سرگیجه معامله‌گران در بورس تهران
بازار سرمایه روز یکشنبه عملکرد بهتری را از خود به نمایش گذاشت و در حالی که در نخستین روز هفته میانگین وزنی قیمتها تنها به میزان ۱۲/ ۰ درصد رشد کرده بود، موفق به پیشروی ۷۲/ ۰درصدی در شاخص‌کل بورس شد.
همین امر سبب‌شده تا در روزها و هفته‌های اخیر شاهد حرکت پر فراز و فرود شاخص‌کل بورس باشیم. البته طبیعتا این مساله به آن معنا نیست که برآیند عرضه و تقاضا در روزهای گذشته روندی خنثی را پیموده است. همانطور که می‌دانیم در روزهای گذشته نماگر اصلی بورس رشدی قابل‌توجه را پشت‌سر گذاشته و همین امر سبب‌شده تا بسیاری از فعالان بازار هم‌اکنون نسبت به افق پیشروی قیمتها خوشبین باشند.
بر این اساس بیراه نیست اگر فرض را بر این بگذاریم که انتظارات تورمی در نهایت می‌تواند راه را برای تداوم روند صعودی و پیشروی بیشتر شاخص‌کل در هفته‌ها و ماه‌های پیش‌رو هموار کند. دقیقا به همین دلیل بوده که در طول بیش از یک ماه اخیر بورس توانسته در روزهای مختلف ورود پول حقیقی به نمادهای مختلف را نظاره‌گر باشد. روز گذشته نیز تقریبا همین اتفاق در بازار سرمایه افتاد و در شرایطی که میزان رشد شاخص نسبت به روزهای نخست هفته قبل کاهش یافته بود، با این حال دماسنج بازار توانست به میزان ۱۰هزار و ۱۰۰ واحد رشد کند. به موجب این رشد شاخص نامبرده در محدوده یک‌میلیون و ۴۱۷هزار واحد متوقف شد تا به انتظار معاملات روز بعد بنشیند. بررسی آمار و ارقام به ثبت رسیده در بازار سهام طی روز گذشته نیز حکایت از آن دارد که ارزش معاملات خرد نسبت به روز گذشته کاهشی بیش از ۶۰۰میلیارد تومانی داشته که به نوبه خود قابل‌توجه است. در پایان معاملات روز شنبه ارزش معاملات خرد به حدود ۵۰۶۱ میلیارد تومان رسیده بود و این در حالی است که در پایان معاملات روز گذشته ارزش معاملات خرد کمی بیش از ۴۴۰۰ میلیارد تومان بود. کاهش ارزش معاملات خرد در این روز با خروج ۱۸۱ میلیارد تومان از سرمایه حقیقی‌ها در این روز مصادف شد. در این میان از ۳۸ گروه فعال بورسی، ۱۸ صنعت شاهد اقبال سهامداران خرد و ورود پول حقیقی بودند و در مقابل شاهد ثبت خالص فروش مثبت این دسته از بازیگران سهام در ۲۰ گروه بودیم. در صدر لیست خروج حقیقی‌ها گروه فلزات اساسی قرار داشت که شاهد جابه‌جایی سهامی به ارزش ۵۲ میلیارد و ۵۷۷ میلیون تومان در مسیر حقیقی به حقوقی بود. پس از آن نیز حقوقی‌ها در زیرمجموعه‌‌های بانکی خالص خرید ۴۷ میلیارد و ۵۴۷ میلیون تومانی را رقم زدند. در آنسوی بازار اما سیمانی‌ها پس از عرضه موفق روز شنبه در بورس‌کالا مجددا مورد توجه سهامداران خرد واقع شدند و خالص خرید ۲۰ میلیارد و ۷۳۴ میلیون تومانی را ثبت کردند.
رویگردانی از دلاری‌ها
بررسی ترکیب ورود و خروج پول حقیقی به بورس تهران طی روز گذشته حکایت از آن دارد که روی کار آمدن ابراهیم رییسی به‌عنوان رییس دولت سیزدهم در روزهای اخیر از توجه فعالان بازار سرمایه نسبت به نمادهای دلاری کاسته و منجر به رویگردانی پول سرمایه‌گذاران خرد نسبت به این نمادها شده است. نگاهی به ترکیب نسبت خرید و فروش حقیقی در روز یکشنبه حکایت از آن دارد که بازار سرمایه طی این روز بیشترین خروج پول حقیقی از گروه فلزات اساسی را شاهد بوده است.
در این روز فلزات اساسی، بانک‌ها و چند رشته‌ای صنعتی رکورددار خروج پول حقیقی بودند و معاملات خود را امروز در حالی پی می‌گیرند که تداوم خروج نقدینگی از آنها می‌تواند اصلاح قیمتها در این گروه‌ها را جدی‌تر کند. البته دیروز گروه‌هایی نظیر سیمان، ماشین‌آلات و خودرو و ساخت قطعات توانستند پذیرای ورود حجم قابل‌توجهی از نقدینگی باشند. اینطور که به‌نظر می‌رسد در روزهای اخیر با امیدوارتر شدن سرمایه‌گذاران نسبت به تداوم مذاکرات احیای برجام استقبال مردم از صنایعی که بیشترین تاثیر را از گشایش روابط ایران با جهان خارج می‌برند و از برداشته‌شدن تحریم بیشتر منتفع می‌شوند رو به فرونی گذاشته است.
دقیقا به همین دلیل است که صنایعی نظیر خودرو و سیمان بیشترین تقاضای حقیقی را به‌ثبت رسانده‌اند. البته درباره صنعت سیمان که در رتبه نخست ورود نقدینگی در روز گذشته قرار گرفته است، توجه به این امر ضروری است که روز گذشته معاملات سیمان در بورس‌کالا در سطح وسیعی مورد‌پذیرش ناظر این بازار قرار گرفت که امری بی‌سابقه بود و توانست در روز معاملاتی بعد یعنی یکشنبه مورد‌توجه علاقه‌مندان صنعت سیمان قرار بگیرد.
به موجب این امر ورود پول حقیقی به سیمانی‌ها به حدود ۲۰۰ میلیارد تومان رسید. اینطور که به‌نظر می‌رسد با کمبود برق و تقاضای بالا در فصل تابستان تا مدت نامعلومی و حداقل تا پایان این فصل ایام به کام سیمانی‌ها خواهد بود. البته این در شرایطی است که این شرکت‌ها از حداقل‌های لازم برای تولید سیمان برخوردار باشند، بنابر‌این بازتاب واقعی این امر را بیش از هر چیز می‌توان در گزارش‌های ماهانه و فصلی تابستان مورد بررسی قرار داد.
در حال‌حاضر با توجه به تحولاتی‌که طی هفته‌های اخیر روی داده شاید بتوان اینطور نتیجه گرفت که بازار سهام بیش از آنکه برای به پیش رفتن به افزایش قیمت دلار احتیاج داشته باشد، نیاز به آن دارد که با واقعی‌شدن قیمتها در بسیاری از صنایع بتواند به‌جای تغذیه کردن از تورم از مزایای واقعی‌شدن قیمتها بهره ببرد تا به این واسطه هم نیاز شرکت‌ها به استفاده از ماده ۱۴۱ قانون تجارت به حداقل برسد و هم سرمایه‌گذاران بتوانند با استفاده از مزایای نبود نگاه دستوری به بازار سرمایه مسیر پیشروی خود را برای قرار گرفتن در فضای تحلیلی هموار کنند.
بررسی تغییرات قیمت در روزهای گذشته در حال‌حاضر حکایت از آن دارد که سرمایه‌گذاران در نبود نگاه دستوری به قیمت سهام رویکرد بسیار معقول‌تری نسبت به شیوه سرمایه‌گذاری سفته‌بازانه از خود نشان می‌دهند و خود این مساله می‌تواند بدون آنکه نیازی به حمایت پولی از بازار سهام باشد، به رونق پایدار و شکل‌گیری روند صعودی غیر‌هیجانی در بازار سهام کمک کند.
