یکی از مهمترین ابزارها که خیلی از عکاسان به آن وابستهاند سه پایه عکاسی است. بسیاری از کاربران تازهکار تصور میکنند که سهپایه برای این است که دوربین لرزش کمتری داشته باشد. اگرچه این مهمترین دلیل استفاده از سه پایه است، اما تنها دلیل آن نیست. بسیاری از شاخههای عکاسی به سهپایه وابستهاند و عملاً بدون آن ممکن نیستند. همچنین بسیاری از ترفندهای گرفتن عکسهای خاص هم از همین ابزار ساده نشات میگیرند. در این مقاله درباره 11 دلیل برای داشتن سه پایه عکاسی برایتان توضیح میدهیم که احتمالاً نظرتان را نسبت به این وسیله تغییر میدهد.
1. عکاسی با نوردهی طولانی یا Long Exposure
حتماً عکسهایی از شهر در شب دیدهاید که در آنها رد طولانی حرکت ماشینها در طول خیابان، شبیه یک خط نورانی افتاده است. وقتی این عکسها را میبینیم اینطور به نظر میرسد که ماشینها خیلی سریع حرکت میکردهاند. اما در واقع این دوربین عکاس بوده که مدت زمان زیادی شاتر آن باز مانده است. عکاسی با زمان شاتر طولانی که به عکاسی Long Exposure معروف است یکی از عکسهایی است که بدون سهپایه ممکن نیست. دوربین باید در تمام این مدت که احتمالاً سرعتهایی در حد چندین ثانیه یا شاید دقیقه است ثابت بماند و اگر سه پایه نداشته باشید، تمام صحنه تبدیل به خطوطی در هم و برهم و محو خواهد شد.
این سبک از عکسها را در طول روز هم میگیرند. البته بیشتر مربوط به مناظری است که در آنها اجزای متحرک مانند ابرهای متحرک، رودخانهها یا دریا میشود و حرکت آنها حالتی ابریشمی به خود میگیرد. به همین خاطر هم اغلب عکاسان منظره، همواره یک سه پایه عکاسی همراه خودشان دارند.
2. عکاسی در نور کم
واضحترین زمانی که ممکن است به یک سهپایه نیاز داشته باشید، وقتی است که بخواهید در نور کم عکاسی کنید. در چنین مواقعی ممکن است بخواهید با باز کردن دیافراگم یا افزایش حساسیت، نور ورودی را کنترل کنید. در عکاسی از مناظر، افزایش دیافراگم به معنی کاهش عمق میدان و محو شدن بخش زیادی از عکس است و البته افزایش حساسیت هم نویز تصویر را به شدت بالا میبرد. برای همین هم خیلی از عکاسان در گرگ و میش آسمان که نور زیاد نیست، به سراغ سه پایهشان میروند و سرعت شاتر را کم میکنند.
3. عکاسی با فیلترهای عکاسی
علاوه بر عکاسی با فیلترهای کاهش نور یا Neutral Density که عمداً برای کم کردن نور محیط و استفاده از سرعتهای شاتر پایین استفاده میشوند، فیلترهای دیگری مانند فیلتر پولاریزه یا ND تدریجی عملاً به جهت فیلتر وابسته هستند و باید زمانی از آنها استفاده کنید که دوربین ثابت است.
مثلاً درباره فیلتر پولاریزه باید جهت قرارگیری زاویه تابش روی فیلتر عمود بر جهت نور باشد تا بهترین نتیجه را به ما بدهد یا فیلتر ND تدریجی را باید به گونهای استفاده کنید که لبه تیره فیلتر دقیقاً روی خط افق قرار بگیرد. عکاسی با فیلترها در اغلب مواقع به سه پایه عکاسی وابسته است و بدون آن نتیجه مطلوبی نخواهد داشت.
4. عکاسی از منظره
اگر از دوربینی با حسگر بزرگ و باکیفیت استفاده میکنید، باید حواستان باشد که این حسگر بزرگ میتواند عمق میدان عکس را به شدت کاهش دهد. به همین خاطر هم هست که عکاسان حرفهای مناظر همیشه از سه پایه استفاده میکنند. برای این که بتوانند از دیافراگمهای بالا مانند f/11 یا f/16 و بیشتر استفاده کنند. در واقع تنها در این دیافراگمها هست که میتوانید همه محدوده کادر را با وضوح کامل پوشش دهید. طبیعتاً برای چنین دیافراگمهایی لازم است سرعت شاتر را به شدت کاهش دهید.
5. فیلمبرداری از هر چیز
راستش را بخواهید فیلمبرداری هم امروزه جزئی جدانشدنی از شغل عکاسی شده است. از پشت صحنه عکاسی پرتره گرفته یا ضبط ویدئوهای کوتاه از محصولاتی که در اینستاگرام تبلیغ میشوند، همه عکاسان را درگیر ضبط فیلم هم کرده است. البته که فیلمبرداری حرفهای همواره به تجهیزات پیشرفته و گرانقیمت و مهارت بسیار زیاد نیاز دارد، اما حتی همین ویدئوهای ساده و کوتاه هم باید روی سهپایه انجام شود تا لرزش دست، باعث تکانهای شدید دوربین در حین فیلمبرداری نشود. خیلی از ما از همین سهپایههای عکاسی ساده برای فیلمبرداری هم استفاده میکنیم.
6. برای تایم لپس
عکاسی یا فیلمبرداری تایم لپس همان در واقع ترکیبی از فریمهای عکس به مدت بسیار طولانی است که نهایتاً تبدیل به یک ویدئو میشود. فیلمبرداری از رشد یک گیاه، فیلمبرداری از حرکت ابرها، فیلمبرداری از تغییر دکوراسیون یک خانه یا هر نوع فیلمبرداری طولانی مدت دیگر، به یک سه پایه عکاسی حرفهای نیاز دارد که مدت زمان طولانی دوربین را ثابت نگه دارد تا بتواند مثلاً هر 5 ثانیه یا هر 5 دقیقه یک عکس از صحنه بگیرد. در تمام طول این مدت، دوربین باید بدون حرکت باشد و این عکسها در نهایت همان ویدئوهای لذتبخشی خواهند شد که از تاریک شدن هوا در یک منظره شهری و حرکت سریع قایقها و کشتیها در دریا میبینیم. عکاسی تایم لپس بیشتر از دوربین به سه پایه عکاسی وابسته است.
7. برای تصحیح کادربندی
شاید نسبت به دلایل دیگر که در بالا گفتیم، این دلیل کمی عجیب به نظر برسد. برای عکاسان حرفه ای اصلاً کار سختی نیست که دوربین را جلوی چشمشان بگیرند و با یک نگاه سریع، کادر را تنظیم کنند و دکمه شاتر را بزنند. اما همه عکاسان چنین دید دقیقی ندارند. به همین علت هم وقتی پای کامپیوتر مینشینیم، بارها و بارها عکسهایمان را برش میزنیم یا سعی میکنیم کادر عکس را به صورت کاملاً افقی تنظیم کنیم.
کادربندی روی یک سه پایه عکاسی و احتمالاً روی حالت LiveView دوربین به ما امکان میدهد تا کادر را بسیار بهتر و دقیقتر از منظرهیاب دوربین ببینیم و کادربندی صحیحتری داشته باشیم.
8. استفاده از فوکوس لمسی
خیلی از دوربینهای جدید این قابلیت را دارند. اینکه روی صفحه نمایش دوربین جایی را لمس کنیم و دوربین بلافاصله روی آن نقطه فوکوس کند. حتی خیلی از دوربینها این امکان را دارند که بلافاصله بعد از فوکوس روی سوژه، عکس هم بگیرند. یعنی توی تنظیمات دوربین تعیین میکنید که با لمس هر نقطه، فوکوس و زدن شاتر با هم انجام شود. اگرچه ممکن است این کار را بتوانید روی دست هم انجام دهید، اما اگر یکبار آن را امتحان کنید میبینید که چقدر استفاده از این روش مشکل است.
اصولاً دوربینهای عکاسی حرفهای برای عکاسی با LiveView طراحی نشدهاند و ارگونومی آنها برای عکاسی با منظرهیاب بهینه شده است. عکاسی با LiveView برای این دوربینها وابسته به سه پایه عکاسی است و روی سه پایه بهتر میتوانید با آنها کادربندی یا فوکوس کنید. اگر یک دوربین عکاسی حرفهای دارید، احتمالاً به یک سه پایه عکاسی حرفهای هم نیاز پیدا میکنید.
9. عکسهای سلفی بهتر
به محض اینکه حرف عکسهای سلفی میشود، بلافاصله به یاد عکسهای کج و معوجی میافتیم که با دوربین جلوی دوربینهای موبایل گرفته میشود. عکسهایی که حتی اگر کادربندی درستی هم داشته باشند، معمولاً سر عکاس در آن، چند برابر کل بدن نفر بعدی خواهد بود! این مدل کادربندی، یک اشکال عمومی در لنزهای شدیداً واید این دوربینهاست و متأسفانه راهی برای تصحیح ان وجود ندارد.
اما اگر از آن دسته افراد هستید که از خودتان زیاد عکس میگیرید (ماند جهانگردها و توریستها) احتمالاً یک سهپایه عکاسی بهترین همسفرتان خواهد بود. شما میتوانید در هر کجا که دوست دارید، سه پایهتان را قرار دهید و با تنظیم سلف تایمر دوربین، عکسهایی بسیار با کیفیتی از خودتان بگیرید.
10. عکاسی نجوم
فکرش را هم نکنید که این یکی را بتوانید روی دست بگیرید. اصلاً عکاسی از آسمان شب بدون سه پایه عکاسی کاملاً ناممکن است. نور کم ستارهها و نور شدید ماه که میتواند موجب تاریک شدن شدید ستارهها بشود، به طور کلی همه دانستههایتان درباره عکاسی را بر هم میزند. نه میتوانید از حساسیت بالا استفاده کنید و نه باز شدن دیافراگم میتواند کمکی به شما بکند تا نور بیشتری دریافت کنید.
علاوه بر این عکاسی طولانی مدت از آسمان شب نوع دیگری از عکسها را هم برایتان ممکن میکند که به آن عکاسی از رد ستارهها میگویند. در این حالت شما میتوانید از حرکت ستارهها در آسمان شب عکس بگیرید که برای این کار نیاز است تا دوربین دقایق زیاد یا حتی ساعتها روی سه پایه و بیحرکت باشد.
11. عکاسی HDR
اگرچه با افزایش سرعت دوربینهای عکاسی جدید و امکان زدن شاتهای پیدرپی در کسری از ثانیه ممکن شده است، اما هنوز هم پیشنهاد میشود. که عکاسی HDR را روی دست انجام ندهید. برای عکاسی HDR لازم است که حداقل 3 عکس پیدرپی با شدت نورهای متفاوت از یک صحنه گرفته شود. اغلب اوقات خود دوربین میتواند این سه عکس را بسیار سریع و بدون کمتری لرزشی ثبت کند. اما اگر جدی بخواهید به مقوله HDR بپردازید، کوچکترین لرزش در بین این سه عکس میتواند نتیجه کار را خراب کند. ضمن اینکه حتی برخی اوقات بیش از 3 عکس هم باید بگیرید تا بهترین نتیجه را بدست آورید.
سخن پایانی...
اگر هنوز برای خرید سه پایه عکاسی شک دارد یا نمیدانید کدام مدل برای نیازهای شما بهتر است، پیشنهاد میکنیم اول به مدلهای موجود در بخش سه پایههای فروشگاه نورنگار نگاهی بیاندازید. اگر نیاز به مشاوره هم داشتید، کارشناسان نورنگار آماده هستند تا به شما مشاوره دهند و بهترینها را به شما پیشنهاد دهند.