آسیب رساندن به خود جلوگیری کنید.
دقت کنید که آنها از وسایل خطرناک و یا اشیا دیگری که ممکن است بر روی آنها بیفتد و یا باعث آسیب شوند دور باشند.
اگر فردی که تشنج دارد روی زمین است، سعی کنید او را در کنار خود قرار دهید تا بزاق یا استفراغ بهجای پایین آمدن از لوله تنفسی از دهان آنها نشت کند.
چیزی در دهان آن شخص قرار ندهید.
سعی نکنید زمانی که آنها در حال تشنج هستند آنها را پایین نگه دارید.
پس از پایان تشنج، موارد زیر را انجام دهید:
فرد را از نظر جراحات بررسی کنید.
اگر در هنگام تشنج نتوانستید فرد را به پهلو بخوابانید، وقتیکه تشنج تمام شد این کار را انجام دهید.
اگر مشکلی در تنفس دارد، با استفاده از انگشت خود دهانش را از بزاق پاک کنید یا با تحریک ته حلق باعث استفراغ او شوید و هر نوع لباس تنگ اطراف گردن و مچ آنها را شل کنید.
در کنار فرد بمانید تا کاملاً بیدار و هوشیار شود.
منطقهای امن و راحت برای استراحت در اختیار او قرار دهید.
تا زمانی که کاملاً آگاه از محیط اطراف خود نیست، به او چیزی برای خوردن و نوشیدن پیشنهاد نکنید.
از فرد سؤالاتی بپرسید تا میزان هوشیاری او را بسنجید؛ مثلاً اینکه کجاست، اسمش چیست و امروز چه روزی است. ممکن است چند دقیقه طول بکشد تا کاملاً هوشیار شود و بتواند به سؤالات پاسخ دهد.
نکاتی برای زندگی با صرع:
زندگی با صرع میتواند چالشبرانگیز باشد. اما اگر حمایت درستی داشته باشید، میتوانید یک زندگی سالم و کامل داشته باشید. دوستان و خانواده را آموزش دهید و آنها را آماده کنید. به دوستان و خانواده خود در مورد صرع و نحوه مراقبت از شما در زمان وقوع تشنج آموزش دهید.
این شامل برداشتن گامهایی برای کاهش خطر آسیب نظیر نرم کردن سر، شل کردن لباسهای تنگ و چرخاندن شما در صورت استفراغ است. راههایی برای حفظ سبک زندگی فعلی خود پیدا کنید در صورت امکان به فعالیتهای معمول خود ادامه دهید و راههایی برای کارکردن بر روی صرع خود پیدا کنید تا بتوانید سبک زندگی خود را حفظ کنید.
بهعنوانمثال، اگر دیگر اجازه رانندگی ندارید چون دچار تشنج هستید، ممکن است تصمیم بگیرید که به منطقهای برای زندگی بروید که تا محل کارتان قابل پیادهروی است و یا حملونقل عمومی خوبی دارد و یا از خدمات اشتراک استفاده کنید، بنابراین هنوز هم میتوانید بهراحتی از این نوع راهکارها استفاده کنید.
نکات دیگر:
یک دکتر خوب پیدا کنید که به شما احساس خوب و راحتی بدهد.
تکنیکهای تمدد اعصاب مانند یوگا، مدیتیشن، تای چی و یا تنفس عمیق را امتحان کنید.
یک گروه حمایتی از صرع پیدا کنید. شما میتوانید با نگاهکردن به اینترنت و یا درخواست از پزشک خود برای ارائه پیشنهادها، یکی از آنها را پیدا کنید.
توصیههایی برای مراقبت از فرد مبتلا به صرع را بخوانید.
اگر با فردی مبتلا به صرع زندگی میکنید، کارهایی هست که میتوانید برای کمک به او انجام دهید:
در مورد شرایط آنها یاد بگیرید و اطلاعات را بخوانید.
لیستی از داروها، انتصابات پزشکان و دیگر اطلاعات مهم پزشکی تهیه کنید.
با فرد در مورد شرایط و نقشی که دوست دارند در کمک به او اجرا کنید، صحبت کنید.
اگر به کمک نیاز دارید، به پزشک یا گروه حمایت از صرع آنها مراجعه کنید. بنیاد صرع یک منبع مفید دیگر است.
چگونه میتوانید از تشنج جلوگیری کنید؟
در بسیاری از موارد، تشنج قابل پیشگیری نیست. بااینحال، حفظ سبک زندگی سالم میتواند بهترین شانس را برای کاهش خطر به شما بدهد. میتوانید کارهای زیر را انجام دهید:
بهاندازه کافی بخوابید.
رژیم غذایی سالم داشته باشید و بهخوبی آب بنوشید و هیدراته باشید.
به طور منظم ورزش و تمرین کنید.
تکنیکهای کاهش استرس را یاد بگیرید.
از مصرف داروهای غیرقانونی خودداری کنید.