یائسگی و هر آنچه باید در رابطه با آن بدانید

به گزارش اقتصادآنلاین ، یائسگی معمولاً از سنین ۴۰ تا ۵۸ سالگی در کشور‌های پیشرفته که میانگین سنی آن‌ها ۵۱ سال است شروع می‌شود. برای برخی، به دلیل یک بیماری یا درمان پزشکی، مانند برداشتن تخمدان، زودتر اتفاق می‌افتد.

تقریباً در زمان یائسگی، بسیاری از زنان علائم جسمی مانند گرگرفتگی، تعریق شبانه، خشکی واژن و کاهش میل جنسی را تجربه می‌کنند. همچنین یائسگی می‌تواند منجر به اضطراب، تغییر روحیه و کاهش میل جنسی شود. این علائم ممکن است قبل از پایان قاعدگی شروع شود و ممکن است چندین سال ادامه داشته باشد.

تأثیر آن بر کیفیت زندگی یک فرد ممکن است از خفیف تا شدید باشد. بااین‌حال، روش‌هایی برای کنترل این علائم وجود دارد.

هر فرد یائسگی را متفاوت تجربه خواهد کرد. بسیاری از آن‌ها زندگی کامل و پرتحرکی را در طول دوره انتقال و پس از آن دارند و برخی دیگر احساس راحتی می‌کنند که دیگر مجبور به مقابله با قاعدگی یا کنترل بارداری نیستند.

حفظ یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم می‌تواند به فرد کمک کند تا احساس بهتری داشته باشد و سلامت عمومی خود را در طولانی‌مدت تقویت کند. برای کسانی که علائم یائسگی را تجربه می‌کنند، درمان و پشتیبانی در دسترس است. در این مقاله، در مورد آنچه در دوران یائسگی پیش می‌آید بیشتر بدانید.

یائسگی چیست؟

یائسگی مرحله‌ای از زندگی است که پس از پایان دوره‌های قاعدگی اتفاق می‌افتد. هر فرد ممکن است دوران یائسگی متفاوتی داشته باشد. این دوران می‌تواند چندین سال طول بکشد و سه مرحله زیر وجود دارد:

• دوره پیش یائسگی: انتقالی است که قبل از یائسگی شروع می‌شود و شامل ۱۲ ماه پیش از آخرین قاعدگی فرد می‌شود.

• دوره یائسگی: ۱۲ ماه پس از آخرین قاعدگی شروع می‌شود یا اینکه قاعدگی به یک دلیل بالینی مانند برداشتن تخمدان متوقف می‌شود.

• دوره بعد از یائسگی: به سال‌های بعد از یائسگی اشاره دارد، اگرچه تشخیص زمان پایان یائسگی یا شروع دوره بعد از یائسگی دشوار است.

علائم و نشانه‌ها:

در حوالی یائسگی، تغییرات جسمی و ذهنی مختلفی ایجاد می‌شود و باعث ایجاد علائم می‌شود. برخی از این موارد قبل از یائسگی شروع می‌شوند و برخی بعد از آن نیز ادامه می‌یابند. تغییراتی که در پیش یائسگی و یائسگی ایجاد می‌شود شامل این موارد است

• کم شدن قدرت باروری:

• با نزدیک شدن یک خانم به پایان مرحله تولیدمثل، قبل از شروع یائسگی، سطح استروژن شروع به کاهش یافتن می‌کند. این امر احتمال باردار شدن را کاهش می‌دهد.

• قاعدگی نامنظم:

اولین علامت نزدیک شدن یائسگی معمولاً دوره‌های قاعدگی است که به طور منظم کمتر اتفاق می‌افتند. ممکن است بیشتر یا کمتر از حد معمول ادامه بیایند و سنگین‌تر یا سبک‌تر باشند. هرکسی که نگران تغییرات قاعدگی است باید به پزشک مراجعه کند، زیرا این تغییرات می‌تواند نشان‌دهنده بارداری یا برخی از مسائل بهداشتی باشند.

• خشکی واژن و ناراحتی:

خشکی واژن، خارش و ناراحتی ممکن است در دوران پیش یائسگی شروع شود و در دوران یائسگی ادامه یابد. فردی با هر یک از این علائم ممکن است در حین رابطه جنسی واژینال دچار پارگی و ناراحتی شود. همچنین، اگر پوست پاره شود، می‌تواند خطر عفونت را افزایش دهد.

واژینیت آتروفیک که شامل نازک شدن، خشک شدن و التهاب دیواره واژن است، گاهی اوقات می‌تواند در دوران یائسگی رخ دهد. انواع مرطوب‌کننده‌ها، روان‌کننده‌ها و دارو‌ها می‌توانند خشکی واژن و مسائل مربوط به آن را برطرف کنند.

• گرگرفتگی:

​

گرگرفتگی در حوالی یائسگی معمول است. گرگرفتگی باعث می‌شوند فرد احساس گرمای ناگهانی در قسمت بالای بدن کند. احساس گرما ممکن است از صورت، گردن یا قفسه سینه شروع شده و به سمت بالا یا پایین ادامه پیدا کند. گرگرفتگی نیز می‌تواند موارد زیر را ایجاد کند:

• تعریق

• لکه‌های قرمز روی پوست

برخی از افراد علاوه بر گرگرفتگی یا به‌جای آن، عرق شبانه یا لرز را تجربه می‌کنند. گرگرفتگی معمولاً در اولین سال پس از پایان قاعدگی رخ می‌دهد، اما تا ۱۴ سال پس از یائسگی می‌تواند ادامه داشته باشد.

• اختلالات خواب:

مشکلات خواب می‌توانند در دوران یائسگی به وجود آیند و ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:

• اضطراب

• عرق شبانه

• افزایش نیاز به ادرار کردن

• ورزش زیاد و پرهیز از وعده‌های غذایی سنگین قبل از خواب می‌تواند به مدیریت این مسائل کمک کند، اما در صورت ادامه یافتن، با پزشک تماس بگیرید.

• تغییرات احساسی:

افسردگی، اضطراب و روحیه پایین در دوران یائسگی شایع است. تجربه تحریک‌پذیری و طلسم گریه امری غیرمعمول نیست. تغییرات هورمونی و اختلالات خواب می‌تواند در بروز این مسائل نقش داشته باشد. همچنین، احساس فرد در مورد یائسگی ممکن است تأثیرگذار باشد.

به‌عنوان‌مثال، پریشانی در مورد کم شدن میل جنسی یا پایان باروری می‌تواند افسردگی در دوران یائسگی را بیشتر کند. درحالی‌که احساس غم، تحریک‌پذیری و خستگی در دوران یائسگی رایج است، اما لزوماً نشان‌دهنده افسردگی نیست.

بااین‌حال، هرکسی که به مدت ۲ هفته یا بیشتر خلق‌وخوی گرفته‌تری را تجربه کند، باید به پزشک مراجعه کند، وی می‌تواند در مورد بهترین روش مشاوره بگیرد. هرکسی که نگران خواب یا هرگونه تغییر دررابطه‌با یائسگی است باید با ارائه‌دهنده خدمات بهداشتی تماس بگیرد.

مشکل تمرکز و یادگیری:

در اواخر دوران یائسگی، دو سوم زنان ممکن است در تمرکز و حافظه مشکل داشته باشند. فعال بودن از نظر جسمی و روانی، پیروی از یک رژیم غذایی سالم و حفظ یک زندگی اجتماعی فعال می‌تواند به این موارد کمک کند. به‌عنوان‌مثال، برخی از افراد از یافتن یک سرگرمی جدید یا پیوستن به یک باشگاه یا فعالیت محلی سود می‌برند.

تغییرات فیزیکی:

تغییرات جسمی مختلفی می‌تواند در زمان یائسگی ایجاد شود. ممکن است مردم موارد زیر را تجربه کنند:

• تجمع چربی در اطراف شکم

• افزایش وزن

• تغییر در رنگ، بافت و حجم مو

• کاهش و حساسیت پستان

• بی‌اختیاری ادرار

بااین‌حال، رابطه بین این تغییرات و یائسگی همیشه روشن نیست. برخی ممکن است به طور مستقل هم‌زمان با یائسگی رخ دهند؛ و سن و سبک زندگی نیز می‌توانند در این امر نقش داشته باشند.

افزایش خطر برخی از اختلالات سلامتی:

پس از یائسگی، به نظر می‌رسد خطر برخی از مسائل بهداشتی افزایش می‌یابد. یائسگی این شرایط را ایجاد نمی‌کند، اما تغییرات هورمونی ممکن است در این امر نقش داشته باشند.

پوکی‌استخوان: یک بیماری طولانی‌مدت است که در آن قدرت و تراکم استخوان کاهش می‌یابد. پزشک ممکن است مصرف مکمل‌های ویتامین D و مصرف بیشتر غذا‌های غنی از کلسیم را برای حفظ قدرت استخوان توصیه کند.

بیماری قلب و عروقی: انجمن بیماری قلب و عروق قلب  (AHA) خاطرنشان می‌کند، اگرچه کاهش استروژن به دلیل یائسگی ممکن است خطر بیماری قلبی عروقی را افزایش دهد، اما مصرف هورمون‌درمانی این خطر را کاهش نمی‌دهد.

سرطان پستان: برخی از انواع سرطان پستان بعد از یائسگی بیشتر ایجاد می‌شوند. یائسگی باعث سرطان پستان نمی‌شود، اما به نظر می‌رسد تغییرات هورمونی در این زمینه خطر ابتلا را افزایش می‌دهد.

تغییرات پوستی نیز می‌تواند در حدود زمان یائسگی رخ دهد.

LGBTQIA و یائسگی:

بیشتر اطلاعات مربوط به یائسگی، تجارب زنان همسوی جنسی و دگرجنس‌گرا را توصیف می‌کند. بااین‌حال، یائسگی می‌تواند کسی را که با تخمدان متولد می‌شود، تحت تأثیر قرار دهد.

 فردی که تغییر جنسیت می‌دهد و به مرد تبدیل می‌شود اما تخمدان خود را برنمی‌دارد ممکن است با توقف تولید تخمدان در یائسگی دچار یائسگی شود.

اگر فردی به‌عنوان بخشی از تغییر جنسیت خود شروع به مصرف مکمل تستوسترون کند، ممکن است علائم یائسگی را تجربه کند. همچنین، علائم یائسگی می‌تواند هنگامی ایجاد شود که فرد تحت عمل جراحی برای برداشتن تخمدان خود قرار گیرد.

هنگامی‌که تغییر جنسیت شامل هر یک از این تجربیات باشد، علائم یائسگی همان علائم زنان هم سو جنسی خواهد بود.

بااین‌حال، افراد تراجنسی بسته به نگرش تیم پزشکی خود، می‌توانند با مشکلات اضافی روبرو شوند. ضروری است که افراد تراجنسیتی به ارائه‌دهندگان خدمات بهداشتی که نیاز‌های آن‌ها را درک می‌کنند و می‌توانند به طور مؤثر آن‌ها را برطرف کنند دسترسی داشته باشند.

درمان:

یائسگی یک مشکل سلامتی نیست بلکه یک انتقال طبیعی است. بااین‌حال، می‌تواند تغییرات جسمی و روحی ناخواسته‌ای را در برداشته باشد. هرکسی که نگران این تغییرات است باید به دنبال مشاوره پزشکی باشد.

پزشک ممکن است یک یا چند مورد از موارد زیر را توصیه کند:

هورمون‌درمانی:

این روش درمانی با تأمین مکمل استروژن و نسخه مصنوعی هورمون پروژسترون به تعادل سطح هورمون‌های بدن کمک می‌کند. هورمون‌درمانی به اشکال مختلفی از جمله برچسب‌های پوستی و کرم‌های موضعی ارائه می‌شود. این امر می‌تواند به کاهش گرگرفتگی و سایر علائم یائسگی کمک کند.

بااین‌حال، استفاده از آن ممکن است خطر ابتلا به برخی بیماری‌ها و اختلالات سلامتی را افزایش دهد.

اگر افراد دارای عوامل خطرزا برای ابتلا به اختلالات سلامتی زیر هستند، یا این افراد سابقه شخصی یا خانوادگی دارند، نباید از هورمون‌درمانی استفاده کنند:

• بیماری قلبی

• لخته شدن خون

• مقادیر بالای تری گلیسیرید در خون

• بیماری کیسه صفرا

• بیماری کبد

• سکته مغزی

• سرطان پستان

مهم است که قبل از تصمیم به استفاده از آن، در مورد مزایا و خطرات احتمالی هورمون‌درمانی با پزشک صحبت کنید.

سایر درمان‌ها:

یک فرد ممکن است دریابد که موارد زیر نیز می‌تواند به تسکین علائم کمک کند:

• ژل‌های بدون نسخه و سایر محصولات برای خشکی واژن

• قرص، کرم و حلقه‌های تجویز شده برای خشکی واژن

• قرص‌های ضدبارداری هورمونی با دوز کم برای گرگرفتگی، خشکی واژن و تغییرات خلقی

• دارو‌های ضدافسردگی با دوز کم برای گرگرفتگی، حتی در افرادی که افسردگی ندارند

نکات مربوط به سبک زندگی:

نکاتی برای مدیریت چالش‌های یائسگی شامل این موارد است:

• ورزش منظم

• تمرینات آرامش و تنفس عمیق

• داشتن یک رژیم غذایی سالم که شامل مقدار زیادی میوه، سبزیجات و غلات کامل باشد

• ترک سیگار و پرهیز از استعمال دخانیات

• ترک مصرف الکل

• مشاوره برای برطرف شدن اضطراب، تغییرات خلقی و نگرانی در روابط

• ایجاد عادت‌های خوب خواب و استراحت کافی

• انجام تمرینات کگل برای تقویت کف لگن

• صحبت با دوستان و خانواده در مورد تجربه یائسگی

• کاوش در روش‌های جدید لذت بردن از رابطهٔ جنسی با یک شریک زندگی

• پیوستن به یک باشگاه، داوطلب شدن یا انجام یک سرگرمی جدید

حفظ زندگی جنسی فعال:

یائسگی می‌تواند میل جنسی فرد را کاهش داده و منجر به خشکی واژن شود، اما نیاز به کنترل بارداری را نیز برطرف می‌کند. برای برخی، این موضوع می‌تواند رابطه جنسی را لذت‌بخش‌تر کند.

رابطه جنسی اغلب می‌تواند جریان خون واژن را افزایش دهد و به‌سلامت بافت‌ها کمک کند.

برخی از نکات مربوط به حفظ سلامت جنسی و فعالیت در دوران یائسگی عبارت‌اند از:

• داشتن تحرک بدنی

• اجتناب از محصولات دخانیات، دارو‌های تفریحی و الکل

• وقت‌گذاشتن برای تحریک شدن قبل از رابطه جنسی که باعث روان‌تر شدن مجرای واژن می‌شود.

• انجام تمرینات کگل برای تقویت عضلات کف لگن

• عدم استفاده از هرگونه صابون قوی در اطراف واژن، زیرا این موارد می‌توانند تحریک را بدتر کنند

همچنین، علائم یائسگی برخی افراد را به سمت یافتن حالت‌هایی لذت‌بخش از رابطه جنسی سوق می‌دهد که به واژن نیاز نیست یا به میزان کمی نیاز است.

لازم به یادآوری است که اگرچه با شروع یائسگی زن نمی‌تواند باردار شود، اما استفاده از محافظت‌کننده در حین رابطه جنسی نفوذی برای محافظت در برابر عفونت‌های مقاربتی بسیار مهم است.

اغلب، شرکای جنسی به طور هم‌زمان پیر می‌شوند و یائسگی را تجربه کنند. همچنین آن‌ها ممکن است در روابط جنسی احساس افت کنند.

دلایل:

یائسگی مرحله‌ای از زندگی است نه بیماری. بیشتر زنان در دوران میان‌سالی یائسگی طبیعی را تجربه می‌کنند. بااین‌حال، جراحی و سایر عوامل می‌توانند باعث یائسگی زودتر از موعد مقرر شوند.

یائسگی طبیعی:

سال‌های باروری زن از بلوغ تا یائسگی طول می‌کشد. یائسگی انتقال طبیعی به مرحله دیگری از زندگی است. با نزدیک شدن به یائسگی، سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون در بدن کاهش می‌یابد زیرا دیگر نیاز به تولیدمثل نیست. این تغییرات باعث یائسگی می‌شود.

جراحی و درمان:

اگر فردی برای برداشتن تخمدان خود تحت عمل جراحی قرار گیرد، یائسگی را تجربه می‌کند. اگر این اتفاق قبل از می‌ان‌سالی رخ دهد، پزشکان ممکن است از آن به‌عنوان"یائسگی زودرس" یاد کنند.

یک پزشک ممکن است هورمون‌درمانی را برای کاهش برخی علائم توصیه کند، اما مثل همیشه بحث در مورد خطرات و همچنین مزایای بالقوه این روش درمانی مهم است.

برخی از روش‌های درمانی مانند شیمی‌درمانی و رادیوتراپی می‌توانند باعث توقف عملکرد تخمدان‌ها به طور موقت یا دائمی شوند. احتمال وقوع این امر به سن فرد و نوع و محل درمان بستگی دارد.

فردی که به دلیل درمان بالینی یائسگی را تجربه می‌کند، علائمی مشابه با شخصی که یائسگی طبیعی را تجربه می‌کند، خواهد داشت. بااین‌حال، علائم ممکن است ناگهانی‌تر ظاهر شوند، زیرا تغییرات جسمی ناگهانی است.

همچنین ممکن است یک فرد در مورد ازدست‌دادن زودهنگام باروری، غم یا افسردگی را تجربه کند. برخی از افراد تصمیم می‌گیرند قبل از انجام این نوع درمان تخمک‌هایشان را فریز کنند یا گزینه‌های دیگری را برای بچه‌دار شدن دنبال کنند. مشاوره در این باره اغلب در دسترس است.

همچنین بحث با پزشک در مورد اثراتی که بر سلامتی خواهد گذاشت بسیار مهم است، زیرا افرادی که زود یائسگی را تجربه می‌کنند ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری‌های قلبی و پوکی‌استخوان باشند.

یائسگی زودرس:

برخی از افراد به دلایلی غیر از مداخلات پزشکی زودتر از دیگران یائسگی را تجربه می‌کنند.

پزشکان یائسگی را درصورتی‌که قبل از ۴۰ سالگی ایجاد شود "زودرس" و در صورت شروع در سنین ۴۰ تا ۴۵ سالگی "زود " می‌دانند. یائسگی زودرس به طور طبیعی در حدود ۵٪ از زنان رخ می‌دهد.

گاهی اوقات، در صورت ابتلا به موارد زیر یائسگی زودرس ایجاد می‌شود:

• یک بیماری ژنتیکی که بر روی کروموزوم‌ها تأثیر می‌گذارد، مانند سندرم ترنر

• یک بیماری خودایمنی

• در موارد نادر، عفونت مانند سل، مالاریا یا اوریون

هرکسی قبل از ۴۵ سالگی تغییراتی در الگو‌های قاعدگی تجربه کند باید به پزشک مراجعه کند.

تشخیص:

یائسگی یک بیماری نیست، اما بسیاری از افراد با پایان قاعدگی به پزشکان خود مراجعه می‌کنند.

یک پزشک اغلب می‌تواند با پرسیدن برخی سؤال‌ها دلیل این تغییر را تشخیص دهد که آیا یائسگی است یا پیش یائسگی. آن‌ها همچنین ممکن است سطح هورمون‌ها را آزمایش کرده و تجزیه‌وتحلیل‌های دیگری از خون و ادرار انجام دهند تا سایر اختلالات بهداشتی رد شود.

بااین‌وجود هیچ آزمایشی به طور قطعی نمی‌تواند نشان دهد که یائسگی شروع شده است. افراد می‌توانند سطح هورمون‌های خود را در خانه با کیت‌های آزمایشی بررسی کنند، برخی از آن‌ها برای خرید آنلاین موجود است.

پرسش

آیا مردان نیز نوعی یائسگی را پشت سر می‌گذارند؟

پاسخ

نه کاملاً. روند طبیعی پیری برای افراد دارای اندام‌های تولیدمثل مردان شامل کاهش تدریجی تستوسترون در طول زندگی است. برای افراد دارای تخمدان، یائسگی مدت‌زمان نسبتاً کوتاهی است که طی آن افت قابل‌توجهی در تولید استروژن و پروژسترون وجود دارد. این موضوع ممکن است منجر به علائم نامطلوب توصیف شده در این مقاله شود.